Շիրազի հուշատուն-թանգարանում ցուցադրվում են Գյումրիում վերարտադրված հայկական տարազներն ու զարդերը

Գյումրիի Վարպետաց փողոցի  թանգարանային ժառանգությունը նոր նմուշներով է համալրվում։ Այս մի ձեռնարկն էլ ուղղված է մշակութային, ազգային շերտերի բացահայտմանն ու պահպանմանը։ Շիրազի հուշատուն-թանգարանում ստեղծվել է «Զանան» մշակույթի տունը , որտեղ վերարտադրում ու քաղաքի հյուրերին են ներկայացնում տարբեր ժամանակների  հայկական տարազները։

Գյումրեցի ընտանիքների ավանդական հագուստներից բացի,«Զանան»-ում ներկայացված են Արևմտյան Հայաստանի գավառների տարազները։Դրանք կարում են մշակույթի տան դերձակները,ասեղնագործում են, վերականգնում են մոռացված զարդանախշերը։

Ցուցասրահի անունն ինքնին հայ ավանդական ընտանիքին բնորոշ է։Զանանը փաղաքշական դիմելաձևն է եղել հայ ընտանիքում։Իսկ թե ինչ մշակույթ ու կենցաղ են վարել, պատմում են ցուցանմուշները։Տարազները եղել են ազգային պատկանելությունը, գավառը,տարածաշրջանն ու  անգամ հասարակական դիրքը բնորոշող  հագուստներ։

Հայկական տարազների ցուցասրահում վերարտադրված են 19-րդ դարի  հայ կնոջ ու տղամարդու կրած հագուստները։Մասնագետների համար, որպես բնօրինակ, հանդիսանում են թանգարանային  ցուցանմուշներն ու  գիտական աշխատությունները։

Մոդելավորողները փորձում են հագուստները ներկայացնել բնօրինակին մոտ տարբերակներով։Վերականգնված ազգային հագուստներում գյումրեցի դերձակները  նույնությամբ պատկերում են ասեղնագործ նախշերը։

«Մարաղայի ու  Մարաշի ասեղնագործությունը  համարվում է  հայկական ամենահին ասեղնագործությունը, որի հիմքում խաչն է, այսինքն՝ դու խաչ ես ասեղնագործում ,դա ինչղ օր աղոթքի նման մի բան է»,-SHANTNEWS-ի հետ զրույցում նշում է մշակույթի տան հիմնադիր Հասմիկ Խաչատրյանը։

Հագուստների հետ փորձում են համադրել զարդերն ու աքսեսուարները, որոնք  հնում պարտադիր կրել են և՛ կանայք,և՛ տղամարդիկ։ Որոշ  զարդեր ունեցել են  թալիսմանի նշանակություն ու  կրողին պաշտպանել են չար աչքից։

Մասնագետներն  այցելուներին  են ներկայացնում  նաև  հին հայկական ընտանիքներում եղած ավանդույթներն ու ծեսերը։Ադաթներից մեկն էլ աղջկա օժիտ կապելու  կարգն է եղել։Բացի նրանից , որ այն ինչ աղջիկը պետք է տաներ ամուսնու տուն, հարևանների ու բարեկամության համար դրվում էր ցուցադրության, անպայման աղջիկն  իր  սպիտակեղենն ու հագուստի օձիքները պետք է ինքնուրույն ասեղնագործեր։

«Եթե աղջիկը ասեղնագործել չգիտեր,ասում են՝ նրան հարս չէին տանում։Ասեղնագործում էին հագուստի օձիքները,սփռոցներ ու բարձերի վրա փռվող ծածկոցներ էին պատրաստում»,-նշում է «Զանան» մշակույթի տան մենեջեր Տիգրանուհի Ադամյանը։

Շիրազի թանգարանի այս  ցուցասրահում այցելուներին պատմում են նաև այն մասին, որ  Շիրազի մայրը՝ Աշխենը, եղել է քաղաքում հայտնի թանթանագործ,նրա պատրաստած ճակատակալները կրել են երիտասարդ աղջիկները։

Այցելուները  ցանկության դեպքում  կարող են  տեղում կրել  վերականգնված հայկական տարազներով հագուստները,մասնակցել վարպետության դասերի ու ինքնուրույն թռչնատառեր ասեղնագործել։

Թանգարանի աշխատակիցները ուրախությամբ նշում են, որ մեծ է մարդկանց հետաքրքրությունը, ցուցադրվող  հարսի ավանդական տարազն այժմ մենապարերի ժամանակ  հարսանիքներում կրում են։

 «Շանթ Գյումրի» հեռուստաալիքն այս պահին հասանելի է Rostelecom, Delta telecom, TeleMAX ,ARPINET, Opticom,SHIRAK telecom , HAY-NET ցանցային օպերատորների կապուղիներով, ինչպես նաև  Shant Digital Tv հավելվածով՝ ամբողջ աշխարհում։