Ֆրանսիայից և Պակիստանից Ադրբեջանի զենք գնելու մասին լուրերը առայժմ հիմնավորված չեն. մեկնաբանում է ադրբեջանագետը

Ադրբեջանը Պակիստանից գնում է ինքնաթիռներ ու ավիացիոն ռումբեր, Ֆրանսիայից՝ հակաօդային պաշտպանության համակարգեր։ Այս տեղեկությունները տարածել է ռազմական թեմատիկայով ադրբեջանական կայքերից մեկը, որն էլ հղում է անում վաճառող ընկերությունների ներկայացուցիչներին, տեղեկությունները հայտնում է ոչ հաստատաբար, բայց կասկած ու աղմուկ է ստեղծում, որն էլ տիրաժավորվելով դառնում է հաստատական տեղեկություն։ Ադրբեջանագետ Տարոն Հովհաննիսյանն ամենօրյա ռեժիմով ուսումնասիրում է այսպիսի լուրերն ու «հալած յուղի» տեղ չի ընդունում սրանք։

«[Պակիստանից գնվելիք] ուսումնամարտական ինքնաթիռների մասով նշվում էր, որ արդեն մատակարարվել է 5 միավոր։ Եվ 5 միավորը պետք է մատակարարեն։ Իրականում անցյալ տարի արդեն հայտնի էր դարձել, որ պայմանագիրը ստորագրվել է, և այստեղ չենք կարող բացառել, որ կարող են մատակարարած լինել, թեև Ադրբեջանում չենք տեսել այդ համակարգերը, և առայժմ միակ հայտարարությունը սա է եղել»,- SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում նշեց Հովհաննիսյանը։

Ադրբեջանական կողմը տեղեկություններ էր տարածել, թե Պակիստանից գնելու են ոչ միայն այդ ինքնաթիռները, այլև ուսումնամարտական ինքնաթիռներ ու ավիացիոն գերճշգրիտ ռումբեր։ Ադրբեջանագետի խոսքերով՝ այդ ինքնաթիռներն ընդհանրապես չեն օգտագործվի պատերազմական պայմաններում, քանի որ հենց ոչ այնքան մարտերի, որքան հենց ուսումնական նպատակին են ծառայելու։

«Ուսումնամարտական ինքնաթիռները չեն կարող օգտագործվել, եթե Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը չէ, այսինքն՝ անխելքություն էլ կլինի դրանք օգտագործելը։ Դրանք վերցնում են օդաչուներին պատրաստելու նպատակով»,- ասաց Հովհաննիսյանը։

Իսկ ավիառումբերի գնման մասին տեղեկությունները կասկածելի են ոչ միայն այն պատճառով, որ դրանք թողարկել է մեկ՝ միակ ադրբեջանական աղբյուր, այլ նաև կասկածի տակ է դրանց կիրառելիությունը։

«Եթե դատենք զուտ իրենց տրամադրած մարտավարատեխնիկական բնութագրերից, բավական էֆեկտիվ ռումբ է երևում, բայց խնդիրն այն է, որ մինչ օրս նույնիսկ Պակիստանում դա չեն փորձարկել։ Եվ մյուս խնդիրը. նույն տեսքի, նույն նշանակության ավիացիոն ռումբերի մշակումների մասին ադրբեջանական կողմն ինքն էլ է հայտնում 2014 թվականից սկսած»,- ասաց Հովհաննիսյանը։

Այսինքն՝ եթե ունեն սեփական մշակումներ այդ ոլորտում, ապա դժվար թե դիմեին Պակիստանին, այնտեղից այդպիսի ռումբեր գնելու համար, հետևաբար, այս տեղեկությունները կասկածի տեղիք են տալիս կա՛մ գնման մասով, կա՛մ տեղական արտադրության։

Իսկ հակաօդային պաշտպանության համակարգեր Ադրբեջանը հաստատ չի գնում, ու այս պարագայում ավելի տրամաբանական էր հենց այդպիսի համակարգերի գնումը՝ հատկապես հայկական բանակի «Իսկանդերներից» եկող վտանգը չեզոքացնելու համար։ Ու ադրբեջանական նույն աղբյուրն այսօր արդեն տեղեկություններ է տարածել նման համակարգ գնելու հնարավորության մասին։

Կայքը գրում է, որ ֆրանսիական MBDA Systems ընկերությունից իրենց հայտնել են, որ ունեն Ֆրանսիայի իշխանությունների արտոնագիրը իրենց արտադրանքը Ադրբեջանին վաճառելու համար։ Խոսքը «Aster 30 SMP» և «VL Mica» հակաօդային պաշտպանության համակարգերի մասին է, որոնք ունեն միջին հեռահարություն։ Արտադրողի հրապարակած բնութագրերի համաձայն՝ դրանցից առաջինը կարող է որսալ նույնիսկ բալիստիկ հրթիռներ, ինչպիսին է «Իսկանդերը»։

«Ցանկացած համակարգի շուրջ կարող են բանակցել, բայց բնականաբար մի բան է Պակիստանը, մի բան է Ֆրանսիան, որի դեպքում անթույլատրելի կլինի նման համակարգերի վաճառքը կամ առհասարակ [վաճառքի] արտոնագրի տրամադրումը Ադրբեջանին»,- ասաց Հովհաննիսյանը։

Նա նշում է, որ «Aster 30 SMP» համակարգը (գլխավոր լուսանկարում) բավական հզոր զինատեսակ է, ու այն համեմատում են ամերիկյան «Patriot» համակարգերի հետ։ Մյուս կողմից, թեև այն ունի ավելի փոքր հեռահարություն, բայց ավելի թանկ է, քան ռուսական Ս-400 համակարգերը։

«[Ֆրանսիական արտադրող ընկերության] պաշտոնական կայքի տրամադրած տեղեկատվության հիման վրա, այն կարող է որսալ մարտավարական բալիստիկ հրթիռներ, իսկ «Իսկանդերը» այդ շրջանակներում է։ Մարտավարատեխնիկական տվյալներով՝ կարող է [որսալ], բայց իրականում կարող է, թե ոչ, դեռ ոչ մի փորձով չի ապացուցվել և չի հաստատվել»,- ասաց Հովհաննիսյանը։

Ադրբեջանագետի խոսքերով՝ այս հնարավոր գործարքների մասին ինֆորմացիոն սպրդումները կարող են նաև հատուկ արվել։ Մասնավորապես Ֆրանսիայի դեպքում դա կարող է ուղղված լինել ԵԱՀԿ Միսնկի խմբի համանախագահ երկրի վարկը գցելուն։ Պատճառն այն է, որ ադրբեջանցիները վաղուց ուզում են փոխել բանակցային ձևաչափը, իսկ եթե Ֆրանսիան զենք է վաճառում Ադրբեջանին, ապա դրանով կասկածի տակ է դնում բանակցային ձևաչափի արդյունավետությունն ու անաչառությունը։