Գյուղատնտեսական թափոններից Բասենում կենսավառելիք ստանալու ծրագիրը՝ անհեռանկարային. նոր արտադրություն կհիմնվի մեկ այլ տարածքում

Վառելիք ստանալ գյուղատնտեսական թափոններից. այս տրամաբանությամբ տարիներ առաջ Շիրակի մարզում ներդրվեց այլընտրանքային վառելիքի արտադրություն։ Հնարավոր եղավ վառելիք ստանալ ծղոտի, չոր գոմաղբի, ծխախոտի և այլ կենսաթափոնների մնացորդներից։ Փորձացուցադրական տարածք դարձավ Բասեն գյուղը, որը արտադրությունն ընդլայնելու հեռանկարներ ուներ, բայց ծրագիրը ձախողվեց ֆինանսների բացակայության պատճառով:

Բասենում, այդուհանդերձ, հնարավոր եղավ կենսաթափոններից վառելիք ստանալ։ Օրինակ՝ ծխախոտի մնացորդները մանրացված վիճակում կենսավառելիքի լավ հումք են։ Այստեղ վառելիքահատիկների են վերածվում նաև ծղոտի, անասնակերի մնացորդները։ 10 ամիս է՝ գործը Բասենում կանգ է առել, պատճառը հումքի բացակայությունը չէ, այլ քամին քշել, տարել է արտադրամասի տանիքը, բաց երկնքի տակ աշխատել չի լինում։

Բասենի զարգացման հիմնադրամի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Համլետ Պետրոսյանի խոսքերով՝ ծածկի բացակայության պատճառով պատվերներ չեն վերցնում, որ կարողանան աշխատել:

Գյուղացին ոչ պիտանի ծղոտից ու խոզանից ազատվելու համար դաշտերում դրանք միշտ այրում է, ինչը հանգեցնում է հողի վերին շերտի էրոզիայի և կենսաբազմազանության վերացման։ Բասենի արտադրամասի փորձով ապացուցվեց, որ կենսաթափոններն անպիտան նյութեր չեն։ Դրանք էներգետիկ նպատակներով օգտագործողներ եղել են, ոմանք գնահատում են կենսավառելիքի արդյունավետությունը, ոմանք էլ հակառակն են ասում:

Գյուղացիներն են նշում, որ աթարի ու ածուխի համեմատ, ծղոտի վառելահատիկները լավ ջերմություն չեն արձակում: Կոշտ կենսավառելիքի արտադրության ծրագրի ղեկավար Գևորգ Պետրոսյանը սա պատճառաբանում է նրանով, որ այդ վառելիքահատիկների այրման համար հատուկ վառարաններ են պետք, որոնք թանկ են ու Հայաստանում չեն արտադրվում:

Իսկ ընդհանուր հաշվով, կենսավառելիքի արտադրության ծրագրի 2-րդ փուլ կլինի՝ արդեն Ախուրյան գյուղի տարածքում: Կենսավառելիքի նոր արտադրությունն իր ծավալներով ու արտադրանքով կտարբերվի Բասեն գյուղի բիովառելիքից: ՄԱԿ-ի գլոբալ էկոլոգիական հիմնադրամը 40 մլն դրամ կծախսի սարքավորումների ձեռքբերման համար, ևս 10 մլն դրամ էլ Ախուրյան խոշորացված համայնքն իր բյուջեից կներդնի, իսկ Բասենում արտադրությունը շարունակելը համարում են արդեն անհեռանկարային:

Գևորգ Պետրոսյանի խոսքով՝ իրենք մտադիր են Բասենի զարգացման հիմնադրամի հետ պայմանավորվածությամբ, այդ սարքավորումները ժամանակավորապես տեղափոխել Ախուրյան, որպեսզի սարքավորումները տեղումներից չփչանան, մինչև որ կառույցի տանիքի վերականգնման հարցը կլուծվի: Բասենի զարգացման հիմնադրամի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Գևորգ Պետրոսյանը, սակայն, դրա համար միջոցներ չունի: Սարքավորումների ժամանակավոր տեղափոխումը ենթադրվում է, որ այս դեպքում կլինի անժամկետ, հետևաբար և բիովառելիքի առաջին փորձացուցադրական տարածքը Բասենում հնարավոր է՝ էլ չգործարկվի: Իսկ Ախուրյանում նոր ծրագիրն է ձգձգվում. այստեղ շենքային պայմանների խնդիր կա: