24 11 2024

$

389.76
3.79
€

406.40

+11.09 ^oC

Հնագետները պարզել են Եվրոպայում առաջին լայնածավալ պատերազմի ժամանակաշրջանը

ԱՇԽԱՐՀ

09:40 07.11.2023

Վալյադոլիդի համալսարանի իսպանացի հնագետները եզրակացրել են, որ Եվրոպայում առաջին լայնածավալ պատերազմը տեղի է ունեցել 1 հազար տարի շուտ, քան նախկինում ենթադրվում էր։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Scientific Reports (SciRep) գիտական ամսագրում։

Նախկինում ենթադրվում էր, որ Եվրոպայում ամենավաղ նման հակամարտությունը տեղի է ունեցել բրոնզի դարում՝ մոտավորապես 4 հազար և 2,8 հազար տարի առաջ: Սակայն մոտ 5000 տարվա վաղեմության ավելի քան 300 կմախքների վերավերլուծությունը ցույց է տալիս, որ այդ մարդկանցից շատերը կարող են լինել Եվրոպայի ամենավաղ պատերազմների զոհերը:

Մնացորդները հայտնաբերվել են Իսպանիայի հյուսիսում գտնվող Ռիոխա Ալավեսա շրջանի զանգվածային գերեզմանում։ Ոսկորների տարիքը որոշվել է ռադիոածխածնային թվագրման միջոցով:

Նույն տեղում հայտնաբերվել են նաև շուրջ 52 կայծքարից նետերի ծայրեր, նախորդ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ դրանցից 36-ը հարվածի հետ կապված փոքր վնաս են կրել:

Հետազոտության հեղինակները պարզել են, որ մարդկանց 23,1%-ն ունեցել է ոսկրային վնասվածքներ, ընդ որում՝ 10,1%-ը՝ ոչ ապաքինող վնասվածքներ, ինչը զգալիորեն ավելի բարձր է, քան այդ պահին գնահատված վնասվածքների մակարդակը (համապատասխանաբար 7-17% և 2-5%):

Նրանք նաև պարզել են, որ ոչ բուժիչ վնասվածքների 74,1%-ը և ապաքինված վնասվածքների 70%-ը տեղի են ունեցել դեռահասների կամ չափահաս տղամարդկանց մոտ, ինչը զգալիորեն ավելի բարձր է, քան իգական սեռի ներկայացուցիչներինը:

Վնասվածքների ընդհանուր մակարդակը, տղամարդկանց շրջանում վնասվածքների ավելի բարձր մակարդակը և նետերի գլխիկներին նախկինում նկատված վնասը վկայում է այն մասին, որ թաղման վայրում շատ մարդիկ ենթարկվել են բռնության և կարող են լինել կոնֆլիկտի զոհ:

Ըստ հնագետների` ապաքինված վնասվածքների համեմատաբար բարձր մակարդակը խոսում է այն մասին, որ հակամարտությունը տևել է մի քանի ամիս։

Քարի դարաշրջանի պատերազմի պատճառները դեռևս պարզ չեն, սակայն հեղինակները ենթադրում են, որ կռիվը կարող է ծագել ուշ նեոլիթյան շրջանում տարածաշրջանի տարբեր մշակութային խմբերի միջև լարվածությունից:

Բաժանորդագրվեք SHANTNEWS.am-ին Telegram-ում

Բոլոր լուրերը

00:00 25.11.2024
Ինդոնեզիայում ժայթքել է Դուկոնո հրաբուխը․ Antara

Կապակցված լուրեր

00:00 25.11.2024

Ինդոնեզիայում ժայթքել է Դուկոնո հրաբուխը․ Antara

Ինդոնեզիայի Հալմահերա կղզում գտնվող Դուկոնո հրաբուխը սկսել է ժայթքել և 3 հազար մետր բարձրությամբ մոխրի սյուն է նետել, հաղորդում է Antara գործակալությունը։ Ինդոնեզիայի արտակարգ իրավիճակների ծառայությունները հրաբխում մի շարք ցնցումներ են գրանցել, որի գագաթը ծովի մակարդակից 1 335 մետր է։ Իշխանությունները կոչ են արել տեղի բնակիչներին հեռու մնալ Դուկոնոյի գագաթից 3 կմ շառավղով և դիմակներ […] ...

23:55 24.11.2024

Լիբանանը հայտնել է, որ 24 ժամվա ընթացքում Իսրայելի օդային հարվածների հետևանքով 84 մարդ է զոհվել

Նոյեմբերի 23-ին իսրայելական ավիահարվածների հետևանքով զոհվել է 84 մարդ, վիրավորվել՝ 213 լիբանանցի։ Նման տվյալներ են բերվում Լիբանանի Առողջապահության նախարարությանն առընթեր արտակարգ իրավիճակների կենտրոնի զեկույցում, որը հրապարակվել է Ֆեյսբուքում: Այդ տեղեկատվության համաձայն՝ 2023 թվականի հոկտեմբերին ռազմական սրացման սկզբից ի վեր Իսրայելի ռմբակոծությունների և հրետանային հարձակումների հետևանքով զոհերի ընդհանուր թիվը կազմում է 3 754, իսկ վիրավորներինը՝ 15 […] ...

23:50 24.11.2024

Չոլակուն և Լասկոնին կհանդիպեն Ռումինիայի նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում

Ռումինիայի Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության առաջնորդ, վարչապետ Մարսել Չոլակուն կիրակի օրը կայացած նախագահական ընտրությունների առաջին փուլում ստացել է ձայների 25%-ը։ Երկրորդ արդյունքը ցույց է տվել Ելենա Լասկոնին՝ «Ռումինիայի փրկության միություն» աջ կենտրոնամետ կուսակցությունից, որը ստացել է ձայների 18,1%-ը։ Էքզիթ փոլի այս տվյալները հրապարակվել են ընտրատեղամասերի փակումից անմիջապես հետո՝ ժամը 23:00-ին, Քաղաքային և տարածաշրջանային սոցիոլոգիայի կենտրոնի կողմից: Ընտրություններին […] ...

23:40 24.11.2024

Kyodo. ԱՄՆ-ն և Ճապոնիան Թայվանի տարածքում գործողության պլան են մշակում

ԱՄՆ-ի և Ճապոնիայի զինված ուժերը մտադիր են դեկտեմբերին Թայվանում ռազմական ճգնաժամի դեպքում մշակել համատեղ գործողությունների առաջին պլանը, որը կներառի, մասնավորապես, ամերիկյան հրթիռային ուժերի տեղակայումը հարակից Ֆիլիպիններում և ճապոնական կղզիների հարավ-արևմուտքում: Այնտեղ կտեղակայվեն հատուկ հենակետեր, հայտնում է Kyodo գործակալությունը՝ հղում անելով աղբյուրներին։ Գործակալությունը ընդգծում է, որ Թայվանի ճգնաժամի դեպքում այդ ամբողջ հսկայական տարածքը վերածվելու է պատերազմի […] ...

23:20 24.11.2024

Իրավապահները Թբիլիսիում ցուցարարների ավտոշարասյանը թույլ չեն տվել հասնել խորհրդարան

Թբիլիսիում Վրաստանի ՆԳՆ աշխատակիցները հրաժարվել են թույլ տալ ցուցարարների ավտոշարասյանը խորհրդարանի շենք հասնել։ Այս մասին հայտնում է ՏԱՍՍ-ի թղթակիցը հանրահավաքի վայրից։ Ոստիկանության ներկայացուցիչների խոսքով՝ որոշումը կայացվել է խորհրդարանի մոտ նախատեսվող բողոքի ակցիայի անվտանգության միջոցառումներից ելնելով։ Մինչդեռ իրավապահները խնդիր չունեն թույլ տալ ոտքով մարդկանց մոտենալ խորհրդարանին։ Ընտրությունների արդյունքների դեմ Թբիլիսիում հանրահավաքը սկսվել է նոյեմբերի 24-ի երեկոյան։ […] ...

23:00 24.11.2024

SpaceX հրթիռը ուղեծիր է ուղարկել Starlink ինտերնետային արբանյակների նոր խումբ

Falcon 9 հրթիռy կիրակի օրը հաջողությամբ ուղեծիր է դուրս բերել 20 մինի արբանյակների ևս մեկ խմբաքանակ՝ համալրելու Starlink համակարգի գլոբալ ինտերնետ ծածկույթի ուղեծրային համաստեղությունը, հաղորդում է SpaceX ծրագրավորող ընկերությունը: «Հաստատվել է Starlink 20 արբանյակների արձակումը»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։ Հրթիռն արձակվել է Կալիֆոռնիայում ԱՄՆ Վանդենբերգ տիեզերական ուժերի բազայի SLC-4E արձակման հարթակից: Արձակումից մոտ մեկ ժամ […] ...

Մենք սոց. ցանցերում

Հետևեք մեզ սոց․ ցանցերում

Հորիզոն լրատվական

Մեր կայքում տեղ գտած հրապարակումների հեղինակային իրավունքը պատկանում է բացառապես shantnews.am-ի խմբագրությանը։ Այլ ԶԼՄ-ներում սույն կայքի հրապարակումներից որևէ մեկը ամբողջական վերահրապարակելու համար անհրաժեշտ է խմբագրության համաձայնությունը: Լրատվամիջոցները կարող են shantnews.am-ից մեջբերումներ վերահրապարակել միմիայն հատվածաբար` պարտադիր օգտագործելով հիպերհղում:

Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են
Կայքէջի նյութերի վերարտադրումը, բեռնումը, տարածումը ցանկացած միջոցներով արգելվում է առանց "ՇԱՆԹ ՀԸ" պաշտոնական համաձայնության։.