23:12 27.04.2022
Ինժեներները հաշվարկել են առաքման արժեքը և գնահատել Մարսի վրա արևային մարտկոցների և միջուկային ռեակտորների արդյունավետությունը և եզրակացրել, որ առաջինները շատ ավելի շահավետ կլինեն, երբ տեղադրվեն մոլորակի հասարակածի մոտակայքում գտնվող բազաներում: Այս մասին չորեքշաբթի հայտնել է Բերքլիի Կալիֆորնիայի համալսարանի (UCB) մամուլի ծառայությունը։
«Մենք պարզել ենք, որ ջրածնի էներգիայի պահպանման համակարգերի հետ համատեղ արևային մարտկոցների նոր տեսակներն ավելի արդյունավետ կլինեն, երբ տեղադրվեն Մարսի հասարակածի մոտ, քան ատոմակայանները»,-հայտնել են ինժեներները:
Մարսի հետախուզման հիմնական խնդիրներից է լինելու թթվածնի, ջրի և սննդի արտադրության համար անհրաժեշտ էներգիայի կայուն աղբյուրների ստեղծումը։ ՆԱՍԱ-ի փորձագետները ծրագրում են լուծել այս խնդիրները մեծ ճամպրուկի չափ կոմպակտ միջուկային ռեակտորների օգնությամբ։ Մոտ 40 կիլովատ էներգիա արտադրելու ունակ նման էլեկտրաէներգիայի գեներատորների առաջին նախատիպերը կկառուցվեն առաջիկա տարիներին։
Համալսարանի գիտնականներին հետաքրքրում էր, թե որքան արդյունավետ են պերովսկիտների և այլ խոստումնալից նյութերի վրա հիմնված արևային մարտկոցների նոր տեսակները, որոնք կարող են շատ ավելի արդյունավետ կերպով կլանել արևային էներգիան, քան սիլիկոնը և այլ դասական կիսահաղորդիչները:
Ելնելով այս նկատառումներից՝ ինժեներները մանրամասն հաշվարկել են էներգիայի նման աղբյուրների հզորությունն ու արդյունավետությունը Մարսի տարբեր շրջաններում, ինչպես նաև հաշվարկել են արեգակնային համակարգի չորրորդ մոլորակ դրանց առաքման արժեքը։ Հետազոտողները այս թվերը համեմատել են NASA-ում մշակվող Kilopower ատոմակայանի նախատիպերի նման արժեքների հետ:
Ինչպես նշում են ինժեներները, նրանք հաշվի են առել այն փաստը, որ Մարսի վրա արևային և միջուկային էներգիան կարող է օգտագործվել ջրածնի, պարարտանյութերի և գաղութատերերի գոյատևման համար կարևոր այլ նյութեր արտադրելու համար: Բացի այդ, նրանք հաշվի են առել սպառման հնարավոր տատանումները և սեզոնային և ամենօրյա ցիկլերի ազդեցությունը ֆոտոպանելների աշխատանքի վրա:
Այս հաշվարկներն անսպասելիորեն ցույց տվեցին, որ Մարսի տարածքի մոտ 50%-ից ավելին, արևային մարտկոցները ջրածնի արտադրության համակարգերի հետ համատեղ ավելի արդյունավետ կլինեն՝ հաշվի առնելով դրանց առաքման արժեքը, քան միջուկային ռեակտորները: Խոսքը առաջին հերթին վերաբերում է մոլորակի հասարակածային և արևադարձային լայնություններին, որոնք ստանում են առավելագույն լույս և ջերմություն։
Ինժեներները նշում են, որ Մարսի այս նույն շրջանները շատ ավելի հեշտ և հարմար են գաղութացման համար, այդ թվում՝ ավելի բարենպաստ կլիմայական պայմանների և կարմիր մոլորակի հասարակածային շրջաններում հրթիռների ու մաքոքների թռիչքի և վայրէջքի հեշտության պատճառով։ Այդ պատճառով ինժեներները ավելի նպատակահարմար են համարում ոչ թե կոմպակտ ատոմակայաններ, այլ արևային մարտկոցներ ուղարկել Մարս՝ հարևան մոլորակի մակերեսի առաջին բնակավայրերին էներգիա և ջերմություն մատակարարելու համար։
15:10 28.04.2025
«Շիրակի» և «Ուրարտուի» մարտական ոչ-ոքինՊրեմիեր լիգայի 28-րդ տուրում «Ուրարտուն» հյուրընկալվելիս մրցել է «Շիրակի» դեմ։ Գյումրիում կայացած հանդիպման հաշիվը 85-րդ րոպեին բացել է Բրունո Միշելը, սակայն մեկ րոպե անց, հաջորդ գրոհին տանտերերը Ռուդիկ Մկրտչյանի գոլի շնորհիվ հավասարեցրել են հաշիվը։ «Ուրարտուն» 52 միավորով երրորդն է, «Շիրակը»` 29 միավորով 6-րդը։ ...
15:05 28.04.2025
Համացանցով թմրամիջոցների իրացմամբ զբաղվող գյումրեցին կալանավորվել է. Շիրակի քրեական ոստիկանների բացահայտումըՔրական ոստիկանության Շիրակի մարզային վարչության ծառայողները ստացել էին օպերատիվ տեղեկություն, որ գյումրեցի 32-ամյա մի տղամարդ ապօրինի ձեռք է բերում և թաքստոցներում տեղադրելով իրացնում թմրանյութ: Տեղեկությունը ճշտվեց, պարզվեցին նաև այլ հանգամանքներ, և ապրիլի 17-ին քրեական ոստիկաններն անցան կոնկրետ գործողությունների: Ժամը 16.20-ին 32-ամյա տղամարդն իր տնակի մոտ ձերբակալվեց և տեղափոխվեց վարչություն: Նրա խուզարկությամբ հայտնաբերվեց կպչուն ժապավենով երկու […] ...
14:52 28.04.2025
ԱԽ քարտուղարը Կատարում անդրադարձել է Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացինԱպրիլի 28-ին ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը Կատարի Պետություն կատարած աշխատանքային այցի ընթացքում հարց ու պատասխանի ձևաչափով մասնակցել է «Համաշխարհային անվտանգություն ֆորումին»: Հարց ու պատասխանի ընթացքում ԱԽ քարտուղարն անդրադարձել է Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին և խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանն ուղղված Հայաստանի կողմից իրականացվող քայլերին: Ա.Գրիգորյանը խոսել է նաև ՀՀ կառավարության կողմից առաջ քաշված «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի […] ...
14:46 28.04.2025
Միջազգային իրավունքի շրջանակներում հնարավոր կլինի լուծել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա տարաձայնությունները․ ՓեզեշքիանԹեհրանը կարծում է, որ միջազգային իրավունքի շրջանակներում հնարավոր կլինի լուծել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա տարաձայնությունները։ Այս մասին խոսել է Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը Ադրբեջանի պետական հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում։ «Հակամարտությունը սկսվում է այն ժամանակ, երբ կողմերից մեկը փորձում է վերահսկողության տակ առնել մյուսների սահմանները կամ տարածքները: Ուստի մենք միշտ աջակցել ենք և կարծում ենք, որ […] ...
14:33 28.04.2025
«Լիվերպուլը» 20-րդ անգամ հռչակվել է Անգլիայի չեմպիոն«Լիվերպուլը» պատմության մեջ 20-րդ անգամ դարձել է Անգլիայի չեմպիոն։ Պրեմիեր լիգայի 34-րդ տուրում սեփական դաշտում լիվերպուլցիները 5-1 հաշվով հաղթել են «Տոտենհեմին»։ «Լիվերպուլը» միավորների քանակը հասցրել է 82-ի և առաջնության ավարտից չորս տուր առաջ անհասանելի դարձել մրցակիցների համար։ Ակումբը նախորդ անգամ չեմպիոնի տիտղոսը նվաճել էր 2019/20 մրցաշրջանում։ «Լիվերպուլը» Անգլիայի չեմպիոնությունների քանակով հավասարվել է «Մանչեսթեր Յունայթեդին»։ Հաշվարկում […] ...