ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՏՏ

Գետերի ջրի որակն ամբողջ աշխարհում վատթարացել է եղանակային ծայրահեղ պայմանների պատճառով, հայտնել են Նիդեռլանդների Ուտրեխտի համալսարանի բնապահպանները, որոնք վերլուծել են տարբեր շրջաններում գրեթե հազար գետերի փոփոխությունները: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature Reviews Earth & Environment ամսագրում: Փորձագետները նշել են, որ վատթարացումը տեղի է ունենում վերջին տասնամյակների ընթացքում՝ կապված ջերմային ալիքների, երաշտի, հորդառատ անձրևների և այլ […]

NASA-ում ՉԹՕ-ի (չբացահայտված թռչող օբյեկտ) հետազոտության նոր տնօրեն է նշանակվել: Այս մասին սեպտեմբերի 14-ին ՉԹՕ-ների ուսումնասիրության զեկույցի ժամանակ հայտարարել է NASA-ի ղեկավար Բիլ Նելսոնը։ Իր ելույթի ժամանակ Նելսոնը ՉԹՕ տերմինը փոխարինել է մեկ այլ հապավումով՝ UAP-ով, որը նշանակում է չբացահայտված անոմալ երևույթներ: Նրա խոսքով, այս տնօրինության հիմնական նպատակը կլինի առաջընթացը դրանց ուսումնասիրության մեջ: Սակայն որոշ […]

Արիզոնայի պետական ​​համալսարանի ամերիկացի գիտնականները բացատրություն են գտել առեղծվածային բռնկումների համար, որոնք հաճախ գրանցվում են Վեներայի մթնոլորտում։ Նրանց կարծիքով, Արեգակից երկրորդ մոլորակի վրա բռնկումներն առաջանում են երկնաքարերի անցումից, այլ ոչ թե ամպրոպային ակտիվությունից։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Journal of Geophysical Research գիտական ​​ամսագրում: Վեներան ուսումնասիրող աստղագետները երկար տարիներ նկատել են վառ արտացոլումները: Մինչև վերջերս այդ երևույթը […]

2023 թ. սեպտեմբերի 18-ին՝ ժամը 11:30-ին, «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի գիտաժողովների սրահում տեղի կունենա «Համակենտրոնացման ճամբարները Հայոց ցեղասպանության տարիներին. ճանապարհ դեպի մահ» խորագրով եռօրյա միջազգային գիտաժողովի բացման արարողությունը: Գիտաժողովին իրենց մասնակցությունը կբերեն ավելի քան քսան գիտնականներ Հայաստանից, ԱՄՆ-ից, Ֆրանսիայից, Գերմանիայից, Լիբանանից, Սիրիայից: Նույն օրը՝ ժամը 12:15-ին, տեղի կունենա «Ճանապարհ դեպի մահ․ Հայոց ցեղասպանության թեման կերպարվեստում» […]

Սեպտեմբերի 23-ին Թումո Երևանում տեղի կունենա «Արհեստական բանականություն և կրթություն» սիմպոզիումը, որը կմիավորի միջազգային փորձագետների՝ քննարկելու արհեստական բանականության ազդեցությունը կրթության, տեխնոլոգիաների, աշխատաշուկայի և կյանքի այլ ոլորտների վրա: Տեխնոլոգիական և կրթական ոլորտի առաջատար մասնագետների, այդ թվում Google DeepMind, OpenAI, Microsoft, Harvard, MIT, Meta, Figma, Khan Academy և այլ համաշխարհային գիգանտների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ տեղի կունենան պանելային քննարկումներ, […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարի առաջին տեղակալ Գևորգ Մանթաշյանը սեպտեմբերի 13-ին ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում Ղազախստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Բոլատ Իմանբաևին: Հանդիպման ընթացքում քննարկվել են տեխնոլոգիական ոլորտում հայ-ղազախական հարաբերությունների հետագա զարգացման հնարավորությունները: Գևորգ Մանթաշյանը դեսպան Իմանբաևին և Ղազախստանի դեսպանության նորանշանակ խորհրդական Ալիխան Ահմեդովին ներկայացրել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության գործառույթները, նախարարության կողմից […]

Ֆրանսիական բիոտեխնոլոգիական ընկերություններից մեկը հայտարարել է, որ քաղցկեղի դեմ իր պատվաստանյութն արդյունավետ է թոքերի քաղցկեղով հիվանդ մարդկանց մահվան ռիսկը 41%-ով նվազեցնելու համար։ Ըստ ֆրանսիական կենսատեխնոլոգիական ընկերության տվյալների՝ նոր պատվաստանյութը բարելավում է թոքերի քաղցկեղով տառապող մարդկանց կյանքը: Ապացուցված է, որ Ose Immunotherapeutics-ի Tedopi պատվաստանյութն արդյունավետ է թոքերի քաղցկեղի որոշ տեսակների մահացության մակարդակը նվազեցնելու համար, ասվում է […]

Մասաչուսեթսի գլխավոր հիվանդանոցի գիտնականները պարզել են, որ իրիզին հորմոնը, որն արտադրվում է որպես պատասխան ֆիզիկական ակտիվության, կարող է նվազեցնել Ալցհեյմերի հիվանդության ժամանակ սպիտակուցային ագրեգատների քանակը: Հետազոտությունը հրապարակվել է Neuron ամսագրում: Ալցհեյմերի հիվանդության հիմնական ախտանիշը բետա-ամիլոիդ սպիտակուցային ագրեգատների կուտակումն է։ Նախորդ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ վարժությունը նվազեցնում է բետա-ամիլոիդների կուտակումները Ալցհեյմերի հիվանդությամբ մկների մոդելում: Ենթադրվում […]

Մեծ Բրիտանիայի հետազոտողները ստեղծել են օդային երթևեկության կառավարման մոդել՝ օգտագործելով արհեստական ​​ինտելեկտի (AI) տեխնոլոգիա, երկուշաբթի հաղորդել է Financial Times-ը: «Մեծ Բրիտանիայի հետազոտողները ստեղծել են օդային երթևեկության կառավարման համակարգչային մոդել, որտեղ թռիչքի ընթացքում բոլոր շարժումներն ուղղորդվում են ոչ թե մարդկանց, այլ արհեստական ​​ինտելեկտի կողմից», – ասվում է հրատարակության մեջ: 15 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ արժողությամբ նախագծի շրջանակներում […]

Մեկնարկել է 2023-2024 ուսումնական տարվա «Հայկական համադպրոցական գիտության փառատոն-2024» մրցույթի հայտերի ընդունումը: Բոլոր հայտերն ընդունվում են առցանց` assf-2024.hesc.am էլեկտրոնային կայքի միջոցով, որտեղ կարելի է ծանոթանալ մրցույթի պայմաններին: Գրանցման վերջնաժամկետն է 2023 թվականի դեկտեմբերի 3-ը: Փառատոնի նպատակն է դպրոցահասակ երիտասարդների շրջանում գիտական հետազոտությունների նկատմամբ հետաքրքրության սերմանումը, խմբային աշխատանքի, նորարարական նախագծերի իրականացման և դրանց ներկայացման հմտությունների զարգացումը: […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը սեպտեմբերի 8-ին ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում Իրանի Իսլամական Հանրապետության (ԻԻՀ) նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոհբանիին: Նախարարը շնորհավորել է Մեհդի Սոհբանիին Հայաստանում ԻԻՀ դեսպանի պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ և հաջողություն մաղթել հայ-իրանական բազմադարյա, պատմական խորը կապեր ունեցող, բարեկամական հարաբերություններն ամրապնդելու գործում: Ռոբերտ Խաչատրյանը ներկայացրել է Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության […]

Համացանցի օգտատերերը Windows 11-ում անսովոր սխալ են հայտնաբերել, որը արագացնում է համակարգիչը File Explorer-ում: Այդ մասին հայտնում է Neowin պորտալը։ Սխալից օգտվելու համար պարզապես երկու անգամ սեղմեք F11 ստեղնը՝ Explorer-ի լիաէկրան ռեժիմը մտնելու և դուրս գալու համար: Այս հնարքը թույլ է տալիս ազատվել ուշացումից մեծ թվով ֆայլերով կամ ենթաթղթապանակներով թղթապանակներ բացելիս։ Այն նաև բարելավում է […]

Եթե ​​երկնքում հայտնաբերվի կասկածելի անօդաչու թռչող սարք, քաղաքացիները պետք է անօդաչու սարքի մասին տեղեկացնեն ոստիկանություն։ Այս մասին Gazeta.Ru-ին տված հարցազրույցում ասել է Kaspersky Antidrone-ի բիզնեսի զարգացման ղեկավար Եվգենի Կլեշնինը Kaspersky Lab-ում։ «Իրավապահ մարմիններն իրենք կպարզեն՝ ռազմական սարք է թռչում, թե քաղաքացիական, և արդյոք այն պետք է վնասազերծել։ Անվտանգության հարցերը թողեք փորձագետներին»,- ասել է ռուս փորձագետը։ […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը սեպտեմբերի 7-ին տիեզերական գործունեություն իրականացնելու լիցենզիա է հանձնել «Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիա հիմնադրամին: Լիցենզիան հնարավորություն կտա հիմնադրամին առավել շահավետ իրականացնել աշխատանքները, քանի որ 2020 թվականի մարտին ընդունված «Տիեզերական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն կազատվի ԱԱՀ-ից և հնարավորություն կստանա գումարներն ավելի նպատակային օգտագործել: Նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը շնորհավորել է «Բազումք» […]

ԱՄՆ Օվկիանոսային և մթնոլորտային հետազոտությունների ազգային վարչության (NOAA) գիտնականները Ալյասկայի ափերի մոտ գնդակ են հայտնաբերել, որը, նրանց կարծիքով, կարող է անհայտ արարածի ձու լինել, գրում է բրիտանական Guardian թերթը։ «Խորհրդավոր ոսկե գնդակը, որը կարող է լինել անհայտ ծովային արարածի կողմից դրված ձու, հայտնաբերվել է օվկիանոսի հատակին՝ Ալյասկայի խաղաղօվկիանոսյան ափերի մոտ: Կենտրոնում ուշագրավ անցք ունեցող հարթ […]

Ճապոնական առաջին SLIM լուսնային մոդուլը, որը արձակվել է Տանեգասիմա տիեզերական կենտրոնից H2A արձակող մեքենայի վրա, հաջողությամբ առանձնացել և մտել է իր նախատեսված ուղեծիրը, հայտնել է Ճապոնիայի օդատիեզերական գործակալության JAXA-ն, որը հեռարձակում է արձակումը: H2A հրթիռային մեքենան ճապոնական SLIM լուսնային մոդուլի գործարկումը պետք է տեղի ունենար օգոստոսի 26-ին, սակայն եղանակային պայմանների պատճառով երկու անգամ հետաձգվել է։ […]

Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ վերականգնվելու է ՀՀ Արագածոտնի մարզի Փարպիի Ծիրանավոր եկեղեցին: ԿԳՄՍՆ աշխատակիցները հերթական այցն են կատարել մարզ՝ եկեղեցու վերականգնման աշխատանքները սկսելու, տեղում կապալառուի, տեխնիկական և հեղինակային հսկողության կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպելու նպատակով: ՀՀ Արագածոտնի մարզի Փարպի համայնքի 5-րդ դարի Ծիրանավոր եկեղեցու ամրակայման, վերականգնման և տարածքի բարեկարգման աշխատանքների ձեռքբերման բաց մրցույթը […]

ՀՀ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանի հրամանով հաստատվել է «Հեռավար լաբորատորիաների հիմնադրման ծրագիր-2023» մրցույթի արդյունքում ֆինանսավորման երաշխավորված թեմաների ցանկը: Մրցույթի արդյունքում ընտրվել է 15 թեմա, որոնցից յուրաքանչյուրի համար գիտական հետազոտական խմբի աշխատանքի վարձատրության, գործուղումների, լաբորատորիայի ենթակառուցվածքի բարելավման ու սարքավորումների ձեռք բերման նպատակով նախատեսվում է տրամադրել մինչև 150 միլիոն ՀՀ դրամ՝ 5 տարվա […]

Ավստրիայի Գիտությունների ակադեմիայի (ÖAW) գիտնականները կանխատեսում են, որ ամենաուշը մինչև 2050 թվականը Արևելյան Ալպերում գտնվող ավստրիական սառցադաշտերը կվերանան: Այս մասին գրում է ավստրիական Kronen Zeitung թերթը՝ վկայակոչելով գիտնականների մեկնաբանությունները։ «Ավստրիայի սառցադաշտային լանդշաֆտներն անհետանում են այնպիսի արագությամբ, որ ընդամենը մի քանի տարի առաջ ոչ ոք չէր կարող պատկերացնել»,- գրում է թերթը։   Միայն վերջին տարիներին է […]

MISIS համալսարանի գիտնականներն ապացուցել են, որ երկրակեղևի սեյսմիկ ակտիվության որոշակի օրինաչափություններ կան, և դրանց շնորհիվ վեց ամսվա ընթացքում հնարավոր է կանխատեսել ուժեղ ցնցումները։ Բնական աղետների բնութագրերում գրաֆիկները ցույց են տալիս ինքնանմանության հատկությունները, երբ մի մասը նույնական է ամբողջ պատկերին։ Վերլուծելով ցնցումների գագաթնակետային արժեքները՝ կապված տարածական ժամանակային ցուցանիշների հետ՝ հնարավոր է հուսալի կանխատեսումներ անել: «Սեյսմիկ ակտիվության […]

Զամոսկվորեչեի ապագա լյուքս թաղամասի տարածքում հնագիտական ​​աշխատանքների ընթացքում գիտնականները հայտնաբերել են գանձ՝ 15-16-րդ դարերի մետաղադրամներ Իվան Ահեղի և նրա նախնիների դարաշրջանից: Ընդհանուր առմամբ, ավելի քան 700 գտածո է գրանցվել, «Իզվեստիա»-ին հայտնել են Rariteco մշակող ընկերությունում: 14-րդ դարից ժամանակակից Բոլշայա Թաթարսկայայի վրա թաթարական բնակավայր է եղել, որտեղ բնակություն են հաստատել Ոսկե Հորդայի ներգաղթյալները, առևտրականները և արհեստավորները։ […]

Հնդկական տիեզերական առաքելության «Չանդրայան-3» լուսնագնացը կատարել է Լուսնի մակերևույթի բոլոր առաջադրանքները։ Տիեզերանավը ապահով կայանվել և դրվել է քնի ռեժիմի, որը կտևի մինչև սեպտեմբերի 22-ը, X սոցիալական ցանցում հայտնել է Հնդկաստանի տիեզերական հետազոտությունների կազմակերպությունը (ISRO): Այժմ լուսնագնացը շարունակում է աշխատել արևային էներգիայի ընդունիչով: Նա կսպասի հաջորդ արևածագին՝ հաջող զարթոնքի դեպքում սարքը կգտնի նոր առաջադրանքներ, այլապես այն […]

Ամերիկյան SpaceX ընկերությունը, Պենտագոնի շահերից ելնելով, Falcon 9 հրթիռով տիեզերք է ուղարկել 13 ռազմական արբանյակ։ Արբանյակային համաստեղությունը, որը ստեղծվել է Երկրի ցածր ուղեծրում՝ «Proliferated Warfighter» ծրագրի շրջանակներում, կհայտնաբերի և կհետևի հրթիռների արձակմանը, ինչպես նաև կապահովի «գլոբալ ռազմական հաղորդակցություն»: Ընկերությունը, որը պատկանում է ձեռնարկատեր Իլոն Մասկին, ուղիղ եթերով հեռարձակել է կրկնակի օգտագործման Falcon 9 հրթիռի արձակումը […]

Գենետիկ գիտնականները հայտնաբերել են ևս մեկ «խցան», որի միջով անցել են ժամանակակից մարդկանց նախնիները, երբ բնակչությունը շատ սերունդների համար հազիվ է գերազանցել հազարը, ասվում է Science ամսագրում հրապարակված հետազոտության մեջ: «Խցանման» էֆեկտը պոպուլյացիայի գենոֆոնդի կրճատումն է՝ պայմանավորված մի ժամանակաշրջանի անցնելով, որի ընթացքում, տարբեր պատճառներով, տեղի է ունենում նրա քանակի կրիտիկական նվազում։ Հետազոտողները՝ Տեխասի Առողջապահության գիտական […]

Վենեսուելայի նախկին նախագահ Կառլոս Անդրես Պերեսը, ով մահացել է ավելի քան մեկ տասնամյակ առաջ, հայտնվել է մի տեսանյութում, որը ընդդիմադիր «Ժողովրդավարական գործողություն» կուսակցությունը (DA) ստեղծել է արհեստական ​​ինտելեկտի միջոցով: Ակնկալվում է, որ 2024 թվականի Վենեսուելայի նախագահական ընտրությունների համար ընդդիմության փրայմերիզը տեղի կունենա հոկտեմբերին։ Ձախ կենտրոնամետ «Ժողովրդավարական գործողություն» կուսակցությունը ընտրություններին մասնակցելու համար առաջադրում է նախկին պատգամավոր, […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը «Մասնագետների պատրաստման ԲՈՒՀ-մասնավոր հատված համագործակցություն» ծրագրի շրջանակներում հայտարարում է 2023 թվականի դասընթացի իրականացման դրամաշնորհային մրցույթի մասին: Ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է վերապատրաստման դասընթացներ իրականացնել՝ շուկայում առկա մասնագետների պահանջարկի հիման վրա: Ծրագրի ավարտից հետո դասընթացների մասնակիցներին առաջարկվելու է նվազագույնը 6-ամսյա աշխատանքային պայմանագիր բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի կազմակերպություններում: Դրամաշնորհային մրցույթին մասնակցելու համար կարող են […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը օգոստոսի 30-ին ընդունել է Հնդկաստանի Հանրապետության ազգային պաշտպանական քոլեջի պատվիրակությանը՝ Ազգային մասնագիտական դասակարգման հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Սուկրիտի Սինգհ Դահիայի գլխավորությամբ։ Հանդիպմանը մասնակցել է նաև Հայաստանի Հանրապետությունում Հնդկաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Նիլակշի Սահա Սինհան։ Նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը ողջունել է ներկաներին, ընդգծել, որ մեծ պատիվ է նման ներկայացուցչական պատվիրակության […]

Նոր ուսումնական տարվան ընդառաջ՝ ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի տեղակալ Արաքսիա Սվաջյանը հանդիպել է ավագ և մասնավոր դպրոցների տնօրենների հետ՝ ամփոփել օգոստոսյան խորհրդակցությունների շարքը: Խորհրդակցությանը ներկա են եղել ԿԳՄՍ նախարարության հանրակրթության վարչության պետ Թամարա Սարգսյանը, Կրթության զարգացման և նորարարության ազգային կենտրոնի, Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնի ներկայացուցիչներ: ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը ներկայացրել է միասնական և […]

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն այսօր ընդունել է Չինաստանի Չենդու քաղաքում անցկացված Համաշխարհային ուսանողական ամառային 31-րդ խաղերի մեդալակիր մարզիկներին: Հանդիպմանը ներկա են եղել նաև ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Կարեն Գիլոյանը, Սպորտի քաղաքականության վարչության պետ Նարինե Շահբազյանը, Հայաստանի ուսանողական մարզական ֆեդերացիայի նախագահ Հովհաննես Գաբրիելյանը, Հայաստանի ավանդական ուշուի ֆեդերացիայի նախագահ Ռուստամ Ալավերդյանը: Հիշեցնենք՝ Հայաստանի […]

Երևանում կայացել է « Jump Dev Conference» տեխնոլոգիական կոնֆերանսը, որը կազմակերպել է հայկական «Ucraft» ընկերությունը։ Կոնֆերանսին մասնակցել են ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը, նախարարի առաջին տեղակալ Գևորգ Մանթաշյանը, կառավարության անդամներ, տարբեր ոլորտների փորձագետներ, հայկական ՏՏ համայնքի ներկայացուցիչներ, հյուրեր Google Cloud, LKI Consulting, Yandex, Cloudflare, այլ միջազգային առաջատար կազմակերպություններից: Կոնֆերանսի ընթացքում ելույթով հանդես են […]