12:48 10.10.2023
«Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության մասին» օրենքում 2023 թ. մայիսի 29-ի ՀՕ-155-Ն օրենքով կատարված փոփոխությամբ ամրագրվել է դրույթ, համաձայն որի` գիտական աստիճանի համար ամենամսյա հավելավճար է տրամադրվում գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության բյուջետային ֆինանսավորման բազային ծրագրերում ներգրավված և առնվազն աշխատաժամանակի նորմալ տևողությամբ աշխատող գիտական աշխատողներին: Օրենքի դրույթն ապահովելու նպատակով ՀՀ ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեն մշակել և հանրային քննարկման է ներկայացրել ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ, որով առաջարկվում է 2024 թվականի հունվարի 1-ից գիտական աստիճանի համար հավելավճար հատկացնել գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության բյուջետային ֆինանսավորման բազային ծրագրերում ներգրավված և առնվազն աշխատաժամանակի նորմալ տևողությամբ աշխատող գիտական աշխատողներին` պահպանելով այս պահին գործող ՀՀ […]
23:14 07.10.2023
Բիրմինգհեմի համալսարանի գիտնականներն օգտագործել են ջրային լվեր՝ կեղտաջրերից քիմիական նյութերը հեռացնելու համար: Աշխատանքի արդյունքները նկարագրված են Science of the Total Environment ամսագրում: Ժամանակակից մաքրման կայանները կարող են չհեռացնել բոլոր քիմիական նյութերը արդյունաբերական կեղտաջրերից, քանի որ որոշ միացություններ բավականին դիմացկուն են դրանց նկատմամբ: Արդյունքում նյութերը հայտնվում են գետերում, առվակներում և ոռոգման համակարգերում։ Սա հանգեցնում է էկոհամակարգերի […]
08:14 07.10.2023
iPhone 15 Pro-ի օգտատերերը դժգոհել են էկրանի այրումից, նրանցից ոմանց մոտ խնդիրն ի հայտ է գալիս սմարթֆոնն օգտագործելուց ընդամենը երկու շաբաթ հետո։ Այս մասին հայտնում է iPhones.ru-ն։ Պորտալը գրում է, որ դրանց հեղինակներից մեկը մատրիցայի թերության է հանդիպել։ Վերը նշված ժամանակահատվածում նրա iPhone 15 Pro-ի էկրանին հայտնվել է iOS ստեղնաշարի հետնապատկերը: Հաղորդվում է, որ այն […]
16:42 06.10.2023
Նոբելյան մրցանակը վերջնականապես դարձել է քաղաքականացման խորհրդանիշ, հատկապես դրա հումանիտար բաղադրիչը, «ՌԻԱ Նովոստիին» ասել է Պետդումայի պատգամավոր Ալեքսանդր Շոլոխովը։ Ավելի վաղ Նորվեգիայի Նոբելյան կոմիտեն հայտարարել էր, որ 2023 թվականի Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է իրանցի ակտիվիստ և Իրանում իրավապաշտպան կազմակերպության փոխնախագահ Նարգիս Մոհամադիին։ Մոհամադին այժմ բանտում է։ Սակայն, ըստ Նոբելյան կոմիտեի ներկայացուցչի, նույնիսկ 2023 թվականին […]
13:50 05.10.2023
Մասիս քաղաքում կկառուցվի «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոն։ ՀՀ կառավարությունը հոկտեմբերի 5-ի նիստում համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողամասը նվիրաբերությամբ տրամադրելուն համաձայնություն տալու մասին որոշում կայացրեց: «Սիմոնյան» կրթական հիմնադրամի և Մասիս համայնքի ղեկավարի միջև կնքված հուշագրի համաձայն՝ հիմնադրամը պարտավորվել է 3 տարվա ընթացքում ներդնել առնվազն 400 մլն դրամ՝ կենտրոնը կառուցելու համար ։ Այն հնարավորություն կտա 12-18 տարեկան երեխաներին […]
20:17 03.10.2023
Բանկոմատով որոշ գործարքներ կարող են հանգեցնել գումարի կորստի: Փրայմ գործակալության հետ զրույցում PG Partners իրավաբանական ընկերության ավագ կառավարիչ Պետր Գուսյատնիկովը թվարկել է հինգ տարածված սխալ. Առաջինը սխալ մուտքագրված PIN կոդն է: Երրորդ անհաջող փորձից հետո քարտը կարգելափակվի։ Իսկ եթե «պլաստմասսա»-ն խրվում է բանկոմատի ներսում, ապա պետք է բանկային մասնաճյուղում քաղվածք գրել և սպասել, որ աշխատակիցները […]
23:27 02.10.2023
Հունգարացի գիտնական Կատալին Կարիկոն և նրա ամերիկացի գործընկեր Դրյու Վայսմանը, ովքեր հանդիպել են լուսապատճենահանող սարքի հերթում,արժանացել են բժշկության 2023 թվականի Նոբելյան մրցանակի՝ COVID-19 պատվաստանյութերի ստեղծման համար: Մրցանակը, որը գիտական աշխարհում ամենահեղինակավորներից է, ընտրվել է Շվեդիայի Կարոլինսկա ինստիտուտի բժշկական համալսարանի Նոբելյան ասամբլեայի կողմից։ Գերմանական BioNTech բիոտեխնոլոգիական ֆիրմայի նախկին ավագ փոխնախագահ և ՌՆԹ սպիտակուցի փոխարինման բաժնի ղեկավար […]
20:40 01.10.2023
Եգիպտոսի կենտրոնական հատվածում պեղումների ժամանակ հնագետները հայտնաբերել են հարյուրավոր սափորներ, որոնք պարունակում են գինու մնացորդներ, հայտնել է երկրի զբոսաշրջության և հնությունների նախարարությունը։ «Եգիպտոսից, Գերմանիայից և Ավստրիայից ժամանած հնագիտական առաքելությունը, որն աշխատում էր Ում Էլ-Քաաբ շրջանում գտնվող Առաջին դինաստիայի Մերնեյթ թագուհու դամբարանում, հայտնաբերել է հարյուրավոր փակ սափորներ, որոնք նախկինում չեն բացվել, դրանցում գինու մնացորդներ են եղել»- […]
17:30 01.10.2023
Օրգանական թափոններից ջրածնի և ջրածին պարունակող խառնուրդների արտադրության տեխնոլոգիան կատարելագործվել է Սիբիրի դաշնային համալսարանի գիտնականների կողմից: Մշակման հեղինակների կարծիքով՝ հնարավոր է բարձրացնել արտադրության արդյունավետությունը՝ բարելավելով ջերմափոխանակությունը հովացուցիչ նյութի և հումքի միջև։ Արդյունքները հրապարակվել են Energies-ում։ Գլոբալ տաքացման և չվերականգնվող բնական ռեսուրսների սպառման պատճառով արդյունաբերական թափոնների որսման և վերամշակման տեխնոլոգիաների մշակման խնդիրն ավելի ու ավելի կարևոր […]
12:31 01.10.2023
Չինական Chang’e-6 զոնդը կուղարկվի Լուսնի հեռավոր կողմ՝ հող հավաքելու համար 2024 թվականին: Սա կլինի առաջին նման նախագիծը Երկրի բնական արբանյակի հետախուզման պատմության մեջ, հայտարարում է Չինաստանի տիեզերական տարածության ազգային վարչությունը (CNSA): «Ներկայումս Լուսնի հետախուզման ծրագրի Chang’e-6 առաքելության մշակումն ընթանում է ըստ պլանի, մեկնարկը նախատեսված է մոտավորապես 2024 թվականին»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։ Զեկույցում նշվում է […]
11:37 01.10.2023
iPhone 15-ը ճիշտ չի աշխատում որոշ սնուցման սարքերի հետ, ինչի արդյունքում սմարթֆոնը չի լիցքավորվում դրանցից, այլ ընդհակառակը, էներգիա է փոխանցում արտաքին մարտկոցներին։ Այս մասին հայտնում է MacRumors-ը՝ վկայակոչելով օգտատերերի բողոքները։ Ըստ օգտատերերի՝ USB-C միակցիչով ոչ բոլոր առկա էներգաբանկերն են համատեղելի iPhone 15-ի հետ: Որոշ դեպքերում iPhone 15-ը կամ պարզապես չի լիցքավորվում, կամ սկսում է լիցքը […]
23:16 30.09.2023
Տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ Սամվել Մարտիրոսյանը ֆեյսբուքյան էջում տեղեկացնում է, որ հարևանների ֆեյքերի ոհմակները զանգվածային հարձակվել են քարտեզների վրա, Google, Yandex, և փորձում են փոխել տեղանունները։ «Դա հիմնված է այն բանի վրա, որ շատ մեծ քանակի նույնատիպ առաջարկները բերում են կոնկրետ տեղանքի անվանման փոփոխությանը կամ նոր տեղանքի հայտնվելուն։ Այդ պատճառով Երեւանում, օրինակ, հայտնվել են Ալիեւի անվան […]
22:48 30.09.2023
Ալկալայի և Բարսելոնայի համալսարանների իսպանացի գիտնականների խումբը որոշել է որսորդների և ֆերմերների հյուսած զամբյուղների տարիքը: Պարզվել է, որ գտածոները պատրաստվել են 9,5 հազարից մինչև 6,2 հազար տարի առաջ, ինչը նրանց դարձնում է Հարավային Եվրոպայում հայտնաբերված այս տեսակի ամենահին առարկաները: Հետազոտությունը հրապարակվել է Science Advances գիտական ամսագրում։ Գրանադայի շրջանի Պիրենեյան թերակղզու Cueva de los Murcielagos քարանձավում […]
21:34 30.09.2023
Չինաստանում սովորել են կեղծել Apple-ի նոր սմարթֆոնների պաշտպանիչ նշանները: MajinBuOfficial մականունով բլոգերն այս մասին հայտնել է X սոցիալական ցանցում: Հեղինակը իր տրամադրության տակ ունի Apple սմարթֆոնների տուփերից անվտանգության կնիքների լուսանկարներ։ Բլոգերի խոսքերով՝ Չինաստանում վաճառողները սկսել են նմանատիպ մակնշումներ անել։ Այն ունի անջատվող պիտակ և ուլտրամանուշակագույն մակնշում. վերջինիս օգնությամբ Apple-ը հաստատում է նոր սմարթֆոնների իրական լինելը: […]
21:19 30.09.2023
Հյուսիսային Կովկասի դաշնային համալսարանի գիտնականները արտոնագրել են ստորջրյա հատվածներում խեցեմորթներից խողովակների պաշտպանության նորարարական մեթոդը: Այս մասին հայտնում է ТАСС-ը՝ հղում անելով համալսարանի մամուլի կենտրոնին։ «Խեցեմորթներից պաշտպանվելու համար օգտագործվում է հատուկ DC էլեկտրակայան»,- պարզաբանել են ուսումնական հաստատությունից։ «Դրական» էլեկտրոդը միացված է մետաղական խողովակին, իսկ «բացասական» էլեկտրոդը միացված է կաթոդին։ Հետազոտողներն ընդգծել են, որ այս մեթոդը ավելի […]
21:34 29.09.2023
Մարդիկ կարող են անհետանալ 250 միլիոն տարվա ընթացքում, ասվում է Բրիստոլի համալսարանի գիտնականների աշխատության մեջ, որը հրապարակվել է Nature Geoscience ամսագրում: «Կյանքն ամբողջովին կվերանա, երբ արևի ճառագայթումը մի քանի միլիարդ տարում գերազանցի ջերմային ճառագայթման արտանետումները: Այնուամենայնիվ, պայմանները, որոնք Երկիրը դարձնում են անբնակելի կաթնասունների համար, կարող են ավելի շուտ առաջանալ սալերի տեկտոնիկայի հետ կապված երկարատև գործընթացների […]
21:15 29.09.2023
Ռուս գիտնականները մշակել են արհեստական ինտելեկտի վրա հիմնված տեխնոլոգիա, որը կարող է միաժամանակ հետևել մինչև 500 հազար դրոնների երկնքում: Փորձարարական նախատիպի գործարկումը նախատեսված է 2023 թվականի վերջին, RIA Novosti-ին հայտնել են Ազգային տեխնոլոգիական նախաձեռնության (NTI) մամուլի ծառայությունից։ «Մոսկվայի Գեոդեզիայի և քարտեզագրության պետական համալսարանի (MIIGAiK) «Geodata and Geoinformation Technologies» NTI իրավասությունների կենտրոնի գիտնականները մշակել են արհեստական […]
08:53 29.09.2023
Սիրիուսի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի (Սոչի) գիտնականները հաստատել են միքսոմա վիրուսի արդյունավետությունը քաղցկեղային ուռուցքների դեմ պայքարում: Այն տարածվում է ճագարների բջիջներում։ 2024 թվականին փոփոխված վիրուսը կփորձարկվի տրանսգենային մկների վրա, որոնք առաջատար հետազոտող են աշխարհում: Այդ մասին լրագրողներին հայտնել է Sirius-ի գենետիկական ճարտարագիտության բաժինը: «Միքսոմա վիրուսը պոքսվիրուս է՝ ջրծաղիկի նման վիրուս, որը վտանգավոր չէ մարդկանց համար […]
19:44 28.09.2023
ԱՄՆ-ից և Ճապոնիայից գիտնականների միջազգային թիմը մշակել է արհեստական ինտելեկտի (AI) միջոցով կյանքի հետքեր որոնելու մեթոդ: Ըստ հետազոտողների՝ ալգորիթմը նույնացնում է կենսաբանական նմուշները մինչև 90% ճշգրտությամբ։ Հոդվածը հրապարակվել է Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) գիտական ամսագրում։ Նոր թեստը ցույց է տալիս, թե արդյոք վերլուծության առարկան ներառել է կյանքին առնչվող բաղադրիչներ։ Փորձագետները հույս […]
18:37 27.09.2023
WhatsApp մեսենջերն իր պաշտոնական էջում հայտարարել է, որ 2023 թվականի հոկտեմբերի 24-ից որոշ սարքերում չի աշխատի։ «2023 թվականի հոկտեմբերի 24-ից WhatsApp-ը կաշխատի միայն Android OS-ի 5.0-ից բարձր օպերացիոն համակարգի տարբերակով էլեկտրոնային սարքերի վրա: Տեխնոլոգիաների վերջին առաջընթացին համընթաց քայլելու համար մենք հաճախ դադարեցնում ենք հին օպերացիոն համակարգերի աջակցությունը, որպեսզի մեր ռեսուրսները կենտրոնացնենք նորերին աջակցելու վրա», – […]
12:49 26.09.2023
WhatsApp-ից նախազգուշացրել են, որ հոկտեմբերի 24-ից մեսենջերը կդադարեցնի աշխատել միլիոնավոր սմարթֆոնների վրա, քանի որ հավելվածին աջակցելու համար այսուհետ անհրաժեշտ կլինի Android 5.0 և ավելի բարձր համակարգերի վրա հիմնված սարք։ «Ձեր հեռախոսը պետք է նաև կարողանա ստանալ SMS կամ զանգեր հեռախոսահամարի ստուգման ժամանակ: Մենք չենք աջակցում նոր հաշիվների ստեղծմանը միայն Wi-Fi կապ օգտագործող սարքերում»,-նշված է հայտարարության […]
18:16 25.09.2023
Սթիվ Ջոբսի, Լեոնարդո դա Վինչիի, Ալբերտ Էյնշտեյնի և Բենջամին Ֆրանկլինի մասին բեսթսելերների հեղինակը գիրք է թողարկել Իլոն Մասկի մասին։ Այն արդեն գլխավորել է Amazon-ի գրքերի վարկանիշը Համակարգչային տեխնոլոգիաներ, գիտություն և փիլիսոփայություն և, զարմանալիորեն, բժշկություն կատեգորիաներում: Կենսագրությունը վեցերորդ տեղում է նաև սեպտեմբերի ամենավաճառվող գրքերի վարկանիշում։ Գիրքը ներկայացնում է Իլոն Մասկի կյանքը Հարավային Աֆրիկայում խուլիգանների շրջանում իր […]
11:13 22.09.2023
Տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ Սամվել Մարտիրոսյանը զգուշացնում է պետական կառույցների ու օդանավակայանի վրա հաքերային հարձակման մասին: X-ի (նախկին Twitter-ի) իր միկրոբլոգում նա գրել է. «Հայտնաբերվել է լուրջ հաքերային հարձակում պետական կառույցների և օդանավակայանի դեմ, որն իրականացվել է սեպտեմբերին։ Կլինի հետագայում ավելի մանրամասն հետազոտություն։ Բայց այս պահին կարեւոր էր զգուշացնել»: Հայտնաբերվել է լուրջ հաքերային հարձակում պետական կառույցների […]
10:56 19.09.2023
Ամերիկացի ձեռնարկատեր Իլոն Մասկը հայտնել է, որ X ընկերությունը նախատեսում է ամսական վճարումներ կատարել հարթակի օգտատերերից։ «Մենք պատրաստվում ենք ներդնել ամսական փոքր վճարում X համակարգի օգտագործման համար»,- ասել է Մասկը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ զրույցում։ Նրա կարծիքով՝ վճարների գանձումն առաջին հերթին ուղղված է «բոտերի բանակների» դեմ պայքարին։ Միևնույն ժամանակ Մասկը խոստանում է, որ դա […]
23:59 18.09.2023
Չինաստանը արհեստական ինտելեկտի (AI) ոլորտում համաշխարհային առաջատարներից է և առաջին տեղն է զբաղեցնում այս ոլորտում, երկուշաբթի ասել է ամերիկացի ձեռնարկատեր Իլոն Մասկը։ «Ինչ վերաբերում է արհեստական ինտելեկտի առաջատար երկրների մասին ձեր ասածներին, ապա Չինաստանը, անկասկած, դրանցից մեկն է, գուցե նաև՝ հենց առաջատարը», – ասել է Մասկը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի շրջանակներում […]
18:14 18.09.2023
Աստղագետների միջազգային խումբը հայտնաբերել է երկու նոր պոտենցիալ բևեռային օղակաձև գալակտիկաներ: Թագավորական աստղագիտական ընկերության (MNRAS) ամսագրում հրապարակված հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ այս գալակտիկաները կարող են սովորական օբյեկտներ լինել: Բևեռային օղակաձև գալակտիկաները համակարգեր են, որոնք բաղկացած են ոսպնյակաձև գալակտիկայից (S0 տիպ), որը միջանկյալ դիրք է զբաղեցնում էլիպսաձև և պարուրաձև գալակտիկաների միջև, և բևեռային օղակից, որը […]
22:51 16.09.2023
Հնդկական տիեզերական հետազոտությունների կազմակերպությունը (ISRO) իր X սոցիալական մեդիայի օգտահաշիվում հայտարարել է հնդկական ռոբոտային տիեզերակայանի Aditya-L1 արևային հետախուզական առաքելության չորրորդ փուլի հաջող ավարտի մասին: «Չորրորդ մերձերկրյա առաքելությունը հաջողությամբ ավարտվեց»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։ ISRO-ն ասում է, որ հնդկական ցամաքային կայանները Մավրիկիոսում, Բանգալորում, Սրիհարիկոտայում և Պորտ Բլերում հետևել են արբանյակին այս գործողության ընթացքում, և ներկայումս Ֆիջիում […]
20:06 16.09.2023
Ռուսաստանում iPhone 15-ը կարժենա մոտավորապես 125 հազարից մինչև 185 հազար ռուբլի: Սեպտեմբերի 16-ին VseInstrumenty.ru առցանց հիպերմարկետի փորձագետ Մաքսիմ Սոկոլովը «Իզվեստիային» պատմել է, թե ինչ քանակությամբ ինչ այլ օգտակար բան կարելի է գնել կամ պատրաստել այս գումարով։ Մասնավորապես, ըստ նրա, այս գումարով կարելի է երկու մեկ սենյականոց բնակարանների կոսմետիկ վերանորոգում իրականացնել։ «Մեկ սենյականոց բնակարանի կոսմետիկ վերանորոգման […]
08:43 16.09.2023
Մարդկության կողմից Երկրի մոտ տարածության ակտիվ ուսումնասիրությունը կարող է հանգեցնել նրան, որ Երկրի հիմնական ուղեծրերում տեղ չի մնա արբանյակների համար: Դա կհանգեցնի տիեզերական աղբի քանակի ավելացմանը և կարող է հանգեցնել զանգվածային բախումների, նախազգուշացրել է Եվրոպական տիեզերական գործակալությունը (ESA): Ըստ ESA-ի վերջին զեկույցի՝ միայն անցյալ տարի ուղեծիր է ուղարկվել ավելի քան 2400 տիեզերանավ, ինչը ավելին է, […]
21:32 15.09.2023
ՆԱՍԱ-ն խոստանում է հոկտեմբերի 11-ին ցուցադրել Բենու աստղակերպից հողի նմուշ, որը Երկիր կհասցվի սեպտեմբերի վերջին։ «Աստղակերպի հողի առաջին նմուշը, որը հավաքվել է տիեզերքում և Երկիր վերադարձվել Միացյալ Նահանգների կողմից, կցուցադրվի ՆԱՍԱ-ի Ջոնսոնի տիեզերական կենտրոնում չորեքշաբթի օրը՝ հոկտեմբերի 11-ին», – հայտնել է ԱՄՆ տիեզերական գործակալությունը: Ցուցադրությունից առաջ նախատեսվում է մամուլի ասուլիս NASA-ի ղեկավարության և OSIRIS-REx առաքելության […]
