ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՏՏ

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեն հայտարարում է «Երկակի նշանակության գիտական նախագծեր 2025» մրցույթը: Մրցույթն ուղղված է՝ – ռազմարդյունաբերության մեջ օգտագործվելու ներուժ ունեցող երկակի նշանակության գիտահետազոտական աշխատանքների խթանմանը, – երկակի նշանակության նոր տեխնոլոգիաների ստեղծմանը և դրանց պատրաստիության մակարդակի բարձրացման աջակցությանը, – ռազմական արտադրության մեջ գիտական հետազոտությունների արդյունքների կիրառմանը, – […]

Վարկանշավորված գիտական ամսագրերում պատմական ռեկորդ է սահմանվել: Կառավարությունը փոփոխություն կկատարի գիտական կադրերի ատեստավորման կարգում: 6-12 ամսականների և 1-2 տարեկանների համար մսուր-մանկապարտեզներ կբացվեն:  52 պետական մարմնից հետ կվերցվեն 423 տրանսպորտային միջոց և կամրացվեն Պետգույքի կառավարման կոմիտեին: Որոշումներն ընդունվել են գործադիրի այսօրվա նիստում: Մանրամասները՝ ռեպորտաժում:

Գերմանացի ինժեներ Ռուդիգեր Կոխը 120 օր ապրել է ջրի տակ Պանամայի ափերի մոտ հատուկ տնակում՝ դրանով իսկ գերազանցելով համաշխարհային ռեկորդը։ Այս մասին հունվարի 25-ին հայտնել է France 24 հեռուստաալիքը: «59-ամյա Ռյուդիգեր Կոխը թողել է իր 30 քմ տնակը, որը գտնվում է ջրի տակ՝ Գինեսի ռեկորդների գրքի դատավորի ներկայությամբ»,- ասվում է նյութում։ Գերմանացին գերազանցել է 100 […]

Առավոտյան մեկ բաժակ ջուր խմելը պետք է դառնա ձեր ապրելակերպի մի մասը, ասում է գաստրոէնտերոլոգ Ելենա Ուրազակովան։ Նա նշել է առավոտյան ջուր խմելու չորս կարևոր պատճառ: Ուրազակովան պնդում է, որ եթե ամեն առավոտ արթնանալուց հետո ջուր խմեք, նյութափոխանակությունն ավելի կակտիվանա։ «Քնի ժամանակ օրգանիզմը շարունակում է աշխատել։ Դուք կորցնում եք հեղուկ շնչառության և քրտնարտադրության միջոցով: Առավոտյան […]

Սուրճ խմելու ժամանակը կարևոր է օրգանիզմի վրա ազդեցղության առումով։ Այս մասին խոսել է սրտաբան Աուրելիո Ռոխասը: Սրտաբանը նշել է, որ սուրճը վատ համբավ ունի առողջ ապրելակերպի հետևորդների շրջանում, քանի որ ըմպելիքի օգուտների և վնասների մասին գիտական ​​հետազոտությունները հաճախ սխալ են մեկնաբանվում։ Ըստ նրա՝ ոչ թե կոֆեինն է իրականում վնասում առողջությունը, այլ դրա չարաշահումը։ Ռոխասը համոզված […]

Երեխաները կպչում են հեռախոսներին, քանի որ նրանք հաճելի զգացողությունների պակաս ունեն, ասում է հոգեբան Ալեքսանդրա Ֆոկինան: Հոգեբանը նշել է, որ եթե երեխան նախընտրում է մուլտֆիլմեր դիտելը և էլեկտրոնային խաղեր խաղալը «կենդանի» հաղորդակցության փոխարեն, ապա ծնողները պետք է մի քանի պարզ տեխնիկա օգտագործեն՝ երեխային համացանցային իրականությունից հետ բերելու համար։ Նա նախ խորհուրդ է տվել երեխաներին ամեն […]

Փիթերսի բժշկական կենտրոնի և մի քանի այլ ինստիտուտների գիտնականները պարզել են, թե ինչպես կարող է մարդու գենետիկան կապված լինել մասնագիտության ընտրության հետ: Պարզվում է, որ կարիերայի ճանապարհների վրա գեների ազդեցություն կա, բայց աննշան է։ Աշխատանքը հրապարակվել է Nature Human Behavior (NHB) ամսագրում: Հետազոտության մեջ օգտագործված պոլիգենային միավորները չափում են, թե որքանով է գենետիկորեն հակված մարդը […]

ԿԳՄՍ նախարարի հրամանով հաստատվել է 2024 թ. կազմակերպված ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի և Իտալիայի Հանրապետության ազգային հետազոտությունների խորհրդի կողմից անցկացվող գիտական հետազոտությունների համատեղ նախագծերի աջակցության միջազգային մրցույթի արդյունքում ֆինանսավորման երաշխավորված գիտական նախագծերի ցանկը: Իտալիայի ազգային հետազոտությունների խորհրդի հետ ձեռք բերված համաձայնությամբ համատեղ ֆինանսավորման է երաշխավորվել 10 գիտական նախագիծ` 24 ամիս տևողությամբ: «ՀՀ ԿԳՄՍՆ ԲԿԳԿ-ԻՀ ԱՀԽ-2024» միջազգային մրցույթում երաշխավորված […]

Կալիֆորնիումը համարվում է մոլորակի ամենաթանկ և ամենահազվագյուտ մետաղը, որի արժեքը կարող է հասնել մի քանի տասնյակ միլիոն դոլարի մեկ գրամի համար, «ՌԻԱ Նովոստի»-ին ասել է «Finam Management»-ի առաջատար փորձագետ Դմիտրի Բարանովը։ «Ամենաթանկ մետաղը կալիֆորնիումն է, մեկ գրամի արժեքը մի քանի տասնյակ միլիոն դոլար է: Սա արհեստականորեն սինթեզված մետաղ է, որը տարեկան արտադրվում է բառացիորեն հատիկներով, […]

Չինացի գիտնականները մշակել են համաժամացման համակարգ՝ մի քանի աղբյուրներից միկրոալիքային ճառագայթումը կոնվերգենտորեն միավորելու համար մեկ հզոր էներգիայի ճառագայթում՝ թիրախի վրա հարձակվելու համար: Ինչպես գրում են South China Morning Post-ի լրագրողները, նոր տեխնոլոգիան հիշեցնում է Ջորջ Լուկասի «Աստղային պատերազմներ» ֆիլմի «Մահվան աստղ» զենքը։ Այս գաղափարը համարվում էր դժվար իրագործելի, քանի որ տարբեր հաղորդման հարթակներից էլեկտրամագնիսական ալիքները […]

Artemis լուսնային նոր ծրագրի տիեզերագնացները ստիպված կլինեն աշխատել բոլորովին այլ լուսավորության պայմաններում, որոնցում նրանց լեգենդար նախորդները, ովքեր քայլել են Լուսնի վրա: Ապագա վայրէջքները պետք է տեղի ունենան բևեռային շրջանում, որտեղ Արևը երբեք չի հորիզոնից վերև չի բարձրանում, ինչը նշանակում է, որ նա անընդհատ շլացնելու է աչքերը և միևնույն ժամանակ լինելու են երկար ստվերներ, որոնցում գրեթե […]

Falcon 9 հրթիռային մեքենան երեքշաբթի օրը հաջողությամբ ուղեծիր է ուղարկել 21 մինի արբանյակներից բաղկացած խմբաքանակ՝ Starlink համակարգի գլոբալ ինտերնետ ծածկույթի ցանցի ուղեծրային համաստեղությունը համալրելու համար, հաղորդում է նախագծող SpaceX ընկերությունը: «Հաստատվել է Starlink 21 արբանյակների դուրսբերումը»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։ Հրթիռն արձակվել է Ֆլորիդայի Կանավերալ հրվանդանի Քենեդու տիեզերական կենտրոնի 39A արձակման համալիրից Արևելյան ափի ժամանակով […]

Երկուշաբթի առավոտյան Արեգակի վրա գրանցվել են X դասի երկու հզոր բռնկում և M դասի վեց հզոր բռնկում, հաղորդում է Ֆեդորովի անվան կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտը: «Մոսկվայի ժամանակով 07:32-ին ռենտգենյան տիրույթում՝ արևային բծերի 3932 (S18W50) խմբում գրանցվել է 5 րոպե տևողությամբ X1.1 բռնկում։ Մոսկվայի ժամանակով 07:14-ին ռենտգենյան տիրույթում՝ արևային բծերի 3936 (N10W46) խմբում գրանցվել է X1.5 բռնկում՝ […]

Բարձր՝ X դասի ամենաուժեղ բռնկում է տեղի ունեցել Արեգակի վրա դեկտեմբերի 29-ին, ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Տիեզերական եղանակի մոնիտորինգի կենտրոնից։ «Առավոտյան ռենտգենյան տիրույթում X1.1 բռնկում է հայտնաբերվել»,- ասել է կենտրոնի ներկայացուցիչը։ Մինչ այս բռնկումը, Արեգակի վրա գրանցվել է միջին և ուժեղ M դասի բռնկումների մի ամբողջ շարք: Արեգակնային բռնկումները, կախված ռենտգենյան ճառագայթման հզորությունից, բաժանվում են հինգ […]

Parker Solar Probe միջմոլորակային կայանը, որը դեկտեմբերի 24-ին Արեգակին մոտ գտնվելու ռեկորդ է սահմանել, կապ է հաստատել Երկրի հետ։ Այս մասին հայտնել է ԱՄՆ-ի Օդագնացության և տիեզերական տարածության հետազոտությունների ազգային վարչությունը (NASA): «Parker Solar Probe-ը տուն է զանգել: Դեկտեմբերի 24-ին Արեգակի մակերևույթից 6,1 միլիոն կմ հեռավորության վրա գտնվելուց հետո, որը պատմության մեջ Արեգակին ամենամոտ թռիչքն […]

Չինաստանը հավանություն է տվել աշխարհի ամենամեծ ամբարտակի կառուցմանը, որը համարվում է աշխարհի ամենամեծ ենթակառուցվածքային նախագիծը, որի արժեքը կազմում է 137 միլիարդ ԱՄՆ դոլար: Այն կկառուցվի Տիբեթի Բրահմապուտրա գետի վրա՝ Հնդկաստանի հետ սահմանի մոտ, ինչը անհանգստություն է առաջացրել գետի ափամերձ նահանգներում՝ Հնդկաստանում և Բանգլադեշում։ Չինաստանի կառավարությունը հավանություն է տվել Յարլունգ Զանգբո գետի ստորին հոսանքին (Տիբեթյան անվանումը՝ […]

Իրանի կիբերտարածության կարգավորման գերագույն խորհուրդը որոշել է չեղարկել WhatsApp մեսենջերի և GooglePlay հավելվածների խանութի հասանելիության բոլոր սահմանափակումները։ Այս մասին հայտարարել է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հարցերով կառավարական խորհրդի անդամ Շահաբեդին Թաբաթաբայը։ Իսլամական Հանրապետության տեղեկատվական և կապի տեխնոլոգիաների նախարար Սաթար Հաշեմին X սոցիալական ցանցի իր էջում հաստատել է նման որոշման փաստը՝ նշելով, որ «այդ գործընթացը շարունակվում է»։ WhatsApp […]

Դեկտեմբերի 24-ին Արեգակի վրա M դասի հինգ բռնկում է տեղի ունեցել։ Այս մաին ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտից: Նշվում է, որ օրվա առաջին և ամենահզոր բռնկումը տեղի է ունեցել երեքշաբթի գիշերը։ «Դեկտեմբերի 24-ին, Մոսկվայի ժամանակով ժամը 03:19-ին, 3932 (S18E23) արևային բծերի խմբում ռենտգենյան ճառագայթների տիրույթում 10 րոպե տևողությամբ M4.7 բռնկում է հայտնաբերվել»,- ասվում է […]

Պորտուգալիայի ափերի մոտ շարունակում է մնալ գանձերով մոտ 250 նավ, որոնցից միայն մեկում կարող է լինել մինչև 22 տոննա ոսկի և արծաթ։ Բացահայտման մասին հայտնել է պորտուգալացի հնագետ Ալեքսանդրի Մոնտեյրոն։ «Մենք գիտենք, որ այնտեղ գանձերով 250 նավ կա»,- նրա խոսքերն է մեջբերում տեղական Observador թերթը։ Գիտնականի խոսքով, ինքը կարողացել է ստեղծել տվյալների բազա, որը թույլ […]

Ամերիկացի ձեռներեց Իլոն Մասկը երաշխավորում է, որ արհեստական ​​ինտելեկտը (AI) կգերազանցի մարդկանց ինտելեկտը մինչև 2030 թվականը։ «Ավելի մեծ է հավանականությունը, որ AI-ը կգերազանցի մարդկանց ինտելեկտը մինչև 2025-ի վերջը, և, հնարավոր է, բոլոր մարդկանց մինչև 2027/2028 թվականները»,-գրել է Մասկը X սոցիալական ցանցում։ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը հուլիսի 4-ին ասել է, որ արհեստական ​​ինտելեկտը գոյաբանական ռիսկեր […]

Ճապոնիայի հնագույն ազգային համալսարաններից մեկի՝ Կիոտոյի համալսարանի Տիեզերքում մարդու գործունեության ուսումնասիրության կենտրոնի մասնագետները և Kajima կորպորացիան սկսել են Lunar Glass NEO-ի համատեղ նախագիծը, որը ներառում է ստեղծում արհեստական ​​ձգողականությամբ փակ էկոհամակարգ՝ Լուսնի վրա մարդու բնակության համար։ «Կիոտոյի համալսարանի և Kajima կորպորացիայի միջև համատեղ ուսումնասիրությունը՝ «Արհեստական ​​ձգողականությամբ Լուսնի և Մարսի վրա ապրելու օբյեկտներ» վերնագրով, հայտարարվել էր […]

Reuters-ի լրագրողները, հղում անելով սեփական աղբյուրներին, հայտնել են, որ 2024 թվականի սեպտեմբերին SpaceX-ի Կալիֆորնիայի օբյեկտում էլեկտրաէներգիայի անջատումը առնվազն մեկ ժամով հանգեցրել է Dragon տիեզերանավի հետ ցամաքային վերահսկողության կորստի: Միջադեպը տեղի է ունեցել Polaris Dawn առաքելության ժամանակ, որը ներառում էր առաջին կոմերցիոն տիեզերական զբոսանքը: Էլեկտրաէներգիայի բացակայության պատճառով SpaceX Mission Control-ը ժամանակավորապես չի կարողացել կառավարել տիեզերական զբոսաշրջիկներ […]

Ձմեռային արևադարձը տեղի է ունենում յուրաքանչյուր տարվա դեկտեմբերի 21-ին կամ 22-ին։ Այդ օրը Արեգակը գտնվում է երկնային հասարակածից ամենամեծ անկյունային հեռավորության վրա և հյուսիսային կիսագնդում Արեգակի բարձրությունը հորիզոնի նկատմամբ հասնում է նվազագույնի։ Հյուսիսային կիսագնդում, դեկտեմբերի 21-22-ը Արեգակնային ճառագայթները գտնվելով ամենացածր դիրքում ունենում են մի քանի հետաքրքիր հետևանքներ։ Կարճ օրեր, երկար գիշերներ․ օրվա լույսի ամենակարճ տևողությունը […]

Այսօր ձմեռային արևադարձի օրն է։ Վաղվանից սկսած մինչև հունիսի 21-ը ցերեկվա տևողությունը կավելանա օրը մոտ 1 րոպեով։ Այս մասին Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոնի տնօրենի տեղակալ Գագիկ Սուրենյանը։

ՀՀ ԱԺ նախագահի տեղակալ Հակոբ Արշակյանը ՄԱԿ-ի ինտերնետ կառավարման ֆորումի գլխավոր քարտուղար Չենգետայ Մասանգոյի հրավերով դեկտեմբերի 18-ին Ռիադում (Սաուդյան Արաբիայի Թագավորություն) մասնակցել է ՄԱԿ-ի «Ինտերնետ կառավարման համաժողով 2024»-ին: Միջոցառման խորհրդարանական հատվածին նվիրված «Փոփոխությունների հզոր հավաքական ուժը. խորհրդարանականները համաշխարհային զարգացած թվային ապագայի համար» պանելային քննարկման ընթացքում ԱԺ փոխխոսնակը ներկայացրել է ինտերնետ կառավարման, բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտներում Հայաստանի […]

Falcon 9 հրթիռը ուղեծիր է արձակել երկու O3b mPOWER կապի արբանյակներ եվրոպական հեռահաղորդակցության օպերատոր SES S.A.-ից, չորեքշաբթի հաղորդում է ավիափոխադրող նախագծող SpaceX ընկերությունը: «Հաստատվել է երկու O3b mPOWER արբանյակների արձակումը»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: Boeing Co.-ի O3b mPOWER արբանյակները նախագծված են համաշխարհային մասշտաբով գերարագ ինտերնետի հասանելիության և բջջային կապի ծառայություններ մատուցելու համար: SES-ը, որը գրանցված […]

Falcon 9-ը ուղեծիր է արձակել ԱՄՆ-ի Տիեզերական հետախուզության ազգային գրասենյակի (NRO) հետախուզական արբանյակների խումբ, հաղորդում է ավիափոխադրող նախագծող SpaceX ընկերությունը: Հրթիռն արձակվել է Կալիֆոռնիայում գտնվող ԱՄՆ Վանդենբերգ տիեզերական ուժերի բազայի SLC-4E արձակման հարթակից՝ ԱՄՆ Խաղաղօվկիանոսյան ափի ժամանակով 05:19-ին: Մոտ մեկ ժամ անց արբանյակները մտել են ուղեծիր։ NROL-149 առաքելության շրջանակներում այս տարի ուղեծիր է արձակվել օպտիկա-էլեկտրոնային […]

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի հրամանով հաստատվել են գիտական կենտրոնների ժամանակակից սարքավորումներով վերազինման, գիտական սարքերի/սարքավորումների գնման հայտերի ընտրության մրցույթի արդյունքները: Մրցույթի արդյունքում ձեռք կբերվեն 29 սարք/սարքավորումներ՝ ընդհանուր մոտ 3.5 միլիարդ դրամ արժողությամբ: Այս մրցույթի շրջանակում ներկայացվող հայտի ընդհանուր գումարը պետք է կազմեր առնվազն 20 միլիոն դրամ, իսկ հայտում ներառված յուրաքանչյուր սարքի/սարքավորման արժեքը պետք է կազմի առնվազն 5 […]

Եգիպտոսի իշխանությունները շաբաթ օրը հարավային Ասուան նահանգում բացել են Abydos 1 արևային էլեկտրակայանը, որը կլինի ամենամեծը Մերձավոր Արևելքում և Աֆրիկայում, հայտնել է Եգիպտոսի կառավարությունը: «Եգիպտոսի վարչապետը բացել է Abydos 1 արևային էլեկտրակայանը Կոմ Օմբո անապատում», – ասվում է Եգիպտոսի կառավարության հայտարարության մեջ: Նշվում է, որ արևային էլեկտրակայանի հզորությունը կկազմի 500 մեգավատ, նախագծում ներդրումները կազմել են […]

Ամերիկյան Electron հրթիռը, որը շաբաթ օրը արձակվել է Hypersonic Accelerator Suborbital Test Electron (HASTE) ծրագրի ներքո, տիեզերք է արձակել սարք՝ հիպերձայնային համակարգերի փորձարկման համար, հաղորդում է հրթիռը կառուցող Rocket Lab-ը: Electron հրթիռի արձակումը Stonehenge առաքելությամբ իրականացվել է ՆԱՍԱ-ի Ուոլոպս տիեզերանավի արձակման համալիրից, որը գտնվում է ԱՄՆ Վիրջինիա նահանգի Ատլանտյան օվկիանոսի ափերի մոտ գընվող համանուն կղզուց՝ […]