14:27 07.12.2023
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարի տեղակալ Դավիթ Սահակյանը Վիեննայում մասնակցել է ՄԱԿ-ի Արդյունաբերական զարգացման կազմակերպության (UNIDO) Գլխավոր համաժողովի 20-րդ նստաշրջանին։ Միջոցառման շրջանակներում նախարարի տեղակալը մասնակցություն է ունեցել «Արդար գլոբալիզացիա. նորարար լուծումներ վաղվա արդյունաբերության համար» խորագրով նստաշրջանի աշխատանքներին (Fair Globalization: Innovative Solutions for the Industry of Tomorrow): Անդրադարձ է եղել նաև UNIDO-ի կողմից իրականացվող Հայաստանում բարձր […]
10:46 07.12.2023
Թուրքական Baykar ընկերությունը ակնկալում է իր առաջին արբանյակը տիեզերք ուղարկել 2025 թվականին, ասել է ընկերության տնօրենների խորհրդի նախագահ Սելչուկ Բայրաքթարը։ «Մեր տիեզերական նախաձեռնության վրա աշխատանքը շարունակվում է արդեն 1,5 տարի: Մենք չենք գնում այնտեղ, որտեղ բոլորը գնում են, մենք կանխատեսում ենք ապագան և պատրաստվում ենք մրցել այդ ապագայի համար այսօր: Մենք աշխատում ենք ցածր ուղեծրով […]
23:51 06.12.2023
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը Կահիրեում հանդիպել է Արաբական արդյունաբերական կազմակերպության նախագահ Մոխթար Աբդելլաթիֆին: Հանդիպմանը մասնակցել են նաև ՀՀ ռազմարդյունաբերության կոմիտեի նախագահ Արտյոմ Մեհրաբյանը և Եգիպտոսում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Հրաչյա Փոլադյանը։ Նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը ներկայացրել է բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացման ռազմավարությունը, նախարարության կողմից իրականացվող ծրագրերն ու նախաձեռնությունները՝ ուղղված ոլորտային ընկերությունների կարողությունների […]
16:44 06.12.2023
2024 թվականի մայիսի 20-24-ը Վիեննայում՝ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության կենտրոնակայանում (ԱԷՄԳ) տեղի կունենա «ICONS 2024. Shaping the Future» համաժողովը: «ICONS 2024. Shaping the Future» համաժողովն առանցքային իրադարձություն է միջուկային անվտանգության ոլորտի հանրության համար՝ ամբողջ աշխարհում: Համաժողովի շրջանակում ԱԷՄԳ-ն կոչ է անում անդամ երկրների երիտասարդներին մասնակցել «ICONS 2024-ի» բարձր մակարդակի և տեխնիկական քննարկումներին: Հետաքրքրված համալսարանական ուսանողները […]
13:27 06.12.2023
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում հանդիպել է Եգիպտոսի ռազմական արտադրության պետնախարար Մոհամեդ Սալահ էլ Դին Մուստաֆայի հետ: Հանդիպման ընթացքում Ռոբերտ Խաչատրյանը ներկայացրել է ԲՏԱ նախարարության գործունեության հիմնական ուղղությունները, ոլորտային ծրագրերն ու նպատակները, ինչպես նաև իրականացվող աշխատանքները: Նախարար Մոհամեդ Սալահը, ողջունելով նախարար Խաչատրյանին և հայկական պատվիրակությանը, կարևորել […]
19:15 03.12.2023
«Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիա հիմնադրամից հայտնում են․ «Ուրախ ենք տեղեկացնել, որ մենք հաջողությամբ հետևում ենք մեր «Հայասաթ-1» քյուբսաթ ձևաչափի արբանյակին։ Այն աշխատանքային վիճակում է և փոխանցում է իր պարբերական ազդանշանները։ Հաջորդ փուլում մենք կշարժվենք առաջ՝ ինչպես նախատեսել ենք»:
23:01 02.12.2023
Բրիտանացի գիտնականների թիմը՝ Լոնդոնի Կենդանաբանական ընկերության Կենդանաբանության ինստիտուտի գլխավորությամբ, պարզել է, որ Մեծ Բրիտանիայի շրջակայքի ծովերում գտնվող ծովային կաթնասունների գրեթե կեսը (48%) թունավորված է, այսպես կոչված, կայուն օրգանական աղտոտիչներով (ԿՕԱ): Հետազոտությունը հրապարակվել է Environmental Science & Technology (EST) գիտական ամսագրում։ ԿՕԱ-ները ներառում են մի շարք թունավոր միացություններ, որոնք նախկինում օգտագործվել են թունաքիմիկատների, հրդեհային և հովացուցիչ […]
21:02 02.12.2023
Գիտնականները պարզել են, որ 70 տարի առաջ Շոտլանդիայում փորված հին եգիպտական արձանիկները 19-րդ դարում այնտեղ է բերել մի երիտասարդ լորդ: Այս մասին հայտնում է Live Science-ը։ Ֆայֆում գտնվող Մելվիլ Հաուս շոտլանդական կալվածքը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ զինվորներ է տեղավորել, իսկ ավելի ուշ ծառայել է որպես գիշերօթիկ դպրոց։ 1952 թվականին դպրոցականը, ով որպես պատիժ ստիպված էր […]
15:14 02.12.2023
Հայաստանը տիեզերքում` հանուն գիտության. երեկ՝ Երևանի ժամանակով ժամը 22.15-ին, հաջողությամբ տիեզերք է արձակվել Հայաստանի առաջին հայրենական արտադրության արբանյակը՝ «Հայասաթ-1»-ը: Արբանյակը ստեղծել են «Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիան ու Գիտական նորարարության և կրթության կենտրոնը։ Մանրամասները՝ ռեպորտաժում:
09:54 02.12.2023
«Հայասաթ-1»-ն արդեն անջատվել է հրթիռից ու դուրս եկել ուղեծիր։ Այս մասին հայտնում է է «Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիա հիմնադրամը։ «Հաջորդ փուլով այն պետք է բացի իր անտենաները և մենք կապ հաստատենք արբանյակի հետ»,-նշված է հաղորդագրության մեջ։ Հիշեցնենք, որ երեկ «Հայասաթ-1» առաջին մասնավոր նախաձեռնության արբանյակն արձակվել է տիեզերք: Տիեզերական գործունեությունը ՀՀ-ում լիցենզավորման ենթակա գործունեություն է, որը […]
08:47 02.12.2023
Երկրի վրա ուժեղ մագնիսական փոթորիկ է տեղի ունեցել. այս մասին հաղորդվում է ՌԴ ԳԱ Տիեզերական գիտահետազոտական ինստիտուտի Արեգակնային ռենտգենյան աստղագիտության լաբորատորիայի և ՌԴ ԳԱ Սիբիրյան մասնաճյուղի Արեգակնային-երկրային ֆիզիկայի ինստիտուտի կայքում։ Ըստ գիտնականների՝ ուրբաթ՝ դեկտեմբերի 1-ին, մոլորակի վրա G3 մակարդակի փոթորիկ է սկսվել: Շաբաթ օրը՝ դեկտեմբերի 2-ի ցերեկը, սպասվում է թույլ մագնիսական փոթորիկ (մակարդակ G1)։
22:34 01.12.2023
«Հայասաթ-1» առաջին մասնավոր նախաձեռնության արբանյակն արձակվել է տիեզերք: Այս մասին հաղորդագրություն է տարածել ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը։ Տիեզերական գործունեության զարգացումը Հայաստանի Հանրապետության համար կարևոր ուղղություն է: Վերջին տարիներին ՀՀ կառավարությունը գործուն քայլեր է ձեռնարկում ոլորտի զարգացման և առաջընթացի համար: Կարևորելով տիեզերական գործունեության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության, գիտության, տեխնոլոգիական զարգացումը՝ 2020թ. մարտի 6-ին ընդունվեց Տիեզերական […]
21:38 01.12.2023
Թաֆթս համալսարանի և Հարվարդի համալսարանի գիտնականները մարդու շնչափողի բջիջներից ստեղծել են փոքրիկ կենսաբանական ռոբոտներ: Համաձայն «Advanced Science» ամսագրում հրապարակված հոդվածի, անթրոբոտները կարող են տարբեր ձևերով շարժվել այլ բջիջների մակերեսով և խթանել բջիջների աճը վնասված նյարդային հյուսվածքի տեղում: Հետազոտությունը նախորդ փորձի շարունակությունն է, որի ընթացքում գիտնականները գորտի սաղմնային բջիջներից մշակել են բազմաբջիջ կենսաբանական ռոբոտներ, որոնք կոչվում […]
16:07 01.12.2023
Դեկտեմբերի 1-ին Երևանում մեկնարկել է «Գիտության և գործարարության օրեր 2023» համաժողովը: Միջոցառման բացմանը մասնակցել են ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը, ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, պաշտոնատար այլ անձինք, գիտության ոլորտի և գործարար համայնքի ներկայացուցիչներ: Դեկտեմբերի 1-2-ն անցկացվող համաժողովի ընթացքում նախատեսված են պանելային քննարկումներ, դասախոսություններ […]
08:21 01.12.2023
Սիբիրյան դաշնային համալսարանի (SFU, Կրասնոյարսկ) հնագետները հայտնաբերել են հնագույն ցեղերի նախկինում անհայտ մշակութային հուշարձաններ: Ցեղերը բնակվել են Կրասնոյարսկի երկրամասի անտառ-տափաստանի հյուսիսային սահմանի տարածքներում, «ՌԻԱ Նովոստիին» հայտնել են համալսարանից: Դարբնագործության համար օգտագործվող կացարանների և արտադրամասերի մնացորդներ, հատուկ զարդանախշով կերամիկական սպասքի բեկորներ, զարդեր, կոճակներ և կավից պատրաստված ուլունքներ, ինչպես նաև ոսկե փայլաթիթեղով ապակե ուլունք, որը եկել է […]
21:28 30.11.2023
Հասարակությունը փոխելու և գլոբալ քաղաքականության վրա ազդելու թվային տեխնոլոգիաների և գեներատիվ արհեստական ինտելեկտի կարողությունը տագնապալի է, ասել է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Ֆոլքեր Թյուրքը՝ Գեներատիվ արհեստական ինտելեկտի և մարդու իրավունքների գագաթնաժողովում։ «Ես ավելի ու ավելի եմ անհանգստանում հասարակությունը փոխելու և գլոբալ քաղաքականության վրա ազդելու՝ թվային տեխնոլոգիաների ուժից: Քանի որ 2024 թվականին աշխարհում նախատեսված են […]
17:00 29.11.2023
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանն այսօր մասնակցել է «Հայաստանի գիտատեխնոլոգիական և նորարարական ազգային համակարգ. խնդիրներից դեպի վերածնունդ» խորագրով կոնֆերանսին, որն անցկացրել է «Գիտուժ» նախաձեռնությունը: Կանֆերանսին մասնակցել են նաև Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալ Հակոբ Արշակյանը և Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը: Կոնֆերանսը մեկ հարթակում միավորել է գիտական, կրթական և տեխնոլոգիական համայնքների, պետական հատվածի ներկայացուցիչներին՝ քննարկելու […]
15:56 29.11.2023
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Amazon web services ընկերության տարածաշրջանային երկրների հանրային քաղաքականության գծով ղեկավար Ֆրանկո Սպիչիարելիին: Վարչապետը կարևորել է Amazon ընկերության հետ համագործակցությունը և նշել, որ տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացումը ՀՀ կառավարության համար ունի առաջնահերթ նշանակություն: Նիկոլ Փաշինյանը հավելել է, որ Amazon-ի հետ փոխգործակցությունն ու ակտիվ երկխոսությունը կնպաստի համատեղ ծրագրերի իրականացմանը: Ֆրանկո Սպիչիարելին ընդգծել է […]
10:41 29.11.2023
Merriam-Webster-ի կողմից հրատարակված Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary ամերիկյան բացատրական բառարանի կազմողների տվյալներով՝ «authentic» (հավաստի, ճշմարիտ) ածականը դարձել է 2023 թվականի բառ՝ արհեստական ինտելեկտի զարգացման շնորհիվ։ Այս մասին Associated Press-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է բառարանի առաջատար խմբագիր Պյոտր Սոկոլովսկին։ Բառարանը տալիս է «հավաստի» բառի մի քանի սահմանումներ՝ անկեղծ, իրական, վավերական, փաստացի, բնօրինակին նման, հիմնական հատկանիշները փոխանցող։ Սոկոլովսկին […]
20:09 28.11.2023
Ճապոնացի մասնագետներն ուսումնասիրել են քաղցկեղի զարգացման ընթացքում բջջային մրցակցությունը։ Աշխատանքի արդյունքները նկարագրված են Nature Communications ամսագրում։ Բջջային մրցակցությունը բնածին պաշտպանական համակարգ է՝ կանխելու պատահականորեն արտադրված քաղցկեղային բջիջների կուտակումը: Այն բջիջները, որոնք չեն կարողանում հարմարվել, ի վերջո ոչնչացվում են: Այսպիսով, առողջ էպիթելի բջիջները օգտագործում են այս մեխանիզմը մուտանտ քաղցկեղի բջիջները հայտնաբերելու և վերացնելու համար: Հետազոտության ընթացքում […]
17:29 28.11.2023
Հայկական արտադրության «Հայասաթ-1» արբանյակի թռիչքը տիեզերք հետաձգվել է 2 օրով, այն երկրաշուրջ ուղեծիր կուղարկվի SpaceX ընկերության Falcon-9 հրթիռով դեկտեմբերի 1-ին՝ Երևանի ժամանակով 22:18-ին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունից: «Հայասաթ-1» արբանյակը ստեղծվել է «Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիայի և Գիտական նորարարության և կրթության կենտրոնի կողմից: Արբանյակը մշակած «Բազումք» տիեզերական հետազոտությունների լաբորատորիան 2023 թ. […]
23:28 26.11.2023
Դեպի Լուսին SIRIUS-23 թռիչքը մոդելավորելու համար մեկ տարի արգելափակված անձնակազմի հետ փորձի ժամանակ գիտնականները կփորձեն հասկանալ, թե ինչ նվազագույն արժեքով կարող է նվազել արտաքին աշխարհից մեկուսացված մարդու անձեռնմխելիությունը, ասել է լաբորատորիայի ղեկավարը։ Այս մասին «ՌԻԱ Նովոստիին» հայտնել է Կենսաբժշկական խնդիրների ինստիտուտի իմունային համակարգի ֆիզիոլոգ Սերգեյ Պոնոմարյովը: «Մենք ակնկալում ենք, որ մեկուսացման տևողության մեծացմամբ ցուցանիշների նվազում […]
22:55 26.11.2023
Հռոմի Սապիենցա համալսարանի իտալացի պալեոնտոլոգները պարզել են, թե երբ գետաձիերն առաջին անգամ տարածվեցին Եվրոպայում պլեյստոցենի ժամանակաշրջանում: Հետազոտությունը հրապարակվել է PLOS One գիտական ամսագրում։ Ժամանակակից գետաձիերը (Hippopotamus amphibius) առաջացել են աֆրիկյան նախնիներից չորրորդական ժամանակաշրջանում, որը սկսվել է 2,58 միլիոն տարի առաջ և շարունակվում է մինչ օրս: Այս կենդանիները ժամանակին տարածված են եղել Եվրոպայում։ Այնուամենայնիվ, Եվրոպայում գետաձիերի […]
21:54 26.11.2023
Ավստրալիայում հատուկ բուծված կովերի ոսկորները, որտեղ կովի կատաղություն հիվանդություն չկա, կարող են օգտագործվել ատամնաբուժական և ոսկրային փոխպատվաստման համար, հայտնում է Guardian լրատվական պորտալը։ Նախկինում ատամնաբուժական ոսկրային փոխպատվաստումներն օգտագործում էին այն մարդկանց ոսկորները, ովքեր համաձայնել էին, քանի դեռ նրանք ողջ էին: Այժմ դրանց փոխարեն հաճախ կարելի է օգտագործել սինթետիկ նյութեր, ինչպես նաեւ քսենոփոխպատվաստումներ՝ կենդանիների ոսկորներ։ Քսենոտրանսպլանտացիան […]
21:04 26.11.2023
Ժամանակակից Իրաքի հարավում գտնվող հնագույն Գիրսու քաղաքում շումերները չորս հազար տարի առաջ ջրային ջրանցքի վրա սարք են կառուցել՝ իրենց երաշտից փրկելու համար։ Այս մասին հայտնում է Arkeonews-ը։ Գիրսուի բնակիչները հենվում էին առաջադեմ ոռոգման վրա, որը Տիգրիս և Եփրատ գետերից ջուրն ուղղում էր դեպի ջրանցքներ, որոնք ջրում էին գյուղատնտեսական դաշտերը։ Այնուամենայնիվ, սաստիկ երաշտի ժամանակաշրջանը վտանգի տակ […]
20:30 26.11.2023
Բելգիայի Լիեժի համալսարանի գիտնականներն առաջին անգամ օգտագործել են NOMAD սպեկտրոմետրը Եվրոպական տիեզերական գործակալության Trace Gas Orbiter-ի վրա՝ էլեկտրամագնիսական սպեկտրի տեսանելի մասում Մարսի մթնոլորտի կանաչ փայլը հայտնաբերելու համար: Գիտական հոդվածը հրապարակվել է Nature Astronomy ամսագրում։ Հետազոտողները նշել են, որ այս հայտնագործությունը կարող է փոխել կարմիր մոլորակի գազային ծածկույթի մասին պատկերացումները: Փայլը նման է Ավրորային, սակայն Մարսի […]
19:45 26.11.2023
Լեհ գիտնականները պարզել են, որ թեյի էքստրակտը արծաթի նանոմասնիկները դարձնում է հզոր միջոց բակտերիաների, սնկերի և այլ պաթոգենների դեմ: Հետազոտությունը հրապարակվել է Nanoscale Advances (NanoAdv) գիտական ամսագրում: Փորձագետներն այս բացահայտումն արել են՝ առանց հակաբիոտիկների կիրառման պաթոգենների դեմ պայքարի արդյունավետ մեթոդների որոնումների ժամանակ: Գիտնականներն իրենց ուշադրությունը դարձրել են թեյի և արծաթի վրա, քանի որ երկու նյութերն […]
13:15 26.11.2023
Չեխիայի Բռնոյի տեխնոլոգիական համալսարանի գիտնականների թիմը բիոհիբրիդային միկրոռոբոտներ է մշակել, որոնք կարող են ջրից հեռացնել միկրո և նանոպլաստիկ մասնիկները: Հետազոտությունը հրապարակվել է Advanced Functional Materials (AFM) գիտական ամսագրում: Սարքերը, որոնք կոչվում են MAR (magnetic algae robots), ջրիմուռների և էկոլոգիապես մաքուր մագնիսական նյութերի համադրություն են: «Այս ռոբոտները գործում են արտաքին մագնիսական դաշտի ազդեցության տակ, ինչը թույլ […]
23:20 25.11.2023
Նոյեմբերի 25-ին ՀԳՄ մեծ դահլիճում տեղի է ունեցել Հայաստանի գրողների միության 20-րդ համագումարը։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է ՀԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը: «Բաց քվեարկությամբ, միաձայն ՀԳՄ նախագահի պաշտոնում վերընտրվեց Էդվարդ Միլիտոնյանը։ ՀԳՄ անդամների ընդհանուր թիվը ՝521(ներառյալ սփյուռք, Արցախ) ՀԳՄ դահլիճում քվեարկել է 330 հոգի, Օնլայն՝ 120 հոգի Ձայների ընդհանուր թիվը՝ 450»,- գրել է […]
23:00 25.11.2023
Նյու Յորքի համալսարանի բժշկական դպրոցի ամերիկացի գիտնականները պարզել են, որ մարդու ուղեղն ի վիճակի է սրտի կանգից հետո տասնյակ րոպեների ընթացքում գիտակցության նշաններ ցույց տալ՝ պահպանելով մարդու վերակենդանացման հավանականությունը: Հետազոտությունը հրապարակվել է Resuscitation գիտական ամսագրում։ Երբ սիրտը կանգ է առնում, օրգանների աշխատանքը հանկարծակի դադարում է՝ դադարեցնելով արյան հոսքը դեպի ուղեղ և մարմնի այլ կենսական համակարգեր։ […]
