20:32 04.05.2024
Պեկինի նորարար հումանոիդ ռոբոտների կենտրոնը ցուցադրել է առաջին ամբողջովին էլեկտրական ռոբոտը։ Այս մասին հայտնում է MyDrivers-ը։ Մոդելը ստացել է «Տիանգոնգ» անունը։ Հումանոիդն ունի ռոբոտացված ձեռքեր և ոտքեր, այն ունակ է շարժվել մարդու նման։ Ներկայացված ռոբոտը կարող է քայլել և վազել ժամում մինչև 6 կիլոմետր արագությամբ։ Ըստ գիտնականների՝ սա աշխարհում առաջին նման ռոբոտն է՝ էլեկտրական շարժիչով։ […]
20:06 04.05.2024
WhatsApp-ի հանրահայտ մեսենջերը կունենա նոր գործառույթ, որը թույլ է տալիս մեդիա ֆայլեր դիտելիս արձագանքել։ Այս մասին հայտնում է WhatsApp պորտալը։ Նշվում է, որ Android օպերացիոն համակարգով սարքերի համար նախատեսված հավելվածի բետա տարբերակում հայտնաբերվել է տարբերակ, որը թույլ է տալիս օգտատիրոջը արձագանքներ տեղադրել լուսանկարի կամ տեսանյութի վրա՝ առանց դիտման էկրանից դուրս գալու։ Պորտալի ծրագրավորողների կարծիքով՝ այս […]
12:03 04.05.2024
Ըստ Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի (IPG) տիեզերական եղանակի մոնիթորինգի տվյալների՝ գիտնականները Արեգակի վրա հայտնաբերել են հինգ բարձր կարգի M բռնկում: «Մայիսի 4-ին, Մոսկվայի ժամանակով ժամը 09:19-ին, 28 րոպե տևողությամբ M9.1 բռնկում է հայտնաբերվել արևային բծերի խմբում 3663 (N26W09)», – ասված է IPG-ի հայտարարության մեջ։ Բացի այդ, Արեգակի վրա գրանցվել են M1.2, M1.1, M2.4, ինչպես նաև M1.6 […]
21:07 03.05.2024
Չիկագոյի համալսարանի ամերիկացի գենետիկները վերլուծել են մարդու ինը տարբեր հյուսվածքների ավելի քան 900 նմուշ՝ հասկանալու համար, թե որքան խորն է ծխելու հետևանքով առաջացած բջջային և գենետիկական վնասը: Հետազոտությունը հրապարակվել է American Journal of Human Genetics (AJHG) գիտական հրատարակությունում: Թիմը հավաքել է էպիգենետիկ տվյալներ՝ գնահատելու ծխելու ազդեցությունը գենետիկայի վրա: Թիմն օգտագործել է ԴՆԹ-ի մեթիլացման տվյալները ինը […]
22:39 02.05.2024
Մագնիսական փոթորիկը Երկրի վրա ազդել է մայիսի 3-ի կանխատեսված ամսաթվից շուտ, ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի (IPG) տիեզերական եղանակի մոնիթորինգի կենտրոնում։ Մոնիթորինգի տվյալների համաձայն՝ Երկրի մագնիսական դաշտի խանգարումն այժմ հասել է G2 մակարդակի, ինչը մոնիթորինգի սանդղակի վրա նշանակում է «չափավոր» ցուցիչ, այնտեղ G5-ը «չափազանց ուժեղ» է, իսկ G1-ը՝ «թույլ»: Նախկինում գիտնականները գրանցել էին հզոր […]
13:46 02.05.2024
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարի առաջին տեղակալ Գևորգ Մանթաշյանը, Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության էկոնոմիկայի և պլանավորման նախարար Ֆեյսալ Ալ-Իբրահիմին և Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի նախագահ Բյորգե Բրենդենի հրավերով, ապրիլի 27-29-ը Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մայրաքաղաք Ռիադում մասնակցել է «Համաշխարհային համագործակցությանը, տնտեսական աճին և զարգացման համար էներգետիկային» նվիրված հատուկ հանդիպմանը: Հանդիպման ծրագրում ներառված երեք հիմնական թեմաներն էին՝ «A compact […]
13:27 01.05.2024
Հզոր և երկարատև արևային բռնկումներ են տեղի ունեցել ապրիլի 30-ին և մայիսի 1-ին, մագնիսական փոթորիկ կարող է ծածկել Երկիրը, ՏԱՍՍ-ին հայտնել են Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտից (FSBI IPG): «Մայիսի 1-ին 41 րոպե տևողությամբ M9.5 բռնկում է արձանագրվել»,- հայտնում է ինստիտուտի հելիոգեոֆիզիկական ծառայությունը։ «Բռնկումը (M1.3/SF) ուղեկցվել է կորոնային զանգվածի արտանետմամբ՝ Երկիր մոլորակի ուղղությամբ», – ասվում է զեկույցում: […]
21:08 30.04.2024
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը ապրիլի 30-ին ընդունել է Ֆրանսիայի Սենատի արտաքին հարաբերությունների, պաշտպանության և զինված ուժերի հանձնաժողովի և եվրոպական գործերի հանձնաժողովի անդամ Ռոնան Լը Գլյոյի ղեկավարած պատվիրակությանը: Նախարարն իր խոսքում ընդգծել է Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամական հարաբերությունների բարձր մակարդակն ու փոխգործակցության հետևողական զարգացման կարևորությունը: Հանդիպման ընթացքում Մխիթար Հայրապետյանը ներկայացրել է նախարարության գործունեության շրջանակն ու […]
20:37 30.04.2024
Պեկինի Գիտությունների ակադեմիայի (CAS) գիտնականները կազմել են Լուսնի երբևէ ստեղծված ամենամանրամասն երկրաբանական քարտեզը: Ատլասը պարունակում է ավելի քան 12 հազ. տարբեր շինություններ, որոնք կօգնեն պլանավորել վայրէջքի վայրերը ապագա առաքելությունների համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է գիտական հաստատության պաշտոնական կայքում։ CAS-ի մասնագետների աշխատանքը դարձավ առաջին խոշոր թարմացումը լուսնային մակերեսի վրա 1960-1970-ական թվականներին ՆԱՍԱ-ի «Ապոլլոն» ծրագրից հետո: Երկրաբանները հիմնվել […]
20:06 30.04.2024
Քաղաքացիական ճարտարագիտության և շինարարական տեխնոլոգիաների ինստիտուտի (KCIT) հարավկորեացի գիտնականները փորձարկել են բորի նիտրիդ (BN) նանոնյութը՝ հողից ուրանի թափոնները մաքրելու համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է Journal of Hazardous Materials (JHM) գիտական ամսագրում: Ուրանը գետնին է մտնում ռադիոակտիվ կեղտաջրերի հետ միասին, որոնք անխուսափելիորեն առաջանում են ատոմակայանների շահագործման ժամանակ: Այսօր ուրանով աղտոտված հողը չեզոքացնելու համար օգտագործվում են բարդ և […]
16:34 30.04.2024
Ֆլորիդայի համալսարանի գիտնականներն առաջին անգամ դելֆինի մեջ հայտնաբերել են բարձր ախտածին թռչնագրիպի վիրուս կամ HPAIV: Բացահայտման մասին հաղորդվում է «Communication Biology» ամսագրում հրապարակված հոդվածում: Զեկույցը նկարագրում է HPAIV-ի առաջին հայտնաբերումը հյուսիսամերիկյան կետաձկան մեջ: Վիրուսի ենթատեսակը և պաթոտիպը բնութագրվել են Այովա նահանգի Էյմս քաղաքի անասնաբուժական ծառայությունների ազգային լաբորատորիայում: Հաստատվել է, որ վիրուսը հանդիսանում է HPAI A […]
10:09 30.04.2024
Շվեդ հնագետները կարողացել են նոր արտեֆակտներ հայտնաբերել դանիական Gribskhunden նավից, որը խորտակվել է 1495 թվականին Շվեդիայի ափերի մոտ հարյուրավոր գերմանացի վարձկանների հետ միասին: Տեղեկությունը հրապարակվել է Berliner Morgenpost թերթում։ Նավը հայտնաբերվել է դեռևս 1970-ականներին, բայց միայն 2002 թվականին հետազոտողները կարողացել են ճշգրիտ որոշել դրա ծագումը: Պարզվել է, որ նավը պատկանում է Դանիայի թագավոր Յոհանին, ով […]
22:09 27.04.2024
Բրուքհավենի ազգային լաբորատորիայի գիտնականները նոր ապացույցներ են գտել ՌՆԹ-ի աշխարհի գոյության։ Այս մասին ասվում է eLife ամսագրի հոդվածում։ ՌՆԹ-ի աշխարհի վարկածն այն է, որ Երկրի վրա առաջին վերարտադրողները ՌՆԹ-ի մոլեկուլներն էին, որոնք կարող էին սկսել իրենց վերարտադրությունը՝ առանց սպիտակուցային ֆերմենտների օգնության: Սակայն երկար ժամանակ պարզ չէր, թե ինչպես կարող է նման մոլեկուլ առաջանալ պրեկուրսորներից, որոնք […]
21:48 27.04.2024
Սմարթֆոնը առօրյա կյանքի «կենսական» տարր է։ Դրանից կախվածությունը, ինչպես նաև անխուսափելի հետևանքները ի հայտ են գալիս ցանկացած տարիքում։ Կլինիկական հոգեբան Ստանիսլավ Սամբուրսկին Gazeta.Ru-ի հետ զրույցում պատմել է, թե ինչու է այդքան կարևոր դեռահասին զրկել այս անվերահսկելի «ուրախությունից»: «Գաջեթներից կախվածությունն առաջանում է տարբեր պատճառներով։ Դրանցից առաջինը հեռախոսի հետ վաղաժամ ծանոթությունն է: Հոգնած և ընդմիջում ցանկացող ծնողները […]
20:18 27.04.2024
Բիրմինգհեմի և Բրունելի համալսարանի բրիտանացի գիտնականները պարզել են, որ բոցավառվող քաղցկեղածին քիմիական նյութերը կարող են ներծծվել մաշկի մեջ և ներթափանցել արյան մեջ շփումից հետո 24 ժամվա ընթացքում: Հետազոտությունը հրապարակվել է Environment International (EnvInt) գիտական ամսագրում: Հրդեհաշիջող նյութերը լայնորեն օգտագործվում են տարբեր ապրանքների արտադրության մեջ, քանի որ դրանք նյութերին հրակայուն հատկություններ են հաղորդում: Այս նյութերը ավելացվում […]
09:00 27.04.2024
Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարանի ամերիկացի գիտնականները կապ են հայտնաբերել դեռահասների լավ ճանաչողական աշխատանքի և 60 տարի անց դեմենցիայի ռիսկի նվազեցման միջև: Հետազոտությունը հրապարակվել է Alzheimer’s & Dementia (A&D) գիտական ամսագրում: Դեմենսիան ընդհանուր տերմին է մտավոր ունակությունների անկման համար: Հիվանդությունը կապված է հիշողության, բանականության և մտավոր այլ գործառույթների վատթարացման հետ։ Վերլուծության համար հեղինակներն օգտագործել են 1960 թվականին […]
21:27 26.04.2024
Օդի ախտահանման նոր տեխնոլոգիան կարող է կանխել հերթական համաճարակը. այս մասին հայտնում է Կլինիկական մանրէաբանության և վարակիչ հիվանդությունների եվրոպական միությունը (ESCMID): Ուլտրամանուշակագույն լույսի հակաբակտերիալ և հակավիրուսային ակտիվությունը հայտնի է 1940-ական թվականներից։ Այն լայնորեն կիրառվում է հիվանդանոցներում, սակայն ախտահանումը հնարավոր է միայն այն դեպքում, երբ սենյակում մարդ չկա. ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը վտանգավոր է աչքերի և մաշկի համար։ […]
21:13 26.04.2024
Ճապոնիան, Իտալիան և Մեծ Բրիտանիան ծրագրում են 2026 թվականին ստեղծել նորագույն կործանիչի նախատիպը, որը նրանք համատեղ մշակում են։ Այս մասին հայտնում է Nikkei թերթը։ Ներկայումս Ճապոնիայի խորհրդարանը սկսել է համաձայնագրի քննարկումը կառավարող մարմնի ստեղծման վերաբերյալ, որը կհամակարգի երեք երկրների ջանքերը, ներառյալ կառավարությունների և մասնավոր ընկերությունների գործողությունները կործանիչի ստեղծման հարցում: Կողմերը պարտավորվել են մինչև տարեվերջ ստեղծել […]
08:38 26.04.2024
Սան Պաուլոյի համալսարանի բրազիլացի գիտնականները մշակել են արհեստական ինտելեկտի (AI) գործիք՝ ճանապարհների վրա վայրի կենդանիներին հայտնաբերելու և նրանց հետ կապված վթարների թիվը նվազեցնելու համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է Scientific Reposts (SciRep) գիտական ամսագրում։ Բրազիլիան աշխարհում ամենահարուստ կենսաբանական բազմազանությունն ունի։ Երկրում մեքենաների պատճառով ամեն վայրկյան սպանվում է մոտ 16 վայրի կենդանի, իսկ մեքենաների զոհ դարձող ողնաշարավորների թիվը […]
11:03 25.04.2024
Չիբայի համալսարանի ճապոնացի գիտնականները պարզել են, որ նյարդային անորեքսիան կապված է ուղեղի տասնյակ ֆունկցիոնալ փոփոխությունների հետ։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Psychological Medicine (PsyMed) գիտական ամսագրում: Նյարդային անորեքսիան սնվելու ծանր խանգարում է, որը կապված է գիրանալու ուժեղ վախի և սննդի ընդունման սահմանափակման հետ: Դժվար է բուժել, իսկ մահացությունը այս ախտորոշմամբ հասնում է 18%-ի։ Հետազոտությանը, որն անցկացվել է […]
10:07 25.04.2024
Թուրք գիտնականները նախագիծ են մշակում, որը հնարավորություն կտա օգտագործել արհեստական ինտելեկտը (AI)՝ երկրում լրտեսական գործունեությունը հայտնաբերելու համար, հայտնում է Anadolu պետական գործակալությունը։ «Թուրքիայի վրայով թռչող օբյեկտները, ներառյալ տիեզերանավերը և արբանյակները, կարող են հետագծվել «արհեստական ինտելեկտի» օգնությամբ, ինչը թույլ կտա բացահայտել լրտեսական գործունեությունը»,- գրում է գործակալությունը։ Թուրքական ավիացիոն ասոցիացիայի (THK) համալսարանի պրոռեկտոր Թահսին Չաղրի Շիշմանը գործակալությանը […]
09:50 25.04.2024
Ռուս գիտնականներն առաջին անգամ օգտագործել են երկրաֆիզիկայի և հնագիտության մեթոդների համալիր՝ պալեոլիթյան անհայտ բնակավայրեր փնտրելու համար։ Փորձագետները Կուրսկի շրջանի «Բայքի» հնագիտական վայրի տարածքում հայտնաբերել են հնավայրի չուսումնասիրված մշակութային շերտ։ Հետազոտության արդյունքները ներկայացված են L’Anthropologie-ում: Քարե դարի մարդկանց կյանքն անքակտելիորեն կապված է եղել բնական միջավայրի հետ, ուստի գիտնականները, ուսումնասիրելով նրանց բնակավայրերը, փորձում են հասկանալ ոչ միայն, […]
11:21 24.04.2024
Գիտնականների միջազգային թիմը հայտնաբերել է բնության մեջ առաջին մոլեկուլը, որը սովորական ֆրակտալ է: Բացահայտման մասին հաղորդվում է Nature ամսագրում հրապարակված հոդվածում: Պարզվել է, որ մոլեկուլային ֆրակտալը մանրէաբանական ֆերմենտ է՝ ցիանոբակտերիալ ցիտրատ սինթազա: Այն եռանկյունաձև նախշ է, որը կազմված է ավելի փոքր եռանկյուններից: Մինչ այժմ գիտնականները չեն հանդիպել այնպիսի ձևերի, որոնք մեծ մասշտաբով պահպանում են իրենց […]
11:44 23.04.2024
Առավել հաճախ օգտագործվող սկզբնական վեկտորների եռյակ 2023-ին մտել են հաճախ փոքր և միջին բիզնեսի սեգմենտում գտնվող կապալառուների միջոցով կիբեռգրոհները։ Այսպիսին են «Կասպերսկի» ընկերության Համակարգչային միջադեպերին արձագանքման գլոբալ թիմի (Global Emergency Response Team) ամենամյա հաշվետվության տվյալները: Միջադեպերին արձագանքելու օգնության համար ընկերությունների դիմելու պատճառների թվում են արտահոսքերը, ինչպես նաև ծածկագրման արդյունքում տվյալներին հասանելիություն ստանալու անհնարինությունը: «Կասպերսկի» ընկերությունը […]
09:06 23.04.2024
Մանչեսթերի համալսարանի բրիտանացի գիտնականները ցողունային բջիջներից մարդու թոքերի «մինի» տարբերակ են ստեղծել։ Նրանք կարող են ընդօրինակել կենդանի հյուսվածքների արձագանքը տարբեր նանոնյութերի վրա։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Nano Today գիտական ամսագրում։ Օրգանների այս մոդելները, որոնք կոչվում են օրգանոիդներ, եռաչափ կենսաբանական կառույցներ են: Դրանք օգտագործվում են թոքերի տարբեր հիվանդությունների, այդ թվում՝ կիստիկ ֆիբրոզի, թոքերի քաղցկեղի և COVID-19-ի հետևանքները […]
21:08 19.04.2024
Վերմոնտի (ԱՄՆ) համալսարանի մասնագետները սովորել են ճշգրիտ որոշել և կանխատեսել սթրեսի մակարդակը։ Հետազոտությունը հրապարակվել է PLOS Digital Health ամսագրում: Գիտնականները ենթադրել են, որ քնի ժամանակ մարդու օրգանիզմը կարող է մեծ թվով ազդանշաններ տալ, որոնց միջոցով կարելի է որոշել սթրեսի մակարդակը։ Փորձագետները հաստատել են իրենց վարկածը՝ օգտագործելով խելացի օղակները, որոնք բաժանվել են հետազոտության մասնակիցներին: Փորձը որոշում […]
08:48 19.04.2024
Բեռնի համալսարանի և Մոլորակների հետազոտությունների ազգային կենտրոնի շվեյցարացի աստղագետները հայտնաբերել են, թե ինչպես է Պլուտոնի մակերևույթի վրա առաջացել սրտի ձևով հսկայական շրջան, որը հայտնի է որպես Թոմբո շրջան: Հետազոտությունը հրապարակվել է Nature Astronomy (NatAstro) գիտական ամսագրում: Պլուտոնի «սիրտը» տարասեռ է։ Նրա արևմտյան մասը՝ Sputnik Planitia-ն, զբաղեցնում է մոտ 2,4 միլիոն կիլոմետր տարածք, որը համարժեք է […]
21:39 16.04.2024
Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի ռեկտոր Գոռ Վարդանյանի հրավերով ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը ապրիլի 16-ին այցելել է պոլիտեխնիկական համալսարան, որտեղ մասնակցել է «Բլոկչեյն» և «Արհեստական բանականություն» դասընթացների ավարտական սերտիֆիկատների հանձնման արարողությանը։ Ծրագիրն իրականացվել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության, ՀԱՊՀ-ի և «Վեբ 3» հիմնադրամի համատեղ ջանքերով՝ ԲՏԱ նախարարության նախաձեռնությամբ իրականացվող «Մասնագետների պատրաստման բուհ-մասնավոր հատված […]
20:38 16.04.2024
Հնդկաստանում 13-ամյա աղջիկն օգտագործել է իր «Ալեքսա» խելացի բարձրախոսը, որպեսզի փրկի իր հարազատներին վայրի կապիկների հարձակումից։ Այս մասին գրում է People-ը։ Այս ամսվա սկզբին 13-ամյա Նիկիտան՝ Ուտար-Պրադեշ նահանգի Բաստի քաղաքից, օգտագործել է խելացի բարձրախոսը՝ վայրի կապիկների խմբին վախեցնելու համար: Նա արագ քայլեր է ձեռնարկել տուն ներխուժող կենդանիներին քշելու համար. մտածել է խնդրել սարքին վերարտադրել շան […]
20:27 16.04.2024
Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է, որ այսօր ռեկտոր Գոռ Վարդանյանի հրավերով այցելել է Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան, որտեղ մասնակցել է «Բլոկչեյն» և «Արհեստական բանականություն» դասընթացների ավարտական սերտիֆիկատների հանձնման արարողությանը։ Նախարարը տեղեկացրել է, որ ծրագիրն իրականացվել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության, ՀԱՊՀ-ի և «Վեբ 3» հիմնադրամի համատեղ ջանքերով՝ ԲՏԱ նախարարության […]
