Ախուրյան գետի և Կարկաչան գետակի աղտոտված ջուրը վտանգում է Գետքի գյուղատնտեսությունը

Ջաջուռ-Ախուրյան-Ազատան գյուղերով, այնուհետ Գետքով հոսող  Կարկաչան կամ Ղարահուն անվանումով հայտնի գետակի աղտոտված, տարօրինակ հոտով ու գույնով ջուրը, որը լցվում է Ախուրյան գետը, հասնում է նաև տնտեսություններին, որոնք ջուրն օգտագործում են ոռոգման նպատակով: Այդպես է եղել տասնյակ տարիներ:

Բայց աղտոտվածության ու վտանգավորության չափն ավելի մեծացավ, երբ հարևան տարածքներում արտադրական ընկերություններ շահագործվեցին, որոնց թափոնները գալիս, խառնվում են գետակի արդեն կեղտոտ ջրին: Ամենաշատ ոռոգվող տնտեսություններն էլ Գետքն ունի, ջրի գարշահոտությունը գյուղի ամբողջ տարածքով է, իսկ բերքը ջրի պատճառով փչանում է:

Գետքի 650 հեկտար մշակովի հողերի 55 հեկտարը ոռոգվում է այս ջրով: Մնացածը ջուր է ստանում Կառնուտի ջրամբարից, այսինքն՝ տնտեսությունների մեծ մասը շահում է դրանից, մյուս հողագործները տուժում են վտանգավոր ջրի պատճառով: Աղտոտված ջրով ոռոգված բերքը կա՛մ չի հասնում, կա՛մ էլ վտանգավոր նյութերով վերադառնում է մարդկանց սեղանին:

Արդեն երեք տարի Գետքի բնակչները բարձրաձայնում են, որ վարչական տարածքներում աշխատող արտադրամասերը վնաս են հասցնում տնտեսություններին:

Թե ինչ նյութեր կամ թափոններ են լցվում գետակը, որոնք ոչ բերքն են վնասում, այլև գյուղացիների առողջությունն են վտանգում, պարզելու համար գյուղացիների պահանջով շրջակա միջավայրի նախարարության մասնագետները հունիսի սկզբին նմուշեն վերցրել ջրից: Ընդամենը երեք օր առաջ են գյուղացիներին զգուշացրել, որ ջուրը ոռոգման նպատակներով օգտագործելն արգելվում է։

Այն, որ ոչ միայն Գետքում, նաև մի քանի գյուղերում ոռոգման այլընտրանք չկա, նորություն չէ: Կարկաչան գետակը, որին միանում են նաև հարևան գյուղերի կոյուղատար, ինչպես նաև Գյումրի գետակի կեղտոտ ջրերը, լցվում են Ախուրյան գետը, որը ոռոգման աղբյուր է ցանքատարածքների համար։Նախարարության մասնագետների ուսումնասիրություններից հետո գյուղ այցելած մարզային տեսչության ղեկավարը, այնուամենայնիվ, չի հաստատում գյուղացիների այն պնդումները, թե հենց արտադրամասերի թափոնների հետևանքով է ոռոգման ջուրը դարձել ավելի վտանգավոր:

Ուսումնասիրել են, բայց դեռ եզրակացություն չկա: Իսկ գյուղացիները վստահ չեն, որ եթե անգամ լինի եզրակացություն, ապա հստակ կասվի, որ իրենց հողերը վնասվում են արտադրական թափոնների հետևանքով: Իսկ երեք օր առաջ նույն տեսչական մարմնի պատասխանատուները գյուղացիների հետ են հանդիպել ու նախազգուշացումներ տվել: Ըստ տեսչական մարմնի՝ գյուղացիները կեղտոտ ջուրն օգտագործում են առանց թույլտվության։

Նման բան գյուղացիներին տասնյակ տարիներ չէին ասել, խնդիրը փաստորեն ջրի երես դուրս բերեց բողոքը: Իսկ ինչո՞վ ոռոգել հողերը, երբ ոռոգման ցանցը 2006-2007թթ. քանդել-տարել են։

Նախազգուշացված տուգանքի չափն էլ են հայտնել գյուղացիներին՝ ամեն տնտեսությանը 150 հազար դրամ: Բայց բողոքը, երբ հասավ մարզպետարան, այս գործողություններին ժամանակավոր դադար տրվեց: Այս մասին հայտնեց գյուղացիների հետ հանդիպման եկած փոխմարզպետը, իսկ երկուշաբթի նրանց հետ կհանդիպի մարզպետը։

Ոռոգման նոր ցանց կառուցելու ֆինանսական հաշվարկներ արել է գյուղապետը տարիներ առաջ, երբ իր ու գյուղացիների կամքին հակառակ ապօրինի ապամոնտաժեցին եղած ցանցը:

7 կմ երկարության ոռոգման նոր համակարգ անցկացնելու համար 35 մլն դրամից ավելի գումար է պետք: Թեև հաշվարկներ նորից են արվելու, նորմալ ոռոգման ջուր և համակարգ  ունենալու դեպքում Գետքի գյուղացիները պատրաստ են պայմանագրերով վճարել մաքուր ջրի դիմաց, քան օգտագործել աղտոտ ջուրը: