Գյումրիում մի քանի ամսից կշահագործվի ածիկի գործարանը, բայց պահեստավորած հումք՝ գարի դեռ չունի

Մի քանի ամսից նախատեսվում է Գյումրիում գործարկել ածիկի գործարանը, որի կառուցումն արդեն 10 տարի է՝ շարունակվում էր: Բայց ընկերությանը 10 տարում չի հաջողվել ստեղծել հումքային բազա։ Գործարանը պահեստավորած գարի չունի, տեղի ֆերմերների հետ չի ստացվում գարի մշակելու և մթերելու գործում համաձայնության գալ։
Իսկ տարեկան 20․000 տոննա գարի վերամշակելու արդյունքում գործարանի հզորությունները թույլ են տալիս ստանալ մինչև 15․000 տոննա ածիկ։

Գործարանի լաբորատորիայում ամեն օր փորձարկումներ են կատարվում․ ածիկից գարեջուր են ստանում, որի տեխնոլոգիան 100-ամյակների պատմություն ունի:

Տեղական հումքից ստացված գարեջրի որակն էլ են փորձարկել։ Անցած տարի պետական ծրագրով Ռուսաստանի Դաշնությունից Գյումրի ներկրվեց ու ֆերմերների մոտ հաջողությամբ փորձարկվեց նոր՝ «Լիոն» տեսակի գարի, որը ածիկի ստացման լավագույն հումքն է, բայց փորձարկումից հետո գարին այդպես էլ չմթերվեց գործարան։

Շիրակի մարզպետարանի գյուղվարչության պետի խոսքերով՝ 9 համայնքից միայն 1-ը գարին գործարանին հանձնեց, մյուսները տնօրինության հետ գնային համաձայնության չեկան։ Մարզում 190 հա գարի էր ցանվել, ստացվել էր մոտ 400 տոննա բերք, որից միայն 50 տոննան էր գործարանը մթերել, մյուս ֆերմերները հրաժարվել էին։ 11 հա գարի Առափի և Շիրակ գյուղերի դաշտերում ցանել էր ֆերմեր Ստեփան Նազարյանը։

Նրա խոսքերով՝ գարու կիլոգրամը 100 դրամով է գործարանն առաջարկել, իրենք էլ չեն տվել, 120 դրամով որպես անասնակեր վաճառել են Արարատյան դաշտավայրի անասնատերերին։

Ֆերմերների հետ գնային նախնական պայմանավորվածություն ածիկի գործարանի տնօրենը ասում է, որ չի եղել: Մեզ հետ ունեցած հեռախոսազրույցում տնօրենը՝ Հայկ Թորոսյանը, նշեց, որ իրենք պատրաստ էին 10-15 դրամ շուկայականից ավելի վճարելու:

Ըստ Հայկ Թորոսյանի՝ քաղի ժամանակ ֆերմերները երբ 90 դրամով են գարին վաճառել, իրենք առաջարկել են 100 դրամ, երբ 110 դրամով են վաճառել, գործարանի առաջարկը եղել է 120 դրամ, այսինքն՝ շուկայականից 10 դրամով թանկ։ Բայց ֆերմերները մերժել են՝ ասելով, որ իրենք 140 դրամով տեղում կվաճառեն, իսկ գործարանն էլ, ըստ տնօրենի, նման գին առաջարկել չի կարող։

Մարզպետարանի գյուղվարչության պետ Մովսես Մանուկյանն էլ ասում է, որ պետք է գործարանն, այնուամենայնիվ, ընդառաջ գնա հողագործներին ու շահագրգռի գարի ցանելու հարցում։

Գնային անհամաձայնության պատճառով ծրագիրը նպատակին չծառայեց։ Ֆերմերները դեռ ունեն պահեստավորված ածիկի հումք՝ գարին, ոմանք արդեն ցանել են, բայց հրաժարվում են գործարանին հանձնել: Մարզպետարանի գյուղվարչության պետի խոսքերով՝ խնդրի լուծումը ֆերմերների հետ պայմանագրերով աշխատելն է։

Իսկ գործարանի տնօրինությունը հրաժարվում է պայմանագրեր կնքել՝ նշելով, որ այդ դեպքում պետք է գնի և որակի մասին արձանագրվի, իսկ գին գործարանը հիմա սահմանել չի կարող, քանի որ այն կարգավորվում է շուկայով։

Պետական ծրագրով ՌԴ-ից գարու ներկրում արդեն 2 տարի է՝ չի կատարվում, ու հիմա, ըստ պատասխանատուների, գործարանի խնդիրն է, կազմակերպել տեսակի ներկրումը, ինչն իրենք ըստ տնօրենի, կազմակերպել չեն կարող․ նախ դրա ժամանակը չունեն, հետո էլ՝ ֆինանսները։ Գյումրու ածիկի գործարանի տնօրենը հիշեցրել է, որ գործարանի կառուցման հիմքում տարիներ առաջ դրվել էր տեղական գարիով աշխատելը, ինչը հիմա էլ են կարևորում։

Բայց այս տարի գյուղնախարարությունը Հայաստան գարի չի ներկրել, ՌԴ-ում գինն է թանկացել: Տեղական հումքով գործարանը վերագործարկելու տարբերակն առայժմ չկա։ Մարզի ֆերմերային տնտեսություններից ոչ մեկը գործարանի համար գարի չի ցանել: Իսկ ներկրովի հումքով աշխատելու դեպքում, գործարանին ավելի ձեռնտու է ներկրել ոչ թե գարի, այլ պատրաստի ածիկ, որը վերամշակման 1 պրոցես արդեն անցել է։