Ցեղասպանության մասին վկայող Գերգերյան արխիվն արդեն հասանելի է հետազոտողներին – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
22 11 2024
  • $
    389.76
  • RUBLE
    3.79
  • 406.40
WEATHER
+14.09 oC

Ցեղասպանության մասին վկայող Գերգերյան արխիվն արդեն հասանելի է հետազոտողներին

19:44 21.01.2019

ԱՄՆ-ի Քլարքի համալսարանի մի խումբ հայ և թուրք հետազոտողներ՝ պրոֆեսոր Թաներ Աքչամի ղեկավարությամբ ուսումնասիրել և դասակարգել են հայր Գրիգոր Գերգերյանի արխիվը։ Անթիվ փաստաթղթերից ու անգնահատելի վկայություններից կազմված այդ արխիվը հայր Գերգերյանը հավաքել է 1930-ական թվականներից մինչև իր կյանքի վերջը՝ 1988 թվականը։ Այս մասին  գրում է ermenihaber.am-ը՝ հղում անելով թուրքական t24.com.tr կայքին:

Փաստաթղթերը վերաբերում են Հայոց ցեղասպանությանը, դրան նախորդող և հաջորդող ժամանակաշրջանին։

Մինչ օրս թեև ցեղասպանագետների և պատմաբանների մեծ մասին հայտնի էր Գերգերյանի արխիվի գոյության փաստը, սակայն այն գրեթե չէր օգտագործվել հետազոտողների կողմից։ Պատճառն այն էր, որ բոլոր փաստաթղթերն այստեղ ուղղակի թղթերի կույտ էին հիշեցնում, չկար որևէ դասակարգում, խմբավորում, հետևաբար կոնկրետ իրադարձության վերաբերյալ այդ արխիվում փաստեր գտնելը անասելի դժվար էր։

Իսկ պրոֆեսոր Աքչամի և 11 հոգանոց խմբի աշխատանքների արդյունքում արխիվի պարունակությունը խմբավորվել ու դասակարգվել է, ըստ բովանդակության առանձնացվել են երեք բաժիններ, փաստաթղթերի մեծ մասը արդեն թարգմանվել է անգլերեն և թուրքերեն, դրանց վերաբերյալ կազմել են կատալոգներ։

Ներկայումս Գերգերյան արխիվի առաջին բաժնում տեղ են գտել բացառապես օսմանյան փաստաթղթեր։ Դրանք հիմնականում Ցեղասպանության համար պատասխանատու «Միություն և առաջադիմություն» (“İttihat ve Terakki”) կազմակերպության ներկայացուցիչների դեմ 1920-21թթ․ Ստամբուլում իրականացված դատավարությունների ընթացքում ստացված վկայությունների ու ցուցմունքների արձանագրություններն են։

Նշվում է, որ այդ փաստաթղթերի բնօրինակները գտնվում են Թուրքիայի ԶՈՒ գլխավոր շտաբի արխիվում և հասանելի չեն ուսումնասիրության համար։ Սակայն այն ժամանակ նշված դատավարություններում որպես կողմ հանդես եկող Պոլսո Հայոց պատրիարքարանը իրավունք է ունեցել ստանալու բոլոր փաստաթղթերի կրկնօրինակները, որոնք և այնուհետև փոխանցվել են Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանին և այդ կերպ պահպանվել։

Արխիվի երկրորդ բաժնում տեղ են գտել Գերգերյանի անձնական հետազոտությունները։ Այն ներառում է մասնավորապես Յոզգաթում և Կեսարիայում անցկացված դատավարությունների վերաբերյալ վկայություններ, ինչպես նաև «Միություն և առաջադիմություն» կազմակերպության պատասխանատուների վկայությունները։

Երրորդ բաժնում ընդգրկվել են Գերգերյանի կողմից այլ երկրներից ձեռք բերված արժեքավոր փաստաթղթերի բնօրինակներ։ Պոլսո Հայոց պատրիարքարանին պատկանող ֆրանսերեն և հայերեն փաստաթղթերն էլ այս բաժնի կարևոր մասն են կազմում։ Կան նաև Ավստրիայի, Գերմանիայի, Անգլիայի և ԱՄՆ-ի արխիվներից ձեռք բերված նյութեր։

Պրոֆեսոր Աքչամն ու իր թիմը Գերգերյան արխիվի վերաբերյալ արժեքավոր տեղեկություններ է  հրապարակել նաև համացանցում՝ PDF ֆորմատով։ Դրանց շարքում տեղ է գտել նաև 1911թ Սիվասի (Սեբաստիա) Գյուրուն նահանգում ծնված Գրիգոր Գերգերյանի կյանքի պատմությունը, ում 16 քույր-եղբայրներից 10-ը և ծնողները 1915թ․ սպանվել են հենց նրա աչքի առաջ։

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

Համերգ-հանդիսություն՝ նվիրված Կոմիտասի անվան քառյակի հիմնադրման 100-ամյակին

17:55 22.11.2024

Համերգ-հանդիսություն՝ նվիրված Կոմիտասի անվան քառյակի հիմնադրման 100-ամյակին

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ նոյեմբերի 24-ին՝ ժամը 19։00-ին, «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում տեղի կունենա Կոմիտասի անվան քառյակի հիմնադրման 100-ամյակին նվիրված համերգ-հանդիսությունը։ Համերգի ընթացքում կհնչեն քառյակի բարձրարվեստ կատարումները։ Հանդես կգան Հայաստանի պետական կամերային նվագախումբը, Արեգ Առուստամյան ջազ-տրիոն, անվանի մեներգիչներ Բարսեղ Թումանյանը, Հրաչուհի Բասենցը, դաշնակահար-դիրիժոր Վահագն Պապյանը, դաշնակահար Կարին-Հելլման Գևորգյանը։ ...

Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում. ՔԿ

17:50 22.11.2024

Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում. ՔԿ

2024 թվականի հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել բնակարան և հափշտակել 2 հատ ծալովի դանակ, ինչպես նաև, նախնական տվյալներով, 10.000 ԱՄՆ դոլար և 6.000.000 ՀՀ դրամ գումար՝ բնակարանի սեփականատիրոջը պատճառելով առանձնապես խոշոր չափերով գույքային վնաս։ Դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության […] ...

«Արարատ-Արմենիան» գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը

17:46 22.11.2024

«Արարատ-Արմենիան» գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը

Պրեմիեր լիգայի 17-րդ տուրում «Արարատ-Արմենիան» տնային խաղում 3-0 հաշվով հաղթեց Կապանի «Գանձասարին»։ Հանդիպման գոլերը խփեցին կամերունցի Մարիուս Նուբիսին, արգենտինացի Ալեքսիս Ռոդրիգեսն ու կիսապաշտպան Կարեն Մուրադյանը: Վարդան Մինասյանի գլխավորած թիմը վաստակեց 34 միավոր և գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը։ «Գանձասարը» 2 միավորով վերջին` 11-րդ տեղում է։ ...

Արայիկ Հարությունյանը ՀԾԿՀ աշխատակազմին է ներկայացրել Մեսրոպ Մեսրոպյանին

17:41 22.11.2024

Արայիկ Հարությունյանը ՀԾԿՀ աշխատակազմին է ներկայացրել Մեսրոպ Մեսրոպյանին

Վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանը Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի աշխատակազմին է ներկայացրել ՀԾԿՀ նորընտիր նախագահ Մեսրոպ Մեսրոպյանին: Արայիկ Հարությունյանը նախ շնորհակալություն է հայտնել Գարեգին Բաղրամյանին համատեղ աշխատանքի համար, նշել, որ բավականին աշխատանք է կատարվել, որով ոլորտները կարգավորվել են և հաջողություն մաղթել հետագա գործունեության ընթացքում: Գարեգին Բաղրամյանը նույնպես շնորհակալություն է հայտնել համատեղ աշխատանքի համար, հաջողություն և […] ...

Գլխավոր դատախազը Հայաստանում Չինաստանի գործերի հավատարմատարի հետ քննարկել է փոխգործակցությունը զարգացնելու հեռանկարները

17:36 22.11.2024

Գլխավոր դատախազը Հայաստանում Չինաստանի գործերի հավատարմատարի հետ քննարկել է փոխգործակցությունը զարգացնելու հեռանկարները

Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանն այսօր ընդունել է ՀՀ-ում Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության գործերի հավատարմատար Չեն Մինին: Աննա Վարդապետյանը շնորհակալություն է հայտնել Հայաստանում Չինաստանի գործերի հավատարմատարին հանդիպումը նախաձեռնելու համար և կարևորել ոլորտային հարցերի և խնդիրների արդյունավետ լուծմանը նպաստող նման ձևաչափով աշխատանքային հանդիպումները: Հանդիպման ընթացքում անդրադարձ է կատարվել իրավական փոխօգնության ոլորտում երկուստեք հետաքրքրություն ներկայացնող մի շարք […] ...

Իտալական ակումբը մի օրում երկու գլխավոր մարզչի է ազատել աշխատանքից

17:30 22.11.2024

Իտալական ակումբը մի օրում երկու գլխավոր մարզչի է ազատել աշխատանքից

Իտալիայի չորրոդ լիգա Դ սերիան ներկայացնող «Պյաչենցան» մեկ օրում երկու գլխավոր մարզչի է ազատել աշխատանքից։ Նոյեմբերի 19-ին ակումբի պաշտոնական կայքը հայտնել է, որ գլխավոր մարզչի պաշտոնում Կարմինե Պարլատոյին փոխարինել է Սիմոնե Բենտիվոլյոն։ Ժամեր անց Բենտիվոլյոն նույնպես պաշտոնանկ է արվել, իսկ գլխավոր մարզիչ է նշանակվել Ստեֆանո Ռոսինին։ «Մենք Սիմոնե Բենտիվոլյոյի հետ երկկողմ համաձայնությամբ խզել ենք պայմանագիրը։ […] ...

BACK_TO_TOP