Շիրակի մարզում բուժհիմնարկների ոչ ճիշտ օպտիմալացման հետևանքները

Շիրակի մարզի բուժհաստատությունների մեծ մասը, ինչպես ամեն տարի, այս տարի ևս որոշ ծառայությունների պետպատվերի ֆինանսավորումը տարվա կեսին սպառել է: Հիվանդանոցների տնօրենները վերահաշվարկ կատարելու և հավելյալ ֆինանսավորվելու խնդիրը ներկայացրել էին Առողջապահության նախարարություն: Արդյունքը դրական է, լրացուցիչ ֆինասնավորում եղել է, գումարի մի մասը հիվանդանոցներում ուղղել են որոշ բուժծառայությունների մասով պետպատվերի գերակատարմանը, մնացածը պետք է սպառեն մինչև տարեվերջ: 73 մլն դրամ հատկացվել է «Գյումրի» բժշկական կենտրոնին։

«Գյումրի» բժշկական կենտրոնի հեմոդիալիզի բաժանմունքը մարզում միակն է, որտեղ տեղադրված է 14 ապարատ, բայց գրանցված է 90 հիվանդ, իսկ բաժանմունք դիմողների թիվը չի պակասում, հակառակը՝ ավելանում է: Հեմոդիալիզի բաժանմունքի վարիչ Անահիտ Հովսեփյանը նշում է, որ օրումեջ դիալիզի սեանս ստացող հիվանդը եթե 1 օր էլ ուշացնի, ապա առողջական լուրջ խնդիրներ կունենա։ Երիկամային անբավարարություն ունեցող հիվանդի համար այս ծառայությունը պետպատվերով է, ֆինանսավորումն էլ ոչ թե հիվանդների թվով է, այլ տարեկան հաստատուն գումար է սահմանված: Ամեն տարի այս բաժանմունքը հատկացման սահմանները գերազանցում է: 2 տարի առաջ հիվանդանոցը գերակատարել էր այս ծառայության բյուջեն, բայց այդպես էլ հավելյալ ֆինանսավորում չստացավ: Բժշկական կենտրոնի տնօրեն Արմեն Իսահակյանը նշում է, որ դա հանգեցրեց ոչ միայն պարտքերի ավելացման, այլև տույժ ու տուգանքների կուտակման։

2 տարի առաջ նաև այլ ծառայությունների մասով 43 մլն դրամով պակաս է հիվանդանոցը ֆինանսավորվել ու պարտքերի գոյացման պատճառ դարձել, միայն 40 մլն դրամ էլ տույժ ու տուգանքն է աշխատել: Հիվանդանոցը կշարունակեր պարտքի չափն ավելացնել, եթե այս անգամ հավելյալ բուժսպասարկման դիմաց լրացուցիչ ֆինանսավորում չլիներ:

Թերֆինանսավորման խնդիրը միայն Շիրակի մարզում չէ: Հեմոդիալիզի հիվանդները մի մարզից ստիպված տեղափոխվում են մեկ այլ մարզի բուժկենտրոններ: Բաժանմունքի վարիչն ասում է, որ հիվանդներ ունեն Լոռու մարզից, որոնք Գյումրիում բնակարան են վարձել, որ հեմոդիալիզ ստանան։ Արագածոտնի մարզի Մաստարա գյուղից էլ հիվանդ ունեն, որ 2005 թվականից օրումեջ գալիս է սեանսների։ Հիվանդների համար դժվարություն է նաև մարզի հեռավոր գյուղերից հիվանդանոց հասնել՝ Աշոցքից, Արթիկի տարածաշրջանի համայնքներից ու այլ շրջաններից։ Հատկապես խնդիր է տեղ հասնել ձմռանը, երբ մարզում ճանապարհներ են փակվում։ Դրա համար էլ առաջարկ կա հեմոդիալիզի ևս մեկ բաժանմունք բացել մարզում, որը կտեղակայվի Արթիկում։

Նույն վիճակն է նաև սրտի անհետաձգելի վիրահատությունների մասով: 2016 թվականից սրտաբանական բաժանմունքի պարտքը մնում է չվճարված: Հավելյալ պետպատվերի ծախսածածկումը չի կատարվել, ինչպես նաև պարտքի չափին տույժ է ավելացել: Ինտերվենցիոն սրտաբան Դավիթ Մինասյանի խոսքերով՝ խնդիրը միայն բժշկի աշխատավարձը չէ, բժշկական նյութերի դիմաց մատակարարներին մեծ պարտքեր են կուտակել։

Հիվանդանոցի տնօրեն ասում է, որ ոչ ճիշտ հաշվարկված օպտիմալացման հետևանք են նաև բուժհաստատության տարիներով առաջացած պարտքերը։ Մինչև օպտիմալացումը, Գյումրիի նախկին 3 հիվանդանոցների պահպանման տարեկան ծախսերը միասին մոտ 30 մլն դրամ էին կազմում, հիմա՝ «Գյումրի»  կենտրոնը այդ ուղղությամբ 80 մլն դրամ է ծախսում: Իսկ պետպատվերի վճարման արժեքը 15 տարի է չի փոխվում, հիվանդանոցը պահպանման ու այլ ծախսերը փակում է վճարովի ծառայությունների հաշվին: Տնօրենի խոսքերով՝ եթե մի ծառայության պետպատվերի արժեքը պետությունը սահմանել է 107 000 դրամ, ապա այդ նույն ծառայության վճարովի արժեքը հիվանդանոցում 200 000 դրամ է սահմանված, որն ավելի ռեալ գին է՝ հաշվի առնելով հիվանդանոցի պահպանման ծախսերը։ Առողջապահության նախարարությունը հաջորդ տարվա համար վերանայելու է պետպատվերի արժեքները։ Ֆինանսավորումը նախատեսվում է կատարել՝ ըստ կատարողականների: Սա բուժհաստատություններում համարում են օպտիմալ ու ճիշտ տարբերակ, որը թույլ կտա թեթևացնել պարտքերի բեռը: