Թանգարանային մասնագետների ու վերականգնողների ֆրանսիական փորձը Հայաստանում. ծրագիրը շարունակվում է

Ֆրանսիայի ժառանգության ազգային ինստիտուտի կողմից Հայաստանում անցկացվող թանգարանային մասնագետների և վերականգնողների վերապատրաստման դասընթացները կիրականացվեն նաև առաջիկա երկու տարիներին:

ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանատանը տեղի ունեցած «Հայաստան. ժառանգության կրթություն, պահպանում, պաշտպանություն և արժևորում» ծրագրի կառավարման խորհրդի հերթական նիստում ամփոփվել են 2022-2023 թվականներին ծրագրի շրջանակում իրականացված աշխատանքները և նախանշվել հետագա համագործակցության ուղղություններն ու անելիքները: 2024-2025 թվականներին կշարունակվեն արդեն իսկ մեկնարկած միջոցառումները և կսահմանվեն նոր նպատակներ:

Նիստին մասնակցել են ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Ալֆրեդ Քոչարյանը, Մշակութային ժառանգության վարչության պետ Աստղիկ Մարաբյանը, Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի տնօրեն Խաչիկ Հարությունյանը, Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանության համագործակցության և մշակութային հարցերով խորհրդական Գիյոմ Նարժոլեն, Ֆրանսիայի ժառանգության ազգային ինստիտուտի տնօրեն Շառլ Պերսոնան, ծրագրի գործընկերներ:

ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Ալֆրեդ Քոչարյանը ողջունել է գործընկերներին՝ բարձր գնահատելով Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև հարաբերությունների խորացումը նաև մշակութային ժառանգության պահպանման ոլորտում:

«ՀՀ կառավարությունը մշտապես բարձր է գնահատել ֆրանսիական կողմի աջակցությունը տարաբնույթ ծրագրերին: Նախընթաց երկու տարիներին իրականացվող այս ծրագրի շրջանակում ևս բազմաթիվ կարևոր նախագծեր են իրականացվել, և հաշվի առնելով հաջողված ընթացքն ու արդյունքները, մենք սպասում էինք ծրագրի հնարավոր երկարացմանը»,- ասել է ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը՝ կարևորելով ոլորտի մասնագետների կարողությունների զարգացումը: Նրա խոսքով՝ ծրագիրը կարևոր է հատկապես ճգնաժամային պայմաններում ժառանգության պահպանության գիտագործնական փորձի փոխանակման տեսանկյունից:

Մշակութային ժառանգության վարչության պետ Աստղիկ Մարաբյանն էլ հավելել է. «Մշակութային ժառանգության պահպանության ոլորտում Հայաստանի համար ռազմավարական նշանակություն ունի մասնագետների՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխան վերապատրաստումը՝ յուրացնելով հատկապես ֆրանսիական փորձը»:

Գործընկերներին շնորհակալություն է հայտնել նաև Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի տնօրեն Խաչիկ Հարությունյանը: Նա ընդգծել է, որ ծրագրի շրջանակում համագործակցել են Հայաստանի տարբեր թանգարանների հետ՝ կարևորելով մասնագիտական ներուժի ամրապնդումն ու գիտելիքի հարստացումը: Դասընթացներն անցկացվել են Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի լաբորատորիայում և տարբեր հնավայրերում: «Այն նվիրումը, որ կա Հայաստանում ժառանգության բնագավառում աշխատող մեր գործընկերների մոտ, հիացրել է նաև ֆրանսիացի գործընկերներին»,- ասել է Խաչիկ Հարությունյանը:

Ֆրանսիացի գործընկերների դիտարկմամբ՝ Հայաստան-Ֆրանսիա հարաբերությունները կայացած են տարբեր բնագավառներում, որոնց շարքում ժառանգության պահպանումը հատուկ կարևորություն ունի: Նրանք հույս են հայտնել, որ համագործակցության շրջանակները կընդլայնվեն նաև այլ գործընկերների ներգրավմամբ:

Թանգարանային մասնագետների և վերականգնողների վերապատրաստման դասընթացները մշակվել են՝ հաշվի առնելով մշակութային ժառանգության ոլորտի առկա կարիքները և կազմակերպվել են Ֆրանսիայի ժառանգության ազգային ինստիտուտի կողմից՝ Հայաստանի մշակութային հաստատությունների և Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի հետ համագործակցությամբ: Երկու տարիների ընթացքում վերապատրաստման դասընթացները կազմակերպվել են մշակութային արժեքների պահպանման, հնագիտական ապակու պահպանման և վերականգնման, տեքստիլի վրա մետաղական աքսեսուարների, խեցեղենի, հնագիտական մետաղի, ինչպես նաև պատմական հուշարձանների պահպանման և վերականգման թեմաներով:

Հիշեցնենք՝ ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը և Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանությունը դեռևս 2022 թվականին ազդարարել էին «Հայաստան. ժառանգության ուսուցում, պահպանում և արժևորում» ծրագրի մեկնարկը, որը ֆինանսավորվում է Ֆրանսիայի Եվրոպայի և արտաքին գործերի նախարարության «Նորարարական ծրագրերի համերաշխության հիմնադրամի» (Fonds de solidarité pour les projets innovants) կողմից։ Ծրագրի շրջանակում իրականացվել է գիտագործնական 14 դասընթաց, որոնցից յուրաքանչյուրն ունեցել է հստակ թեմա՝ տեսական և գործնական բաղադրիչներով: Դասընթացները հիմնականում ուղղված են եղել վերականգնման ոլորտի հայ մասնագետների, ֆոնդապահների վերապատրաստմանն ու փորձի փոխանակմանը: Ծրագիրն ունեցել է շուրջ 400 մասնակից հայաստանյան ամենատարբեր գիտահետազոտական և գիտակրթական կենտրոններից և թանգարաններից: