20:24 21.01.2024
Նիդեռլանդների, Գերմանիայի և Նոր Զելանդիայի գիտնականների միջազգային խումբը պարզել է, որ եվրոպական Ալպերի ժայռերը վերջին 10 հազար տարվա ընթացքում այնքան ակտիվ չեն քայքայվել, որքան նախորդ ժամանակաշրջաններում: Հետազոտությունը հրապարակվել է Earth and Planetary Science Letters (EPSL) գիտական ամսագրում:
Փորձագետների եզրակացությունները հիմնված են Շվեյցարիայի հարավում գտնվող Հունգերլի հովտում սառցադաշտերի նահանջի ուսումնասիրության վրա: Թիմը հաշվարկել է էրոզիայի արագությունը տարածաշրջանում վաղ Հոլոցենի ժամանակ (ավելի քան 10000 տարի առաջ)՝ հիմնվելով ժայռերի սահքերի բնութագրերի վրա, այնուհետև համեմատել է էրոզիայի մակարդակը 2016-2019 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում:
Արդյունքները ցույց են տվել, որ 10 հազար տարի առաջ Ալպերում լեռները ամեն տարի կորցնում էին 1,2-ից 1,4 միլիմետր՝ շրջակա միջավայրի ազդեցության տակ ժայռերի ոչնչացման պատճառով, մինչդեռ վերջին տարիներին էրոզիան դանդաղել է՝ հասնելով տարեկան 0,02-0,08 միլիմետրի։
Էֆեկտն ավելի ուժեղացավ բարձրության վրա, քանի որ 2700 մետրից բարձր ժայռերը ենթարկվում էին ավելի մեծ էրոզիայի, քան ցածրադիր վայրերը: Սակայն պարզվեց, որ ժամանակի ընթացքում այս օրինաչափությունը կոտրվեց, և էրոզիայի մակարդակը կտրուկ իջավ։ Օրինակ, վերջին հինգ տասնամյակների ընթացքում էրոզիայի ամենաբարձր մակարդակը` 50,7 մմ/տարի, երկու կարգով ավելի բարձր էր, քան Հոլոցենի նախկին ժամանակաշրջանում, բայց մինչև 2019 թվականը այն իջավ մինչև ընդամենը 0,58 մմ/տարի:
Գիտնականները ենթադրում են, որ էրոզիայի դանդաղումը պայմանավորված է Սառցե դարաշրջանի ավարտով և սառցադաշտերի նահանջով: Սառույցը թուլացրել է ժայռերը և հանգեցրել սողանքների։ Սողանքները կարող են սրվել սեյսմիկ ակտիվության պատճառով, որը առաջանում է գետնի վրա լարվածության փոփոխության պատճառով, քանի որ սառցադաշտերը հալվում են:
Նաև Ալպերում ժամանակակից ժայռերի լանջերը ծածկված են ավելի հաստ ձյան շերտով, որը մեկուսացնում է դրանք մթնոլորտից։
Հետազոտողները եզրակացրել են, որ կլիմայի փոփոխությունը պարտադիր չէ, որ հանգեցնի ապարների էրոզիայի ավելացման և որոշ դեպքերում նույնիսկ կարող է հակառակ ազդեցություն ունենալ: Սակայն կարճաժամկետ հեռանկարում նույն գործընթացները կհանգեցնեն ապարների ավելի ակտիվ ոչնչացման, ինչը կմեծացնի քարաթափման վտանգը։
08:46 27.11.2024
Հրդեհ Բալահովիտ գյուղում
08:05 27.11.2024
«Սպարտակը» խաղում է «Բարսելոնայի» նման․ Ալեքսանդր Գրիգորյան
21:32 26.11.2024
Արմավիրի մարզպետի թեկնածու է առաջադրվել Արգիշտի Մեխակյանը
20:30 26.11.2024
Կազեմիրոն չի ուզում վերադառնալ «Ռեալ»
20:23 26.11.2024
Բնության հրաշքներ՝ սպիտակ ավազի անապատ
20:04 26.11.2024
Իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին՝ 20։00-ի դրությամբ
18:51 26.11.2024
ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի համար դռները բաց են. Ուշակով
18:14 26.11.2024
Անահիտ Մանասյանը Ներքին Գետաշենում հանդիպել է դպրոցականների հետ
18:06 26.11.2024
Հիմա ավելի մոտ եմ «Լիվերպուլից» հեռանալուն․ Սալահ
16:52 26.11.2024
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ
16:42 26.11.2024
«Փյունիկին» հաղթած թիմը դարձել է իր երկրի չեմպիոն
16:27 26.11.2024
Կարմիր ծովում նավի խորտակումից հետո 3 անձի դի են հայտնաբերել
16:20 26.11.2024
Լամին Յամալը բաց կթողնի Չեմպիոնների լիգայի 5-րդ տուրի հանդիպումը
16:07 26.11.2024
Հանրապետության մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում
08:40 27.11.2024
ՄԱԿ-ը ողջունել է Իսրայելի և Լիբանանի միջև հրադադարի մասին հայտարարությունըԼիբանանի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ համակարգող Ժանին Հենիս-Պլասշերտը ողջունել է Իսրայելի և Լիբանանի միջև հրադադարի մասին համաձայնագիրը։ Նա ասել է, որ համաձայնագիրը մեկնարկային կետ է կարևոր գործընթացի համար, որը հիմնված է ՄԱԿ-ի 1701 բանաձևի ամբողջական իրականացման վրա՝ նպատակ ունենալով վերականգնել անվտանգությունը և պաշտպանել խաղաղ բնակիչներին Լիբանանի և Իսրայելի սահմանի երկու կողմերում: «Որպեսզի համաձայնագիրը երկարաժամկետ լինի, անհրաժեշտ […] ...
08:30 27.11.2024
Հաղթանակների համար ժամանակ է հարկավոր․ Ամորիմ«Մանչեսթեր Յունայթեդի» նորանշանակ գլխավոր մարզիչ Ռուբեն Ամորիմը մեկնաբանել է Անգլիայի Պրեմիեր լիգայի 12-րդ տուրում «Իպսվիչ Թաունի» հետ ոչ-ոքին. «Գիտեմ` երկրպագուները հիասթափված են, բայց այժմ շատ բան ենք փոխում։ «Մանչեսթեր Յունայթեդը» դեռ երկար է տառապելու։ Պետք է փորձենք հաղթանակներ տանել, բայց դրա համար ժամանակ է հարկավոր։ Այս խաղում կարող էինք նույնիսկ պարտվել, եթե չլիներ Անդրե Օնանայի […] ...
08:25 27.11.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համարԵղանակային պայմանների վատթարացմամբ պայմանավորված՝ Վրաստանի ՆԳՆ ԱԻ դեպարտամենտից և ՌԴ ԱԻՆ Հյուսիսային Օսիայի ճգնաժամային կառավարման կենտրոնից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար: ...
08:20 27.11.2024
Սպիտակի ոլորաններում կատարվում են մաքրման եւ աղ-ավազի խառնուրդով մշակման աշխատանքներՍպասարկող կազմակերպությունը Սպիտակի ոլորաններում կատարում է մաքրման եւ աղ-ավազի խառնուրդով երթեւեկելի հատվածի մշակման աշխատանքներ, հայտնում են «Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամից։ ...
08:15 27.11.2024
Լիբանանի և Իսրայելի միջև հրադադարի համաձայնագիրը ուժի մեջ է մտել. Al NaharԼիբանանի և Իսրայելի միջև հրադադարի մասին համաձայնագիրը ուժի մեջ է մտել տեղական ժամանակով 04:00-ին՝ ԱՄՆ-Ֆրանսիական նախաձեռնության համաձայն։ Ինչպես հաղորդում է Al Nahar թերթը, փաստաթուղթը նախատեսում է լիբանանյան բանակի ստորաբաժանումների աստիճանական տեղակայում հարավային սահմանի երկայնքով՝ Լիբանանում ՄԱԿ-ի ժամանակավոր ուժերի աջակցությամբ։ Իսրայելն, իր հերթին, աստիճանաբար դուրս կբերի իր զորքերը Հարավային Լիբանանից։ Հանրապետության վարչապետ Նաջիբ Միքաթին գոհունակություն է […] ...
08:05 27.11.2024
«Սպարտակը» խաղում է «Բարսելոնայի» նման․ Ալեքսանդր Գրիգորյան«Ուրարտուի» ու «Ալաշկերտի» նախկին գլխավորն մարզիչ Ալեքսանդր Գրիգորյանը գովեստի խոսքեր է ասել Մոսկվայի «Սպարտակի» մասին, որը դերբիում 5-2 հաշվով հաղթել է «Լոկոմոտիվին»․ «Դեյան Ստանկովիչը երկար մտածում ու փորձարկումներ էր կատարում: Նախորդ տուրերում և «Լոկոմոտիվի» դեմ խաղում «Սպարտակի» ցուցադրած ֆուտբոլը նման էր «Բարսելոնայի» խաղին: Այնպես չէ, որ ես նախկինում խիստ քննադատել էի, իսկ հիմա գովեստի եմ […] ...
