23:01 02.12.2023
Բրիտանացի գիտնականների թիմը՝ Լոնդոնի Կենդանաբանական ընկերության Կենդանաբանության ինստիտուտի գլխավորությամբ, պարզել է, որ Մեծ Բրիտանիայի շրջակայքի ծովերում գտնվող ծովային կաթնասունների գրեթե կեսը (48%) թունավորված է, այսպես կոչված, կայուն օրգանական աղտոտիչներով (ԿՕԱ): Հետազոտությունը հրապարակվել է Environmental Science & Technology (EST) գիտական ամսագրում։
ԿՕԱ-ները ներառում են մի շարք թունավոր միացություններ, որոնք նախկինում օգտագործվել են թունաքիմիկատների, հրդեհային և հովացուցիչ նյութերի մեջ: Այս նյութերից շատերն արգելվել են օգտագործել 20 տարի առաջ, սակայն դրանք շարունակում են հայտնվել բնության մեջ՝ բնական պայմաններում դեգրադացման դիմադրության պատճառով:
Թիմը ստացել է տոքսիկոլոգիական նմուշներ, որոնք ընդգրկում են 30 տարի: Սա կենսաբաններին թույլ է տվել պարզել, թե ինչ ազդեցություն են թողնում աղտոտիչները ծովային կաթնասունների վրա:
Մինչ հետազոտողները պարզել են, որ վեց հիմնական ԿՕԱ-ների մակարդակները նվազում են, փորձագետները մտահոգված են, որ ափամերձ աղբավայրերում քիմիական նյութերի արտահոսքն ավելի ու ավելի է շատանում, քանի որ կլիմայի փոփոխությունը մեծացնում է ջրհեղեղները, եղանակային ծայրահեղ իրադարձությունները և ափամերձ էրոզիան:
«Այս տոքսինները սկզբում ներծծվում են սննդային շղթայի ամենաներքևի մասում գտնվող պլանկտոնի կողմից: Սրանք քիմիկատներ են, որոնք չեն կարող քայքայվել կամ հեռացվել մարմնից, և դրանց կոնցենտրացիան մեծանում է, երբ դուք շարժվում եք դեպի սննդի շղթան», – բացատրել է հետազոտության առաջատար հեղինակ դոկտոր Ռոզի Ուիլյամսը:
Չնայած այս քիմիական նյութերի ազդեցությունը տարբեր է, դրանք վնասակար են: Կուտակվելով մարմնի ճարպերի մեջ՝ դրանք կարող են վնասել վերարտադրողական համակարգը, իմունային համակարգը և հորմոնալ ցիկլերը:
Գիտնականները պարզել են, որ Շոտլանդիայի հյուսիսային ափերի մոտ կետերը ամենաշատը ենթարկվում են ԿՕԱ-ների բրիտանական ջրերում: Վերջին 20 տարիների ընթացքում խմբում ոչ մի ձագ չի ծնվել, ինչը կարող է լինել ծանր պոլիքլորացված բիֆենիլով (PBC) աղտոտման հետևանք: Այս նյութերը նախկինում օգտագործվել են որպես սառնագենտներ և էլեկտրական մեկուսիչներ։ PBC-ն ճնշում է իմունային համակարգը և վերարտադրողական ֆունկցիաները:
22:34 28.11.2024
Բորելը Գազայում պատերազմի ավարտը հրատապ առաջնահերթություն է անվանել
16:51 28.11.2024
ՀԱՊԿ երկրների ղեկավարները դեմ են արտահայտվել նացիզմի հերոսացմանը
16:33 28.11.2024
Իրանը կասկածում է Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի միջև հրադադարի հաստատմանը
14:36 28.11.2024
Կոբախիձեին հաստատել են Վրաստանի վարչապետի պաշտոնում
14:10 28.11.2024
Օպերատիվ իրավիճակը հանրապետությունում
13:11 28.11.2024
Ինչպիսի եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
22:34 28.11.2024
Բորելը Գազայում պատերազմի ավարտը հրատապ առաջնահերթություն է անվանելԵՄ արտաքին գործերի գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը ասել է, որ վերադարձել է Մերձավոր Արևելք կատարած այցից «առանց մեծ հաջողության»՝ ասելով, որ այսօր այնտեղ իրավիճակը շատ ավելի վատ է, քան եղել է վերջին հինգ տարիներին։ «Մերձավորարևելյան այս հակամարտության լուծումն ավելի հեշտ չի դարձել: Այն դառնում է ավելի ու ավելի դժվար: Այն, ինչ փոխվել է, աճող հասկացողությունն […] ...
22:24 28.11.2024
Գերմանիան Լեհաստան կուղարկի Patriot հակաօդային պաշտպանության համակարգերԳերմանիան, որպես ՆԱՏՕ-ի երկրների դաշինքի մաս, հաջորդ տարվա սկզբին Լեհաստան կտեղափոխի Patriot զենիթահրթիռային համակարգերի մարտկոց։ Այս մասին հինգշաբթի օրը հայտարարել է Լեհաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Վլադիսլավ Կոսինյակ-Կամիշը։ «Համաձայն ՆԱՏՕ-ի որոշման՝ 2025 թվականի հունվարից մենք կստանանք հետագա աջակցություն դաշնակիցներից մեր ՀՕՊ-ի համար, մենք ողջունում ենք Գերմանիայի որոշումը՝ Patriot համակարգի մարտկոց ուղարկելու Լեհաստան»,- գրել է Լեհաստանի պաշտպանության […] ...
22:16 28.11.2024
Իսրայելը հրադադարի հաստատումից հետո առաջին անգամ ավիահարված է հասցրել ԼիբանանինՀինգշաբթի իսրայելական զինվորականները ավիահարված են հասցրել Լիբանանի հարավին, որտեղ իսրայելական բանակը հայտնաբերել է լիբանանյան «Հըզբոլլահ» շարժման ակտիվության նշաններ: «Որոշ ժամանակ առաջ ահաբեկիչների ակտիվություն են հայտնաբերվել հարավային Լիբանանում գտնվող «Հըզբոլլահի» կողմից միջին հեռահարության հրթիռներ պահելու համար նախատեսված օբյեկտում: Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի հարվածը կանխել է սպառնալիքը»,- ասվում է Իսրայելի պաշտպանության բանակի հաղորդագրության մեջ, որը հրապարակվել է Telegram-ում։ […] ...
22:08 28.11.2024
Վրաստանի նախագահը մեղադրել է իշխող կուսակցությանը սահմանադրական հեղաշրջման մեջՎրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին հայտարարել է, որ իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության որոշումը՝ դադարեցնելու Եվրամիությանն անդամակցության շուրջ բանակցությունները, «վերջ է տվել մի քանի ամիս առաջ գործող իշխանությունների կողմից սկսված սահմանադրական հեղաշրջմանը»։ «Այսօր ես հանդիպեցի Եվրամիության երկրների դեսպաններին և ասացի նրանց, որ ներկայիս ղեկավարությունը վերջնականապես հեռացել է Եվրոպայից և շարժվել դեպի Ռուսաստան։ Ես խնդրեցի դեսպաններին անել ամեն […] ...
21:50 28.11.2024
Քննարկեցինք վերջին զարգացումներն ու առաջիկա անելիքները․ վարչապետՔՊ կենտրոնական գրասենյակում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել վարչության նիստ։ Նիկոլ Փաշինյանը Ֆեյսբուքի իր էջում տեսանյութ է հրապարակել, որին կից գրել է․ «ՔՊ Նախաձեռնող խմբի նիստում քննարկեցինք վերջին զարգացումներն ու առաջիկա անելիքները»։ ...
