Հին տապանաքարերի ու շիրիմների վնասումներ Գյումրիի հին գերեզմանատներում․ անթույլատրելի հատվածներում հուղարկավորությունները շարունակվում են

Գյումրիի 3 գերեզմանատներից երկուսը քանի տարի է ունի կիսափակի կարգավիճակ, հուղարկավորությունների համար տեղ չկա, դրանք թույլատրելի են համարվում միայն ընտանեկան գերեզմանոցներում։ Հողակտորները սպառվում են նաև Շիրակ գերեզմանատանը։ Քաղաքապետարանը նոր հողատարածք գնել է, բայց մեկ ու կես տարի է դեռ փաստաթղթային խնդիրներ կան չկարգավորված։ Փաստացի 3 գերեզմանատներում անթույլատրելի հատվածներում հուղարկավորությունները շարունակվում են, հաճախ հին տապանաքարերի ու շիրիմների վնասումներով, երբեմն նաև գերեզմանաքարերի տեղափոխումներով։

Պահպանված արխիվային փաստաթղթերով, քաղաքի առաջին գերեզմանատունը հիմնվել է 1801 թվականին, շուրջ 11 հեկտար տարածքում կատարվել է մոտ 26 հազար հուղարկավորություն: Գերեզմանատունը համարվում է հատուկ պահպանվող տարածք, որտեղ զարդաքանդակներով ու ճարտարապետական տեսքով գերեզմանաքարերից բացի, կարող ենք տեսնել նաև հայտնի մարդկանց հուշատախտակներ ու նախկինում կատարված հաշվառման թվային ցուցանակներ: Առաջին գերեզմանատունը հնավայր է, որտեղ իրար են հաջորդում հարուստի ու աղքատի շքեղ ու համեստ շիրիմները։

Հատկապես հին գերեզմանոցների մեծ մասը անխնամ է, պահպանությունը եկող սերունդներին է թողնվել, որոնց հանդեպ վերաբերմունքը փոխվել է։Հների կողքին նորերն են կառուցվում՝ վնասելով հին գերեզմանոցներն  ու շիրմաքարերը, որոնց տարածքներում երբեմն առանց տեղյակ պահելու  տապանաքարերի տեղափոխություններ են կատարում։  Գյումրիի երկու հին  գերեզմանատներում այսպիսի ապօրինություններ տարիներով են կատարվել։ «Հավերժ հիշատակ» ընկերության տնօրենը չի բացառում, որ քարերը կոտրում և տեղափոխում են վերաթաղումների հետքերը թաքցնելու համար։

«Բացառված չէ, որ այդ տարածքում վերաթաղումներ են եղել, հետքը մաքրելու համար չենք բացառում  ոչ մեկս, որ նույն տարածքից հեռացվեին  գերեզմանաքարերը, տապանաքարերը, և փաստորեն  ստեղծել են իրենց համար բարենպաստ պայմաններ, բայց դժվարություններ են առաջացրել և՛ մեզ, և՛ մյուսների համար»,- նշում է «Հավերժ հիշատակ» ՓԲԸ տնօրեն Էդվարդ Բաղրամյանը։

Ընկերությունը փորձում է իրականացնել շուրջօրյա հսկողություն, բայց 11 հեկտար տարածք և մի քանի մուտքեր ունեցող գերեզմանատունը վերահսկել մեկ աշխատակցով հնարավոր չէ: Խնդիրը փորձում են դեռ նախորդ տարվանից կարգավորել տրամադրվող վկայականների միջոցով, որում հստակ նշվում են գերեզմանոցի  տեղանքն ու չափսերը:

«Դա կլինի միակ փաստաթուղթը, որ ժամանակի ընթացքում երկու հարևան գերեզմանատերերի մեջ խնդիր չառաջանա, վեճի առարկա չառաջանա և վերջիվերջո, ամեն մեկը հասկանա, թե իր տարածքը որն է և իր գերեզմանում ինչպիսի հուղարկավորություններ են կատարված»,- ասում է Էդվարդ Բաղրամյանը։

Արդեն մի քանի հարյուր վկայական են տրամադրել, «Շիրակ» գերեզմանատան հարևանությամբ ձեռք բերված մոտ 9 հեկտար տարածքում  հուղարկավորությունները կկատարվեն միայն վկարագրերով և ընտանեկան գերեզմանոցի համար մինչև 12.5 քմ տարածքի տրամադրման պայմանով: Նոր գերեզմանատան տարածքը գնվել էր նախկին Մարմաշեն խոշորացված համայնքից, բայց մեկ ու կես տարի է դեռ փաստաթղթավորման գործընթաց է գնում:

Մինչ նոր տարածքի իրացման հաստատումը, «Հավերժ հիշատակ»-ը հին գերեզմանատներից հեռացնելու է աղբն ու կոտրված շիրմաքարերը, բայց փոքր ռեսուրսներով մեծ ծավալի աշխատանքն ինքնուրույն ավարտել չեն կարող, դիմել են նաև հանգուցյալների հարազատներին օգնել գերեզմանոցների և շրջակա տարածքները մաքրելու աշխատանքներում: