Աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման պետական ծրագրով փոխհատուցում հողօգտագործողին. կանխատեսվում է Շիրակի մարզում ավելացնել մշակովի հողատարածքների մակերեսը

Այս տարի առաջին անգամ աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման  աջակցության պետական  ծրագրի փոխհատուցվող գումարը կտրամադրվի ոչ թե սերմ արտադրող կամ ներկրող ընկերություններին, այլ հենց հողի սեփականատիրոջը կամ  վարձակալությամբ օգտագործողին։ Այս կերպ ակնկալվում է, որ ծրագրի արդյունքում  փոխհատուցվող գումարը կծախսվի ավելի նպատակային և կավելանա մշակվող հողատարածքների չափը:

Նախորդ տարի Շիրակի մարզում կատարվել էր 2000 հա-ով պակաս աշնանացան, հողերը տնտեսությունները չվարեցին դիզվառելիքի թանկ գնի ու երկարատև չորային եղանակների պատճառով: Մարզի հյուսիսային  տարածաշրջաններում դեռ հացահատիկային մշակաբույսերի բերքահավաքը ավարտված չէ։ Թեև քիչ է ցանվել, բայց նախնական տվյալներով՝ նախորդ տարվա համեմատ՝ ստացվել է ցորենի, գարու և վարսակի մոտ 3 անգամ ավելի բերք:

Հաշվի առնելով դիզվառելիքի, պարարտանյութի բարձր արժեքն ու սերմացուի դեֆիցիտը, կանխատեսվում էր, որ այս տարի ևս հողագործներից շատերը կպակասեցնեն աշնանացանի ցանքատարածքները: Սեզոնին ընդառաջ ու ժամանակին պետության նոր առաջարկը հնարավոր է՝ պատկերը փոխի։ Շրջանառության մեջ է աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման պետական աջակցության ծրագիրը, որից կարող են օգտվել նույնիսկ փոքր՝ 1000 մետր, բայց ոչ տնամերձ հողակտոր ունեցողները։

Շահառուներին ծրագիրը ներկայացնում է նաև փաստաթղթային ձևակերպումների պահանջ՝ հողի սեփականության կադաստրային վկայագրի, վարձակալության դեպքում՝ վարձակալության պայմանագրի վերաբերյալ: Եթե հողօգտագործողը չունի մշակվող հողի վարձակալության պայմանագիր, բայց մշտապես մշակում է, աջակցության ծրագրում  նման դեպքերի համար սահմանված է այլ մոտեցում:

«Այս դեպքում, եթե առկա չէ սեփականության վկայական կամ վարձակալության պայմանագիր, ապա համայնքի ղեկավարի կամ բնակավայրի ղեկավարի կողմից տրամադրվում է տեղեկանք, որը հավաստում է օգտագործողի կողմից, տվյալ բնակիչների կողմից հողը փաստացի օգտագործելու հանգամանքը, տեղեկանքը հաշվի է  առնվում ծրագրում որպես փաստաթուղթ»,- մանրամասնում է Շիրակի մարզպետարանի գյուղատնտեսության և բնապահպանության վարչության պետ Ռոման Համայակյանը։

Աշնանացան ցորենի սուբսիդավորման երկու տարբերակ է գործում: Առաջինը վերաբերում է մասնակի փոխհատուցում հավաստագրված սերմերով ցանք կատարելու դեպքում, իսկ մյուս տարբերակը այն գյուղացիների համար է, որոնք նախընտրում են աշնանացան կատարել սեփական դաշտերից հավաքած  սերմացուով:

«Մեկ հեկտար հավաստագրված սերմացուով ցանք իրականացնելու դեպքում շահառուին տրամադրվում է 120 հազար դրամ փոխհատուցում սերմացուի, դիզվառելիքի և պարարտանյութի արժեքի համար, իսկ ոչ հավաստագրված սերմացուով ցանք իրականացնելու դեպքում տրամադրվում է միայն դիզվառելիքի և պարարտանյութի փոխհատուցում՝ մեկ հեկտարի համար 70 հազար դրամի չափով»,- նշում է Ռոման Համայակյանը։

Մարզի 15 հազար հեկտար աշնանացանի ցանքերի մոտ 10-12  հազարը բաժին է ընկնում  բարձրակարգ վարելահողեր ունեցող Ախուրյանի տարածաշրջանին, չնայած որ անցած տարի մոտ 15 տոկոսով պակաս աշնանացան էին կատարել, կանխատեսում են, որ սուբսիդավորման ծրագրին համայնքի գյուղացիական տնտեսությունների մասնակցությունը բարձր կլինի:

«Հացահատիկային կուլտուրաների ցանքատարածքները նախորդ տարի գրեթե 10-15 տոկոսով նվազեցին, փոխարենը ավելացան կարտոֆիլի ցանքերը։ Իմ կարծիքով՝ այս տարի պիտի հակառակը լինի՝ կարտոֆիլի ցանքերը կնվազեն, և քանի որ կարտոֆիլի դաշտերը աշնանացան ցորենի  համար համարվում են լավագույն նախորդ, ապա կանխատեսում եմ, որ 20 տոկոսով՝ անցած տարվա համեմատ, կավելանան աշնանացանի  ցանքատարածքները»,- ասում է Ախուրյան խոշորացված համայնքի ղեկավարի տեղակալ Վարդան Իկիլիկյանը։

Աշնանացան  ցորենի արտադրության պետական աջակցության ծրագիրը, ենթադրվում է, որ հնարավորություն կտա Շիրակի մարզում վարուցանք կատարել տարիներով  անմշակ մնացած ու դեգրադացված հողակտորներում, որոնց հիմնական մասը գտնվում է լեռնային ու բարձր լեռնային հատվածներում։ Ցանքատարածքների կվերափոխվեն նաև խոտհարքների վերածված սևահողերը, որտեղ վերջին անգամ աշնանացան կատարվել է  2-3 տասնամյակ առաջ։

Փոխհատուցվող գումարը հողօգտագործողների կհասնի բանկային հաշվեհամարների միջոցով: Ընդհանուր առմամբ, կանխատեսվում է, որ պետական աջակցության այս ծրագրով կսուբսիդավորվի Հանրապետությունում մոտ 75 հազար հեկտար աշնանացան ցորենի ցանքատարածք, արդյունքում՝ անմշակ մնացած 45 տոկոս հողերի մեծ մասում վարուցանք կարվի, ինչը կազմում է հողային ֆոնդի մոտ 200 հազար հեկտարը։