Ավետիք Իսահակյանի Գյումրիի տուն-թանգարանին են փոխանցվել Վարպետի ձեռագիր նամակն ու եզակի նկարներ

Վարպետի տուն-թանգարանում 1700-ից ավելի ցուցանմուշ կա։ 1975 թվականի հոկտեմբերին հիմնված տուն -թանգարանը զբաղվում է նաև հավաքչական գործունեությամբ՝ մեկտեղելով Վարպետի անձնական իրերը: Թանգարանում ցուցադրվող  իրերի շարքում, սակայն, Վարպետի  ստեղծագործությունների ձեռագիր ցուցանմուշներ չկան, միայն կրկնօրինակներ են։

Առաջին բնօրինակ ցուցանմուշը տուն-թանգարանին փոխանցեցին «Շիրակ» հայրենակցական միության  անդամները։ Ավետիք իսահակյանի ձեռագիր նամակն ու ծրարը տարիներ առաջ գտնվել են ժողկրթբաժնի նախկին վարիչ Կառլեն Հարությունյանի արխիվում:

Կառլեն Հարությունյանի կինը՝ Անժիկ Հարությունյանն էր փոխանցել նամակն ու ծրարը։ Վարպետն իր նամակում շնորհակալություն է հայտնում քանդակագործ Սիմոնին՝ Պոլոզ Մուկուչի գերեզմանաքարը պատրաստելու համար և նամակի հետ նրան գումար է ուղարկել:

«Շատ-շատ շնորհակալություն, որ հանգուցյալ Պոլոզ Մուկուչի շիրմաքարը  լավ պատրաստել եք և հաջող ավարտել գործը, ողջ մնամ՝ ամռանը կգամ Լենինական կտեսնիմ։ Հարգելի վարպետ, հուսով եմ՝ արդեն ստացաք ընկեր Անդրանիկ Հովսեփյանից ուղարկածս փողը՝ 500 ռուբլին»,- Ավետիք Իսահակյանի նամակն է ընթերցել «Դպիր» հրատարակության տնօրեն Հովիկ Կարապետյանը։

Ձեռագիր նամակի հետ թանգարանին փոխանցեցին նաև երկու լուսանկարներ, որոնցից մեկում վարպետ Սիմոնն է՝ Պոլոզ Մուկուչի գերեզմանի կողքին, իսկ մյուսում՝ Ավետիք Իսահակյանը՝ գյումրեցի ընկերների հետ սեղանի շուրջ նստած: Երիտասարդ  Իսահակյանը ֆայտոնում նստած․ գեղանկարի է վերածել ժողովրդական նկարիչ Հրանտ Թադևոսյանը։ Այս գեղանկարը այլևս տուն-թանգարանի ցուցանմուշներից է։

Ձեռագիր նամակը, լուսանկարներն ու գեղանկարը կդառնան թանգարանի մշտական էքսպոզիցիայի կարևոր մասը: Վերջին անգամ թանգարանը Վարպետի անձնական իրերով համալրվել էր երկու տարի առաջ։Թանգարանին էին փոխանցվել Վարպետի մոր վարդ-թանթանան ու այն կոստյումը, որն Ավետիք Իսահակյանը կրել էր կյանքի վերջին տարիներին:

Վարպետի տուն -թանգարանի եզակի նմուշներից է Ծաղիկների ալբոմը, որը Ավետիք Իսահակյանը ձեռք է բերել Երուսաղեմից՝ 1925 թվականին: Քաղաքի հայտնի ու պատմական վայրերի լուսանկարների կողքին ստեղծել է  նույն տարածքներից հավաքված ծաղիկներից ու թփերից պատրաստված կոմպոզիցիաներ, որոնք իր ձեռքերով է հավաքել, ամրացրել ալբոմի ստվարաթղթին ու խնամքով պահել:

Այն  պահպանության նկատառումով, մշտական ցուցադրության դրված չէ, պահվում է տուն-թանգարանի ֆոնդերում: Իսկ ցուցասրահներում  այցելուներին հասանելի են վարպետի անձնական իրերից մի քանիսն ու գրադարանի գրքերի եզակի նմուշները, որոնք տարիներ առաջ թանգարանին են նվիրել Ավետիք Իսահակյանի հարազատները:

Վապետի  առաջին ստեղծագործությունները ծնվել են հենց այս տանը, որի  աշխատասենյակում նույնությամբ պահպանված է աշխատասեղանը, որի վրա մշտապես դրված են եղել իր ժամանակների  հայկական գրական հանդեսներն ու  1896 թվականին գերմաներեն լեզվով հրատարակված Աստվածաշունչը: Գրասեղանի ամենաթանկարժեք իրերը Ավետիք Իսահակյանի գրիչներն են, որոնցով էլ ստեղծել է հայ գրականության ոսկե ֆոնդի ստեղծագործությունները: