12:24 05.06.2022
Ո՞վ չի ցանկանում երկար և առողջ կյանք: Ծերացումը անուսափելի է, սակայն այն կարելի է հետաձգել , ընդ որում ծերանալ, այդուհանդերձ, առողջ մտքով և օրգանիզմով:Լավագույն տարբերակն, իհարկե, այն է, երբ միջին տարիքից ենք սկսում հոգ տանել առողջության մասին:Բայց երբեք ուշ չէ սկսելու համար: Մեզանից յուրաքանչյուրն ունի ժամանակագրական տարիք, որը չափվում է ծննդյան մոմերով: Միևնույն ժամանակ գոյություն ունի կենսաբանական տարիք, որը կարող է ամենևին կապ չունենալ օրացույցային տարիքի հետ:Այդ տարիքը կապված է մեր գեների, ապրելակերպի և կենսապայմանների փոխհարաբերություններով:Հենց կենսաբանական տարիքն է, որ հնարավոր է փոխել:
Դրական տրամադրվեք տարիքի նկատմամբ
Մարդկանց ավելի քան 80%-ն ասում է, որ իրենց տարիքից երիտասարդ է զգում: Հիմնականում այն պատճառով, որ հասարակությունների մեծամասնությունը բացասաբար է վերաբերվում ծերացմանը, ասում է Università della Svizzera Italiana-ի գիտաշխատող, դոկտոր Սերենա Սաբատինին : «Երբ մարդիկ բացասաբար են վերաբերվում ծերացմանը, նրանք քիչ բան են անում առողջ մնալու համար, ուստի ծերանում են ոչ այնքան նրբագեղ »:« Որքան դրական է վերաբերմունքը ծերության նկատմամբ, այնքան հավանական է առողջ ու գեղեցիկ ծերանալը, – ասում է Սաբատինին:
Ճիշտ սնվեք
Հիվանդությունն այն է, ինչ տեղի է ունենում մարմնի հետ, երբ մեր բջիջները վնասվում են տարիքի հետ: Վերջնական արդյունքը քրոնիկ բորբոքումն է և մի շարք առողջական խնդիրներ: Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս հետևողական արդյունքներ, որոնք փաստում են՝ դիետաները պաշտպանում են մեզ, ասում է սնուցման հիմնադրամի դոկտոր բրիտանացի Սթեյսի Լոքերը: «Առողջ բույսերով հարուստ սննդակարգը, ինչպիսիք են միջերկրածովյան սննդակարգը և հիպերտոնիան նվազեցնելու դիետիկ մոտեցումները կապված են սրտի հիվանդության, 2-րդ տիպի շաքարախտի և որոշ տեսակի քաղցկեղի ռիսկի նվազեցման հետ: Այս դիետաները բոլորը պարունակում են բուսական սննդի մեծ քանակություն՝ մրգերով և բանջարեղենով, ամբողջական հացահատիկային մթերքներով, սպիտակուցներով, ներառյալ բուսական սպիտակուցներով՝ընկույզներ, ինչպես նաև որոշ ձկներով, ծովամթերքով, թռչնամսով և ցածր յուղայնությամբ կաթնամթերքով հագեցած: Այսպիսի դիետաները բացառում են վերամշակված միսն ու հագեցած ճարպերով քաղցրավենիքը, շաքարն ու կարկանդակները:
Մի տարվեք սննդային հավելումներով
Հավասարակշռված դիետա նշանակում է, որ լրացուցիչ սննդային հավելումների կարիք չունեք։ Այնուամենայնիվ, Մեծ Բրիտանիայում ձմռանը արևի երկարատև բացակայությունը ստիպել է կառավարությանը առաջարկել հոկտեմբերից մարտ ամիսներին 10 մկգ վիտամին D-ի ամենօրյա հավելումներ: Վիտամին D-ն անհրաժեշտ է ոսկորների և մկանների առողջության համար:
Միգուցե մի փոքր նիհարեք
Նույնիսկ մարմնի քաշի 3%-ի կորուստը կարող է օգտակար լինել՝ նվազեցնելով լուրջ հիվանդությունների զարգացման ռիսկը,-խորհուրդ են տալիս սննդաբանները: Քաշի վերահսկումն ավելի կարևոր է սևամորթների, ասիացիների և այլ էթնիկ խմբերի համար, որոնց առողջությունն ավելի փխրուն է,քան սպիտակամորթ բնակիչներինը:
Մարզվեք այնպես, ինչպես ցանկանում եք
Վարժություները կարևոր են: Դրանք նվազեցնում են արյան ճնշումը և նվազեցնում գիրության, շաքարախտի և սրտի հիվանդությունների ռիսկը: Եթե 20 տարեկանից սկսած շաբաթական 150 րոպե վարժություններ եք կատարում (4-5 օր), ապա շնորհավորում ենք: Մի դադարեք: «Մարդիկ պետք է ֆիզիկական վարժությունները դիտարկեն որպես իրենց անձնական հիգիենայի մի մաս, ինչպես օրինակ՝ ատամները խոզանակելը», – ասում է պրոֆեսոր Բենջամին Դ Լևինը, ով Հարավարևմտյան Թեքսասի համալսարանի մարմնամարզության գիտությունների վաստակավոր պրոֆեսոր է։ Նրա հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ միջին տարիքում վարժությունները կարող են լուրջ հիվանդություններից պաշտպանել, այդ թվում՝ կանխել սրտի անբավարարությունը:
Ոչ՝ ծխելուն
Մի՞թե արժե հիշեցնել, թե որքան է օրգանիզմը քայքայում ծխելը, թողեք այն:
Դա նույնիսկ ասելու կարիք ունի: Չնայած դուք կարող եք կենսաբանորեն ավելի արագ ծերանալ՝ նստած կյանք վարելով և ծխելով:
Կառավարեք դաշտանադադարը
Դաշտանադադաը միջին տարիքի նշանն է. հենց դա էստիպում կանանց ավելի մեծ զգալ: Բայց արդյո՞ք էստրոգենի նվազումը արագացնում է կենսաբանական ծերացումը: Թերևս փոքր քանակությամբ: ԱՄՆ Մարդու գենետիկայի և կենսավիճակագրության պրոֆեսոր Սթիվ Հորվաթն ասում է, որ դա չպետք է անհանգստացնի: «Որպես թիրախային խումբ դիտարկեք տղամարդկանց: Տղամարդիկ մահացության էականորեն ավելի բարձր ռիսկի են ենթարկվում, քան կանայք՝ անկախ դաշտանադադարի կարգավիճակից»:
Դաշտանադադարը արագացնում է ոսկորներից կալցիումի կորուստը և մեծացնում սրտի հիվանդությունների վտանգը, սակայն սննդակարգում կալցիումի (կաթ, պանիր) և վիտամին D-ի օգտգագործումը (շաբաթական երկու բաժին ձուկ, որոնցից մեկը յուղոտ) և հագեցված ճարպերի կրճատումը, աղի նվազեցումը կնվազեցնեն նաև օստեոպորոզի և սրտանոթային հիվանդությունների վտանգը:
Շփվեք
Միջին տարիքում միայնակ զգալը չի ապահովում առողջ ծերացում: Հատկապես, եթե դուք տղամարդ եք: Ուսումնասիրությունները դեռ պիտի պարզեն, թե ինչու է միայնությունը մեծացնում դեմենցիայի, սրտի հիվանդությունների և դեպրեսիայի վտանգը: Թեեվ կարող եք լինել շրջապատում և կրկին ձեզ մենակ զգալ: Փորձեք շփվել մարկանց հետ, վերհիշեք ձեր հոբբիերը և հաճույք ստացեք դրանից: Նաև լեզու սովոերք, դա ևս նվազեցնում է դեմենցիայի հավանականությունը:
Առողջ ծերացումը պահանջում է մտավոր և ֆիզիկական ակտիվություն: Հատկապես գեղարվեստական հոբբիները, ինչպիսիք են նկարչությունը, քանդակագործությունը կամ խեցեգործությունը, կարող են օգնել հիշողությանը և մտածողությանը: Կան բազմաթիվ ապացույցներ , որ երկրորդ լեզվի ուսուցումը կարող է ուժեղացնել ուղեղի նեյրոնների ակտիվությունը և պահել ձեզ մտավոր հստակությունը:
Լավ քնեք
Առասպել է, որ տարիքի հետ դուք ավելի քիչ քնի կարիք ունեք: «Տարածված կարծիք է, որ տարեց մարդիկ ավելի քիչ են քնում: Ճշմարտությունն այն է, որ երբ մարդիկ սկսում են վատ քնել, նրանք իրենց ծեր են զգում», – ասում է Սաբատինին: «Վատ քունը կապված է վատ ճանաչողական ֆունկցիայի, դեպրեսիայի և անհանգստության հետ:Մտածողության և ննջասենյակի ճիշտ ռեժիմները կարող են օգնել բարելավել քունը», – ասում է Սաբատինին:
Խնամեք ձեր մաշկը
Խուսափեք արևի ազդեցությունից, որը մաշկը դարձնում է հաստ, կնճռոտ և գունաթափված: Ծխելն էլ ավելի վնասակար է։ Կարող եք օգտագործել վիտամին A, դա արդյունավետ է: Կարող եք նաև դիմել բոտոքսի օգնությանը, սակայն «Գծերը, որոնք արմատավորվում են ձեր ճակատին, կարող են ձեզ զայրացնել: Բոտոքսը կարող է բացել ձեր դեմքը, բայց չէ՞ որ դուք դեռ ցանկանում եք ուրախություն արտահայտել՝ և շարժել ձեր հոնքերը»,- ասում են մաշկաբանները:
18:00 24.11.2024
ՃՏՊ Դիմիտրով գյուղի մոտակայքում. կան տուժածներ17:20 24.11.2024
ԱՄԷ-ում անհետացած ռաբբիին մահացած են գտել14:40 24.11.2024
Օդի ջերմաստիճանը աստիճանաբար կնվազի 6-10 աստիճանով13:00 24.11.2024
Մեքենայում փակված երեխային օգնության են հասել փրկարարները12:20 24.11.2024
COP29-ում հաստատվել է կլիմայական նոր կոլեկտիվ նպատակը12:00 24.11.2024
Ռուսաստանը մարդասիրական օգնություն է ուղարկել Մյանմարի բնակչությանը11:20 24.11.2024
Այրվել է մոտ 500 հակ անասնակեր23:50 23.11.2024
ԿԺԴՀ ՊՆ-ն մեղադրել է ԱՄՆ-ին թերակղզում աղետալի իրավիճակի համար23:40 23.11.2024
Իսրայելը հարվածել է սիրիա-լիբանանյան սահմանի անցակետին․ SANA23:30 23.11.2024
Solar Orbiter-ը արել է Արեգակի մակերեսի ամենապարզ լուսանկարները23:25 23.11.2024
Այրվել է մոտ 80 հա խոտածածկույթ22:32 23.11.2024
Կանադան անհանգստացած է Արկտիկայում Չինաստանի ակտիվությամբ22:16 23.11.2024
Թբիլիսիի Հերոսների հրապարակում ավարտվել է բողոքի ցույցը21:50 23.11.2024
Պուտինն արգելել է երեխա չունենալու գաղափարի հանրային քարոզչությունը20:06 23.11.2024
Հրդեհ տան տանիքում16:12 23.11.2024
«The Voice» շոուի աստղը մեկ տարում նիհարել է 100 կգ-ով15:11 23.11.2024
ՀՀ ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա19:40 24.11.2024
Ռումինիայում նախագահական ընտրություններին մասնակցությունը ավելի ակտիվ է, քան 5 տարի առաջԱյսօր Ռումինիայում նախագահական ընտրություններ են, որոնք անցկացվում են հինգ տարին մեկ։ Ռումինիայի քաղաքացիներն ավելի ակտիվ են քվեարկում նախագահական ընտրություններին, քան 5 տարի առաջ՝ ժամը 18.00-ին, ընտրություններին մասնակցել է ընտրողների 36,76%-ը։ 2019 թվականին՝ այդ ժամի դրությամբ, ընտրողների մասնակցությունը կազմել է 33,44 տոկոս։ Երկրում ընտրողների մասնակցության շեմ չկա, ընտրությունները վավեր կճանաչվեն ցանկացած թվով մասնակիցների դեպքում: Նախագահի պաշտոնին […] ...
19:20 24.11.2024
Իրանը Ժնևում ծրագրում է միջուկային համաձայնագրի շուրջ բանակցություններ․ KyodoԻրանը մտադիր է նոյեմբերի վերջին բանակցություններ վարել Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և ԵՄ ներկայացուցիչների հետ միջուկային համաձայնագրի երկարաձգման հարցի շուրջ, կիրակի հայտնել է Kyodo-ն՝ վկայակոչելով դիվանագիտական աղբյուրները։ Գործակալության զրուցակիցների խոսքով՝ բանակցությունները Ժնևում տեղի կունենան նոյեմբերի 29-ին։ Իրանի պատվիրակությունը կգլխավորի փոխարտգործնախարար Մաջիդ Թախտ-Ռավանչին։ Ակնկալվում է, որ քննարկման մասնակիցները կքննարկեն Իրանի միջուկային ծրագիրը և ԵՄ-ի կողմից վերջերս […] ...
19:00 24.11.2024
ՄԿՈՒ-ներում 361 մասնագետ կարողությունների զարգացման դասընթացներն արդեն անցել են․ կառավարությունՄԿՈՒ-ներում ոսկերչություն, խոհարարություն, տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ, գյուղատնտեսություն դասավանդող 361 մասնագետ կարողությունների զարգացման դասընթացներն արդեն անցել են, այժմ պատրաստվում են ստուգատեսի, հայտնում է ՀՀ կառավարությունը։ Առնվազն 60 տոկոս արդյունք ցույց տվածների դրույքային աշխատավարձը կբարձրանա: Մանրամասները՝ տեսանյութում։ ...
18:40 24.11.2024
Կատարվել է քահանայական ձեռնադրությունՆոյեմբերի 24-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ, Միածնաէջ Մայր Տաճարում հընթացս Սուրբ Պատարագի կատարվեց քահանայական ձեռնադրություն, հայտնում է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը։ Պատարագիչն էր Արթիկի թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Նարեկ եպիսկոպոս Ավագյանը, որի ձեռամբ քահանայական ձեռնադրության և օծման արժանացան Մայր Աթոռի տարբեր կառույցներում և թեմերում սպասավորող վեց սարկավագներ: Սուրբ Պատարագի […] ...
18:20 24.11.2024
«Բերթ» փոթորկի առաջացրած ջրհեղեղների հետևանքով Ուելսում երեք մարդ է զոհվել«Բերթ» փոթորիկը, որն ուղեկցվում է անձրևով, թաց ձյունով և ուժեղ քամիներով, հանգեցրել է Ուելսի մի քանի շրջաններում ջրհեղեղի, երեք մարդ զոհվել է, հազարավոր տնային տնտեսություններ մնացել են առանց էլեկտրականության և նկատվել են տրանսպորտի հետ կապված խնդիրներ, կիրակի հաղորդել է Sky News-ը: Հեռուստաալիքի տվյալներով՝ տեղի իշխանությունները ստեղծված իրավիճակն աննախադեպ են անվանում։ Երեկ ոչ միայն Ուելսում, այլև […] ...
18:00 24.11.2024
ՃՏՊ Դիմիտրով գյուղի մոտակայքում. կան տուժածներՆոյեմբերի 24-ին, ժամը 13:45-ին Արարատի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Երևան-Երասխ ավտոճանապարհին՝ Դիմիտրով գյուղի մոտակայքում, տեղի է ունեցել ՃՏՊ. կան տուժածներ: Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ: Պարզվել է, որ բախվել են «Opel» (վարորդ՝ Է. Հ., ծնված 2005 թ․) և «Toyota» (վարորդ՝ […] ...