Օրինագծերին կողմ է քվեարկել 89 պատգամավոր, դեմ՝ 0 , ձեռնպահ՝ 5:

Օրինագծերի լրամշակված փաթեթը 2-րդ ընթեցրմամբ դեկտեմբերի 3-ին ներկայացրել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը։

Նախարարը նշել է, որ  առաջին ընթերցման ընթացքում ԲՏԱ նախարարությունը մի շարք առաջարկություններ է ստացել պատգամավորների, ինչպես նաև տեխնոլոգիական համայնքի գործընկերների կողմից՝ նախագծերի փաթեթում բովանդակային մի շարք փոփոխություններ կատարելու համար, որոնց զգալի մասն ընդունվել և  ներառվել է օրինագծերի փաթեթում։ Նախարարն ընդգծել է, որ «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի պետական աջակցության մասին» օրենքի նախագծից հանվել է տնտեսվարող սուբյեկտի վարձու աշխատողների եռամսյակային միջին քանակը մինչև 30- 31 և ավելի, տարբերակելու ու կարգավորելու քանակները.

«Սա նշանակում է, որ օրենքի ընդունումից հետո՝ օրենքում փոքր և մեծ ընկերություններ սահմանումներ չեն լինելու։ Սա նշանակում է, որ այն մոտեցումները, որոնք նախապես՝ առաջին ընթերցման ժամանակ, սահմանված  էին առանձին ռեժիմներով փոքր և մեծ ընկերությունների համար, չեն գործի, այլ կլինի համահարթ մոտեցում։ Հետևաբար, բոլոր կարգավորումներն ու գործիքները, որոնք առաջարկում ենք, հարկավոր է դիտարկել համահարթ մոտեցման տրամաբանության մեջ»,- ասել է Մխիթար Հայրապետյանը։

Մանրամասնելով ներկայացված փոփոխությունների փաթեթը՝ նախարարը նշել է.

«Կառավարության կողմից սահմանված պետական աջակցության ենթակա տնտեսական գործունեության դասակարգիչներով սահմանված գործունեությամբ զբաղվող տնտեսավարող սուբյեկտներին առաջարկվում է  աշխատանքային միգրանտների և նոր աշխատողների ներգրավման համար՝ եռամսյակային կտրվածքով տրամադրել աշխատավարձի և դրան հավասարեցված այլ վճարումների կամ քաղաքացիական իրավական պայմանագրով աշխատանքի վարձատրության գծով հաշվարկված եկամտային հարկի գումարի 60 տոկոսի չափով աջակցություն: Ընդ որում աշխատանքային միգրանտների մասով աջակցությունը նախատեսվում է տնտեսավարող սուբյեկտին՝ տեխնոլոգիական ընկերություններին,  տրամադրել 2025 թվականի հունվարի 1-ից մինչև 2025 թվականի դեկտեմբերի 31-ն ընկած ժամանակահատվածի համար: Այնուհետև, 2026 թվականի հունվարի 1-ից այս աջակցությունը նախատեսվում է տրամադրել աշխատանքային միգրանտ  հանդիսացող վարձու աշխատողին:

Մասնագիտական  աշխատանք կատարող կադրերի պատրաստման և վերապատրաստման դեպքում, առաջարկվում է տնտեսավարող սուբյեկտներին եռամսյակային կտրվածքով, տրամադրել աշխատավարձի և դրան հավասարեցված այլ վճարումների կամ քաղաքացիական իրավական պայմանագրով աշխատանքի վարձատրության գծով հաշվարկված եկամտային հարկի գումարի 50 տոկոսի չափով աջակցություն:

Նախագծում խմբագրվել է նոր աշխատողի հասկացությունը, որի արդյունքում հանվել է տարիքային շեմը:

Փոփոխություններ են իրականացվել  նաև «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագծում։

Նախագծի 4-րդ հոդվածով նախատեսված՝ շահութահարկով հարկման նպատակով ծախսեր կատարելու սահմանափակումը նախատեսվել է կիրառել ոչ թե բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի շրջանառության հարկ վճարողներից կատարվող ձեռքբերումների մասով, այլ՝ նույն սուբյեկտներից, միայն բարձր տեխնոլոգիաների գործունեության տեսակների ձեռքբերումների մասով։

Փոփոխություն է կատարվել նախագծի 6-րդ հոդվածում և սահմանվել, որ միաժամանակ ԲՏԱ և գիտահետազոտական աշխատանքներ իրականացնելու դեպքում՝ մասնագիտական աշխատանք կատարող անձնակազմին վճարվող աշխատավարձի 200 տոկոսի չափով նվազեցումը չի կարող գերազանցել հաշվարկված շահութահարկով հարկման բազայի 50 տոկոսը։

Միևնույն ժամանակ՝ հարկման բազայի 50 տոկոսը չգերազանցելու սահմանափակումը չի տարածվում գիտահետազոտական աշխատանքներ իրականացնող այն շահութահարկ վճարողների վրա, որոնք եկամուտները ստացել են բացառապես այդ աշխատանքներից կամ միաժամանակ ստացել են այլ եկամուտներ՝ պայմանով, որ այդ եկամուտների տեսակարար կշիռը հարկային տարվա համախառն եկամտի մեջ չի գերազանցում տասը տոկոսը։

Առաջարկվում է նաև շրջանառության հարկի դրույքաչափը՝ 2 տոկոսի փոխարեն սահմանել 1 տոկոս։

Օրինագծերի շուրջ հարակից զեկույցով հանդես է եկել ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Բաբկեն Թունյանը։ Նա նշել է, որ օրինագծերի շուրջ տեղի են ունեցել քննարկումներ, խորհրդարանական լսումներ ոլորտի ընկերությունների, փորձագետների  մասնակցությամբ, ինչի արդյունքում՝ ներկայացված փաթեթը երկարաժամկետ կտրվածքով կանխատեսելիություն է ապահովում բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի համար և Հայաստանը դիրքավորում է որպես մրցակցային և գրավիչ ուղղություն։

Ելույթով հանդես է եկել ԱԺ փոխնախագահ Հակոբ Արշակյանը։ Նա շնորհակալություն է հայտնել ԲՏԱ նախարարությանն ու նախարարին, Ֆինանսների նախարարին, ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովին  այս կարևոր օրինագծի ընդունման ընթացքում համատեղ աշխատանքի համար։ Հակոբ Արշակյանը շեշտադրել է  առաջարկված այն փոփոխության տրամաբանությունը, որը վերաբերում է աշխատանքային միգրանտներին տրամադրվող աջակցությանը։

«Այսպիսով հաստատում ենք, որ 2026 թվականի հունվարի 1-ից  սկսած նրանք իրենց վճարած եկամտահարկերի 60 տոկոսի չափով կստանան աջակցություն»,- ասել է Արշակյանը, նաև մանրամասներ ներկայացրել գիտահետազոտական աշխատանքներում ներգրվված աշխատակիցներին և նոր աշխատողների ներգրվման դեպքում ընկերություններին տրամադրվող աջակցության վերաբերյալ։

Հանդես գալով եզրափակիչ ելույթով՝ նախարար Մխիթար Հայրապետյանը նշել է, որ առաջարկվող նոր օրենքով, որի արժեքն ավելին է քան 29 մլրդ ՀՀ դրամը, շրջադարձային  փոփոխություններ կբերվեն տեխնոլոգիական ոլորտում:

Օրինագծերի շուրջ գրավոր առաջարկություններ են ներկայացրել ԱԺ փոխնախագահ Հակոբ Արշակյանը ու պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը։

Հետկանչը վերաբերում է 2021 և 2022 թվականների Santa Fe և Elantra մոդելներին:

Փաստաթղթերում, որոնք Hyundai-ն ուղարկել է ԱՄՆ կարգավորող մարմիններին, ասվում է, որ զոդման միացումներում կարող են ճաքեր առաջանալ, որոնք ժամանակի ընթացքում կարող են հանգեցնել խցիկի խափանման: Սա, իր հերթին, կարող է նվազեցնել տեսանելիությունը և մեծացնել վարորդի և հետիոտների վնասվածքների վտանգը:

Մեքենաներում սարքերի փոխարինումը սեփականատերերի համար կիրականացվի անվճար։

Ըստ այդմ՝ կապահովվի «Ներուժ» սփյուռքի տեխնոլոգիական ստարտափերի ծրագրի ֆինանսավորումը և ընթացակարգի համաձայն նվիրաբերության պայմանագրերի կնքումը: «Ներուժ»-ը սփյուռքի տեխնոլոգիական ստարտափերի պետական ծրագիր է, որով նախատեսվում է աշխարհի տարբեր երկրներում ապրող հայազգի ձեռներեցներից և առաջատար մասնագետներից բաղկացած թիմերին հրավիրել Հայաստան՝ տեխնոլոգիական սկսնակ ընկերություններ հիմնելու և զարգացնելու նպատակով՝ վերջիններիս տրամադրելով ֆինանսական, կրթական և խորհրդատվական աջակցություն:

Ծրագրի նպատակն է խթանել Հայաստանի տնտեսական առաջընթացն ու ստարտափ էկոհամակարգի զարգացումը՝ նպաստելով համահայկական ներուժի ու կարողությունների ներգրավմանը Հայաստանի տնտեսական զարգացման գործընթացներում:

«Պատճառը, որ մենք ընտրեցինք Starship-ը, նրա տեխնոլոգիական հասունությունն է, զարգացման տեմպերը և որակը»,-ասել է Lunar Outpost-ի գործադիր տնօրեն Ջասթին Սայրուսը:

Lunar Outpost-ի ղեկավարը վստահ է, որ Starship-ը կկարողանա հուսալի վայրէջք կատարել լուսնի մակերևույթի վրա՝ համաձայնագրում նշված ժամկետներում։

Ընկերության ղեկավար Կառլոս Տավարեսը հրաժարվել է հայտնել հետաձգման ստույգ պատճառները։

«Մենք պարզապես շատ աշխատանք ունենք անելու, և մենք ցանկանում ենք շատ ուշադիր փորձարկել արտադրանքը, այնպես որ մենք չենք շտապում»,-ասել է նա լրագրողներին:

2025 թվականի առաջին եռամսյակում նախատեսվում էր նաև հիբրիդային Ramcharger-ի վաճառքի մեկնարկը։ Stellantis-ը հրաժարվել է պարզաբանել, թե արդյոք այդ ժամկետները արդիական են:

«Նախքան նոր փիքափներին անցնելը, ընկերությունը պետք է ավարտի Dodge Charger Daytona և Jeep Wagoneer էլեկտրական մեքենաների աշխատանքները, որոնք պետք է վաճառքի հանվեն մինչև այս տարվա վերջ»,-ասել է Տավարեսը։

Միջոցառումը նվիրված է միջուկային տեխնոլոգիաների զարգացման և կիրառության խթանմանը, այդ թվում` առողջապահության ոլորտում:
Վերահաստատելով Հայաստանի հանձնառությունը միջուկային տեխնոլոգիաների խաղաղ օգտագործման սկզբունքներին` նախարարն իր եույթում անդրադարձել է Հայաստանի և Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության միջև համագործակցության շրջանակային փաստաթղթին, որը սահմանում է 2024-2029թթ. տեխնիկական համագործակցության թիրախները հետևյալ ուղղություններով` ախտորոշիչ և ռադիոթերապիայի ծառայություններ, շրջակա միջավայրի ճառագայթման մոնիտորինգ, միջուկային կարգավորող ենթակառուցվածքների հզորացում, միջուկային էներգիայի անվտանգ արտադրություն և ջրային ռեսուրսների կառավարման կարողությունների բարձրացում:

«Տեխնիկական համագործակցության ծրագրերը տարիներ շարունակ աջակցել են Առողջապահության նախարարության Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնին՝ ստեղծելու ժամանակակից բժշկական սարքավորումներով հագեցած միջուկային բժշկության բաժանմունք, որը թույլ է տալիս հասանելի դարձնել մի շարք ծառայություններ քաղցկեղ ունեցող մեր պացիենտների համար: Առանձնակի կարևորում եմ փորձագիտական ծառայությունների և մասնագետների վերապատրաստման ծրագրերը»,- նշել է Անահիտ Ավանեսյանը` անդրադառնալով ուռուցքաբանության ոլորտում կարողությունների զարգացման գործում գործակալության հետ համագործակցության փորձը։
Այցի շրջանակներում նախատեսված է նախարարական հռչակագրի ընդունում, երկկողմ մի շարք հանդիպումներ, այդ թվում նաև` Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսսիի, ԱԷՄԳ անդամ-երկրների ներկայացուցիչների հետ։

«Առողջապահության նախարարությունը կարևոր է համարում «Rays of Hope» նախաձեռնությանը Հայաստանի մասնակցությունը, ինչը թույլ կտա առաջիկա տարիներին լուրջ զարգացում ակնկալել ոլորտում և կնպաստի Հայաստանում ճառագայթային և միջուկային բժշկության ոլորտի բնականոն զարգացմանը և հնարավորություններ կստեղծի ապագայում որպես խարսխային կենտրոն հանդես գալուն` ապահովելով ճառագայթային բուժման բարձր տեխնոլոգիական ժամանակակից մոտեցումների հասանելիությունը ոչ միայն մեր, այլև տարբեր երկրների մարդկանց համար»,- ելույթում նշել է նախարար Ավանեսյանը և շարունակել,- «Հայաստանը հավանություն է տալիս Նախարարական հռչակագրին, որն արտացոլում է մեր համատեղ ջանքերը՝ ուղղված հետազոտությունների ընդլայնմանը և միջուկային ռեսուրսների անվտանգ և պատասխանատու օգտագործման ապահովմանը»:

Այն շատ մեծ չէ, բայց չափազանց ժամանցային է:

Սպիտակ ավազների անապատը, որին ավելի հաճախ պարզապես անվանում են Սպիտակ ավազներ, գտնվում է ԱՄՆ Նյու Մեքսիկո նահանգի հարավում: Պետական այս արգելոց կարելի է հասնել եթե Ալամոգորդո փոքր քաղաքից մոտ 20 կմ ճանապարհ անցնեն դեպի արևմուտք:
Ինքնաթիռով այստեղ հասնելու համար պետք կլինի մոտակա օդանավակայանից ճանապարհորդել 30կմ։ Հեռավորությունը ԱՄՆ մայրաքաղաքից մոտ 2700կմ է։

Սպիտակ ավազները ձգվում են 36կմ երկարությամբ և 28կմ լայնությամբ՝ ընդգրկելով ավելի քան 700կմ² տարածք։

Անապատը ծովի մակարդակից 1.1կմ բարձրության վրա է։

Ինչպե՞ս է ձևավորվել Սպիտակ ավազների անապատը:

Աշխարհի այս տեսարժան վայրն արժե այցելել ոչ միայն ավազի աննախադեպ ճերմակության պատճառով, որը հեշտությամբ կարելի է շփոթել ձյան հետ, այլ նաև այն պատճառով, որ այն ունի շատ յուրահատուկ բաղադրություն։ Փաստն այն է, որ սա ամենևին էլ ավազ չէ, այլ՝ գիպս։ Ո՛չ, անապատում երբեք գիպսե արտադրանքի արտադրության գործարաններ կամ արտադրամասեր չեն եղել։ Այս հրաշքը կախարդի և հրաշագործի հերթական հնարքն է, որին մարդիկ անվանում են Բնություն:

Ամերիկյան Սահարայի ստեղծման համար պահանջվել են միլիոնավոր տարիներ: Կավճի ժամանակաշրջանում այստեղ ծով է եղել, որի տեղում երկրաբանական պրոցեսների ընթացքում առաջացել են լճեր։ Երբ դրանք գոլորշացել են, երկրի մակերեսի վրա մնացել են աղի և սելենիտի կուտակումներ, որը գիպսի տեսակ է իրենից ներկայացնում։

Այս հանքային նյութի շերտերը ժամանակի ընթացքում ձևավորել են լեռներ: Դարերի ընթացքում քամիներն ու անձրևները սելենիտի մակերևութային նստվածքները տեղափոխել են հարթավայրեր, որտեղ մենք այսօր ականատես ենք լինում Սպիտակ Ավազներին: Անապատը Անտարկտիդայից հնարավոր է տարբերել միայն ջերմաստիճանով. գիպսային «ավազն» այնքան է ձյուն հիշեցնում, որ դիտորդի համար դժվար է հավատալ սեփական աչքերին։

Հետաքրքիր է, որ Արկտիկայի սառույցին նման ձյունաճերմակ անապատի երևույթը, կարելի է գտնել աշխարհի այլ մասերում, օրինակ՝ բրազիլական Լենսոյս-Մարանհենսեսի բլուրներում: Տեղական ավազաթմբերի ավազը, սակայն, իրական է, ոչ թե գիպս։ Սպիտակ Ավազները հաճախ անվանում են «ճենապակյա անապատ»: Տարածքին այս մականունը տվել են ապաչիները։

Անապատի բնակիչներ

Քանի որ սելենիտում ապրելը բավականին դժվար է, այստեղ կենդանական և բուսական աշխարհը շատ սակավ է։ Յուկկան և որոշ բարդիներ իրենց համեմատաբար նորմալ են զգում այս անապատում: Իրենց համար ջուր ստանալու համար նրանց արմատները խորանում են 30մ խորությամբ։

Այստեղ կարելի է հանդիպել պարկավոր առնետների, որոշ գիշատիչ թռչունների և մողեսների։ Սպիտակ Ավազների ծայրամասում շատ ավելի կենդանի կյանք և բուսականություն կա:

Հետաքրքիր փաստեր

Սպիտակ Ավազների անապատը ունի շատ հետաքրքիր առանձնահատկություններ.

Եթե սովորական ավազոտ անապատում ավազն այնքան տաք է, որ դրա վրա քայլելը նման է ածուխի վրայով քայլելուն, ապա սելենիտը շատ ավելի սառն է: Դա հնարավոր է շնորհիվ այն բանի, որ խոնավությունը գիպսից շատ արագ գոլորշիանում է, իսկ դրա ձյունաճերմակ գույնն ընդհանրապես չի կլանում արևի ճառագայթները՝ անդրադարձնելով դրանք։

Սելենիտը շատ հազվադեպ է երկրագնդի մակերևույթին, այդ իսկ պատճառով Սպիտակ Ավազները եզակի երևույթ է: Դրանք այս հանքանյութի աշխարհի ամենամեծ հանքավայրն են:

Անապատի ընդարձակման գործընթացը շարունակվում է, և գիպսե ավազաթմբերը կամաց-կամաց շարժվում են հյուսիս-արևմտյան ուղղությամբ։

Ճենապակյա անապատը բնակեցված է. նրա տարածքում ապրում է ավելի քան 1000 մարդ։ Այստեղ շատ ճանապարհներ կան։

Գործադիրի ներկայացուցիչները նախանշել են ՀՀ կառավարության ծրագրով առաջ քաշված գիտության ոլորտի զարգացման խնդիրները, ընդգծել անհրաժեշտ անելիքները:

Մանրամասները՝ Ազգային ժողովի տեսանյութում: