Ռուս-թուրքական առճակատում, և էսկալացիայի նոր վտանգ. Իդլիբ

Ռուս-թուրքական բանակցությունները, որոնք անցկացվում են մի քանի փուլով, գրեթե արդյունք չեն գրանցել: Փոխարենը Իդլիբում խիստ լարվել է իրավիճակը: Թեժ մարտեր են ընթացել: Երեկ մարտեր են մղել Իդլիբում հակամարտության երկու կողմերին աջակցող ուժերը՝ Ռուսաստանի և Թուրքիայի ռազմական ուժերը: Սիրիական ընդդիմադիր ուժերը թուրքական հրետանու օգնությամբ փորձել են ճեղքել սիրիական բանակի պաշտպանությունը:

Ռուսական «Սու-24» օդանավերը կրակ են բացել հարձակվողների ուղղությամբ: Հարվածի հետևանքով թուրքական կողմում կան զոհեր և վիրավորներ՝ նախնական տվյալներով՝ 2 զոհ, 5 վիրավոր:

Patriot համակարգերն ու լայնամասշտաբ պատերազմի վտանգը

Այդ ամենի ֆոնին կա մտավախություն, որ իրավիճակը կարող է դուրս գալ վերահսկողությունից և վերածվել լայնամասշտաբ պատերազմի: Անգամ «Բլումբերգ» գործակալության տվյալներով՝ Թուրքիան դիմել է ԱՄՆ-ին Patriot համակարգերի երկու մարտկոցներ տեղակայելու խնդրանքով: Patriot համակարգերն անհրաժեշտ են Թուրքիային Իդլիբում լայնամասշտաբ գործողություններ իրականացնելու համար: Patriot-ի հետ կապված տեղեկությունը հաստատել է Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը CNN Turk-ին տված հարցազրույցում.

«ԱՄՆ-ն հայտարարում է, որ մեզ աջակցում է Իդլիբում: Խոսքը ամերիկյան զինվորականների՝ այնտեղ հայտնվելու մասին չէ: Հնարավոր է` մեզ աջակցություն ցույց տրվի Patriot զենիթահրթիռային համակարգեր տեղակայելու ձևով»,- ասել է Թուրքիայի պաշտպանության նախարարը:

Իրականում Թուրքիայի տարածքում կան Patriot համակարգեր, միայն թե դրանք գտնվում են ամերիկյան ռազմաբազայում: Թուրքական կողմին դժվար թե դրանք հեշտությամբ հասնեն: Բանն այն է, որ 2019-ին ռուսական C-400 համակարգեր գնելու հետո Վաշինգտոնը սկսել է կրճատել թուրքական զինուժի հետ համագործակցությունը:

 Արդյո՞ք հնարավոր է ռուս-թուրքական լարման էսկալացիա 

Ինչպես ցույց էին տվել այդ շրջանում իրականացված ռազմական գործողությունները, առանց ավիացիայի աջակցության մեծ արդյունքների հասնել հնարավոր չէ, և Թուրքիան մտադիր է օգնել Բաշար Ասադի հակառակորդներին՝ օդ հանելով F-16 կործանիչներ: Նման դեպքում օդային մարտեր են հնարավոր նաև ռուսական ռազմական ավիացիայի հետ: Բայց այսօր Թուրքիայի ՊՆ-ն բացառել է Ռուսաստանի հետ ռազմական հակամարտությունը:

«Թուրքիան հետաքրքրված չէ Ռուսաստանի հետ լարվածության ավելացմամբ: Ռուսաստանի հետ բանակցությունները փակուղում չեն: Դրանք կշարունակվեն: Ռուսական ու թուրքական կողմերը առողջ երկխոսություն են վարում: Մեր նպատակը հրադադարի ռեժիմ հաստատելն է: Այժմ Ռուսաստանն ու Թուրքիան քննարկում են Իդլիբում Սիրիայի օդային տարածքի օգտագործման հարցը: Եթե Ռուսաստանը մի կողմ քաշվի, ապա հարցը կլուծվի»,- ասել է Աքարը:

Իդլիբի ռազմավարական նշանակությունը 

Իդլիբը ռազմավարական կարևոր նշանակություն ունի թե՛ Սիրիայի, թե՛ Թուրքիայի համար: Այն ընդդիմադիր ապստամբների և զինյալների միակ հանգրվանն է, որը դեռևս պայքարում է Սիրիայի կենտրոնական իշխանության դեմ, ուստի Իդլիբում հաջողությունը քաղաքական ու տնտեսական լուրջ դիվիդենտներ կբերի: Հաղթանակի դեպքում երկրի կենտրոնական իշխանությունները կարող են վերահսկողություն հաստատել М4 և М5 ավտոճանապարհների վրա, որոնք առանցքային նշանակություն ունեն երկրի տրանսպորտային համակարգի համար: Իդլիբը Թուրքիայի համար էլ շատ կարևոր է, որ դա համարում է իր ազդեցության գլխավոր գոտին:

 Արևմուտքի մտահոգությունը

Աճող լարվածությունը խիստ անհանգստացրել է նաև Եվրամիության երկրներին: Ֆրանսիայի և Գերմանիայի առաջնորդներ Անգելա Մերկելն ու Էմանուել Մակրոնն առաջարկել են Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահներին միասին հանդիպել՝ քննարկելու սրված իրավիճակը Սիրիայում: Հինգշաբթի երեկոյան նրանք հեռախոսազրույց են ունեցել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ:

Նույն այս ընթացքում լարվածություն նկատվել է Ղամիշլիում ամերիկյան բանակի ու ռուսական ուժերի միջև: Ռազմական մեքենաների, այսպես ասած, վազանցը արձանագրած տեսանյութ է հայտնվել համացանցում:

https://twitter.com/ibrashino/status/1230218147938082818