Հայտնի գեղանկարիչ Մինաս Ավետիսյանի «Գիշեր» և «Ցերեկ» որմնանկարները վերջապես վերականգնվում են

«Գիշեր» և «Ցերեկ» որմնանկարները Գյումրիում եղած վերականգնման ենթակա Մինասի վերջին գործերն են: Ջաջուռցի գեղանկարիչը երկուսն էլ 1974 թվականին է նկարել, որոնք 30 տարուց ավելի կիսաքանդ շենքում էին` առանց հատուկ պահպանության:

«Ցերեկ» որմնանկարի մեծ մասն արդեն քայքայված ու ոչնչացված է, ամբողջությամբ վերականգնելու հնարավորություն իտալացի ռեստավրատորները չեն տեսնում: Մինասի որմնանկարների ռեստավրացիոն գործերի հեղինակ Ֆաբրիցիո Իակոպինին այժմ Գյումրիում է: Իր ուսանողների հետ իտալացի մասնագետը մի  քանի օր է՝ սկսել է «Գիշեր» որմնանկարի վերականգնումը: Այն հատուկ մշակումով ու իտալական տեխնոլոգիայով գալվանոմետրերի գործարանի պատից մասնագետները հանել էին, մշակել ու պատրաստել վերականգման երկրորդ փուլին:

Մինասի տասը որմնանկարների վերականգնման աշխատանքները ես եմ կատարել: «Գիշեր» որմնանկարը, երբ դեռ գործարանի շենքում էր, տեսել էի, թե ինչ վիճակում էր: Տարիներ առաջ ուրիշ մասնագետներ փորձել էին վերականգնել, բայց սխալ տեխնոլոգիա էին կիրառել` սոսնձով փորձել էին մշակել արտաքին  շերտը ու վնասել որմնանկարը: Հիմա մենք սկսել ենք սխալների ուղղումից: Աշխատում ենք նախ մաքրել որմնանկարի վրա եղած սոսինձը»,- SHANTNEWSam-ի թղթակցին ասել է իտալացի ռեստավրատոր Ֆաբրիցիո Իակոպինին։

Այն, ինչը հիմա է արվում, իտալացի մասնագետը ասում է, պետք է տասը տարի առաջ արված լիներ: Մինասի որմնանկարների ռեստավրացիոն աշխատանքների դժվարություններին նոր չէ, որ ծանոթանում է: Ֆաբրիցիո Իակոպինին վստահ է, որ ճիշտ տեխնոլոգիայի կիրառմամբ հնարավոր կլինի որմնանկարի վերջնական տեսքը ստանալ:

Վերականգնման աշխատանքները շատ են ուշացել, հատված առ հատված պետք է մշակել, արտաքին շերտը բարակ է ու փխրուն, պետք է շատ զգույշ մոտենալ, որպեսզի ոչ մի կտոր չվնասվի, իսկ մեր ունեցած փորձը բավարար է որմնանկարն ամբողջությամբ վերականգնելու համար»,- ասել է ռեստավրատորը։

Ֆաբրիցիո Իակոպինիի օգնականները Պալերմոյի համալսարանի  ուսանողներն են: Այս աշխատանքներին երիտասարդների մասնակցությունը ոչ միայն մասնագիտական փորձի ձեռքբերում է: Ապագա ռեստավրատորների համար այս պրակտիկան Մինաս Ավետիսյանի որմնանկարչական արվեստի բացահայտում  ու ծանոթություն է:

Մեր դասախոսն է մեզ պատմել Մինաս Ավետիսյանի մասին: Այս որմնանկարն արվեստի մեծ գործ է, ինձ  համար անսպասելի էր, որ վերականգնման աշխատանքներում ես էլ ներգրավված կլինեմ: Հիմա ինչ գիտելիքներ, որ ստացել եմ, պետք է կիրառեմ այս որմնանկարի վերականգնման պրոցեսում»,- ասել է Ալեքսանդրա Պիցցոն։

Մենք հիմա տաք ջրով լվանում ենք նկարը, հեռացնում վրայի սոսինձը, մաքրում ենք փոշուց, ասեմ, որ երբ սպունգը հեռացնում է նկարի վրայի ավելորդ նյութերը, նկարի տեսքն ավելի ու ավելի է գրավում, գույներն ուղղակի աննկարագրելի գեղեցիկ են»,- ասել է Ջուլիա Մոնտորոն։

Երիտասարդ ռեստավրատորները  լվացման աշխատանքներից հետո որմնանկարը  զգուշորեն տեղափոխեցին արդեն պատրաստի գիպսե մակերեսի վրա, ամրացման աշխատանքները հատուկ նյութերով էր, որից հետո մասնագետները կանցնեն վերջնական գեղանկարչական աշխատանքներին:

Մինասի որդին՝ Նարեկ Ավետիսյանը, մյուս որմնանկարների գեղանկարչական գործերին ևս մասնակցել  է: Սա իտալացի մասնագետի համար կարևոր հանգամանք է :

«Գիշեր»-ի վերականգումն իրականացվում  է  բարերարությամբ, թե որտեղ կդրվի ցուցադրության, դեռ քննարկումների փուլում է: Իսկ «Ցերեկ» որմնանկարը կմնա Ջաջուռում՝ Մինասի թանգարանում: Քայքայված որմնանկարի վերականգնման  տարբերակը դարձյալ պատկանում  է Ֆաբրիցիոյին: Աշխատանքները կատարվել են հիմնադրամի միջոցներով ՝ դրամահավաքությամբ: